خبرگزاری شبستان: مسجد به‌عنوان یک پایگاه عظیم اجتماعی، باید در راستای نهادینه سازی معارف الهی در بین اقشار جامعه گام‌های بلندی بردارد. متولیان مسجد و امام جماعت مي‌توانند در زمینه آشنایی نمازگزاران و نوجوانان و جوانان با آموزه‌های قرآنی برنامه‌ریزی کرده، طرح‌ها و برنامه‌های مفید و جذابی را اجرا کنند. در راستای تبیین جایگاه مسجد طراز اسلامی گفتگویی را با حجت الاسلام سید غلام عباس موسوی، مدیر کل امور تبلیغ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ترتیب دادیم که حاصل آن از نظرتان می گذرد.
- تعریف اسلام از مسجد طراز اسلامی چیست و چنین مسجدی دارای چه ویژگی هایی است؟
در ابتدا باید گفت، نام مسجد یادآور بندگی در برابر پروردگار متعال و جايگاه عبادت خالصانه است. «وَ اَنَّ المَساجِدَ لِلّهِ فَلا تَدعُو مَعَ اللَّهِ أَحَدا». پس با خدا كسي را نخوانيد. مسجد اسلامي، مسجدی است كه زمينه را براي عبادت بر حضور، خالصانه فراهم کند، تا مؤمنان در آنجا با پرداختن به نماز و ذكر دعا، زنگار غفلت را از دل و جان بشويند و با خدا انس بگيرند. پیامبرگرامی اسلام(ص) از نخستین روزهایی که دعوت به اسلام را به صورت آشکارا مطرح ساختند، از کعبه و مسجدالحرام (اولین مسجد ساخته شده بر روی کره زمین) به عنوان پایگاه عبادی استفاده می‌کردند و در آن به قرائت قرآن و مناجات با خدا و اقامه نماز می‌پرداختند. شواهد تاریخی بیانگر آن است که مسلمانان را تشویق و ترغیب می کردند تا به مسجد رفت و آمد کنند. این تأکیدات تا بدان حد هستند که خودداری از حضور در مساجد از روی بی‌اعتنایی، نوعی رویگردانی از سنت پیامبر(ص) و موجب عدم قبول عبادات به شمار می‌آید.
از طرفی مسجد اولین مرکز نشر احکام الهی و اسلامی به شمار می رفت که توسط پیامبر اسلام(سلام الله علیه) بنا شد که منشا اثرات، خیرات و برکات بسیار مهمی در ترویج معارف اسلامی بوده است و باید گفت که مسجد تنها ظرفیتی است که معنویت و قداست در آن موج می زند به شمار می رود.
از گذشته تاکنون همواره مسجد به عنوان مرکز تبلیغ معارف اسلام به شمار می رفته است و مردم مسائل مهمشان را از مسجد آموزش می گرفتند و باید گفت مسجد مرکز تحکیم بخشی اسلام بوده و است این نگاه به مسجد درانقلاب اسلامی ایران نیز وجود داشت به گونه ای که مسجد به عنوان پایگاه مهم انقلاب اسلامی نقش بسیار مهمی داشته است و به تعبیر امام خمینی(ره)"مسجد سنگر است" و سنگر ارزشها، تعالی و ترقی بشریت به شمار می رود. مسجد طراز اسلامی باید چنین ویژگی داشته باشد و همه ارزشها را به جامعه نشات دهد و مرجع و پناهگاه مردم باشد، همانگونه که تاکنون بوده است.
به عبارت دیگر مسجد طراز اسلامی یعنی اینکه مسجد تنها مکانی نباشد که افراد محدودی را در خود جای دهد. بلکه باید همه اقشار، طبقات، سلایق و گروهها در مسجد طراز جایگاه داشته باشند و حضور یابند و مسجد محلی برای ارتقاء و به کمال رساندن انسان ها باشد و جایی باشد که انسان را به ارزشهای الهی رهنمون کند. بهداشت، معماری، کیفیت، توجه به همه اقشار و نیز اعتدال و عدالت در مسجد طراز اسلامی باید موج بزند و از خادم مسجد گرفته تا امام جماعت باید در راستای ترویج ارزشهای الهی باشند و الگو و اسوه باشد.
خادم مسجد طراز اسلامی، بهداشت و بنایش باید الگو باشد و از نظم و انظباط برخوردار باشد و بر اساس معارف الهی پایه گذاری شود در کل باید گفت که مسجدی که تحول گر باشد و در مسیر زندگی مردم تحول ایجاد کند و ارزشهای اسلامی رابه اقتضای زمان به مردم برساند، مصداق واقعی مسجد طراز اسلامی است.
آیا امروز مساجد ما به شاخصه های طراز اسلامی دست یافته اند؟
امروز برخی از مساجد جامعه اسلامی ما از ویژگی‌ها و کارکردهای حقيقي مسجد در صدر اسلام فاصله دارند که براي رسيدن به الگوي مسجد طراز اسلامی نياز به کم کردن اين فاصله‌ها داريم، مسجد طراز اسلامی عهده‌دار نقشهاي مهمي در زمينه عبادي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي است. برای تبیین جايگاه و شاخصه‌های مسجد طراز اسلامي بايد بازگشتي به صدر اسلام داشت. مسجد باید در تمام ابعاد به مردم خدمات ارایه دهد.مشخص کردن کارکرد مسجد در صدر اسلام مي‌تواند بهترين الگو در تهيه و تدوين مسجد جامع طراز اسلامي باشد. با الگوبرداری از مساجد صدر اسلام می‌توان به مسجد طراز اسلامی در جامعه کنونی دست یافت. امروز در پیمودن این مسیر ما در اول مسیر هستیم.
ازاین رو می توان گفت مسجد هر قدر وحدت و یکپارچگی مسلمانان را پایدارتر کند و قشرهای بیشتری از جامعه را در برگیرد، به مسجد طراز اسلامی نزدیک تر است.
باید با چه شیوه و روشی مساجد را فعال و به روز کرد؟
مساجد نباید در موضوعات و مباحث ایستایی داشته باشد بلکه باید به اقتضای زمان مباحث و مسایل را طراحی کنند. زمانی لازم است در مساجد کلاس آموزش قران برگزار شود، زمانی لازم است دوره های تفسیر قران بیان شود و زمانی هم لازم است حلقه های قرآنی و معرفتی در مساجد ایجاد شود و در زمانی نیز لازم است، مسجد مرکز مشاوره دینی برای خانواده ها، جوانان و نسل نو باشد. اگر می خواهیم در مساجد تحول ایجاد کنیم باید با زمان پیش برویم. امروز لازم است مساجد به فناوری های روز مجهز باشند تا برای همه اقشار جذابیت داشته باشند.
بهداشت مسجد یکی دیگر از موضوعاتی است که باید مورد توجه باشد. از دیگر مواردی که در مسجد باید مورد توجه باشد این است که مسجد تنها نباید در زمان اعتکاف پاکیزه و تطهیر شود. بلکه باید همیشه به بهداشت مسجد توجه شود تا مردم وقتی وارد مسجد می شوند احساس آرامش داشته باشند. در مجموع نباید به مسجد نگاه بسته ای داشت و مسجد را نباید تنها مرکزی برای خواندن نماز جماعت و عبادت دانست، کارکردهای مسجد بسیار هستند بنابر این کارکردهای مسجد را باید متناسب با زمان طراحی کرد.
پایان پیام/
نظر شما