به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، حجت‌الاسلام سید محمد رضا حسینی دبیر علمی کنگره فاضلین نراقی که سال 82 در رابطه با ملا محمد مهدی و ملا احمد نراقی برگزار شد، در برنامه ضیافت حاضر شد و به بررسی ابعاد و شخصیت این دو بزرگوار پرداخت. متن زیر بخشی از سخنان وی است:
ملا محمد مهدی نراقی از جمله محدود فقیهانی است که در ملا محمد مهدی نراقی پدر ملا احمد نراقی در سال ۱۱۲7ق. در نراق از شهرهای اطراف کاشان در یک خانواده مذهبی متولد شد. و پس از گذراندن دوره مقدماتی در کاشان، به اصفهان رفتند و به تحصیل می‌پردازد و پس از آن بار دیگر به نراق بازگشته و مشغول تدریس می‌شود اما دوباره تصمیم می‌گیرد برای تحصیل علم بیشتر به عتبات سفر کند و لذا سالیان زیادی را در عتبات می‌گذراند و مجددا پس از چند سال به نراق بازمی‌گردد. ایشان از جمله محدود فقیهانی بودند که در زمینه نجوم و فلک شناسی، ریاضیات و هندسه، و فلسفه و فقه کتب و تألیفات زیادی داشتند.
ملا مهدی نراقی در طول عمر خود به مبارزه با جریانات اخباری گری و تصوف پرداخت. در آن زمان فضای اخباریگری و تصوف حاکم بود اما ایشان در رابطه با هر دوی این جریانات به مبارزه پرداخت، فرزند ایشان مرحوم ملا احمد نراقی نیز در شهر نراق به دنیا آمد، و مدت زیادی در محضر پدر خود کسی علم کرد. و پس از آن برای ادامه تحصیل به نجف رفت و پس از مرگ پدر به ایشان برگشت و در کاشان به تدریس پرداخت.
وی خانه خود را تبدیل به حوزه کرده بود و شاگردان بسیاری را در همین حوزه تربیت کرد. از جمله عالمانی که در نزد ایشان و از علم وی بهره برد، شیخ انصاری است که بعدها نیز ردپای اندیشه‌های ملا احمد نیز در کتاب‌های وی به خوبی نمایان است. خانه ایشان هنوز هم موجود است که نیاز به بازسازی دارد و قرار است که به زودی این بازسازی نیز صورت بگیرد.
در عصر مرحوم ملا احمد نراقی و در دوران فتحعلی شاه کمتر مردم به جنگ و جبهه رغبت داشتند اما زمانی که جنگ ایران و روسیه رخ داد، به ویژه در مرحله دوم این جنگ، ملا احمد نراقی فتوای جهاد داد، و خود نیز در جبهه جنگ حاضر شد بسیاری از علما و طلبه‌ها نیز با فتوای ایشان در قالب نیروهای رزمی در کنار ایشان به جنگ رفتند.
در همان دوران بود که ملا احمد نراقی به این نتیجه رسید که اگر کیان و کشور اسلامی به ویژه شیعیان بخواهند در امن و امان باشند باید ولی فقیه همان اختیاراتی را داشته باشد که پیامبر اکرم(ص) داشته است تا بتواند از مسلمین حفاظت و حراست کند. و در اینجا بود که عائده 54 کتاب عوایدالایام را به نگارش درآورد.
معراج السعاده مطالب کتاب جامع السعادات را کاربردی‌تر ارائه کرده است
کتاب این پدر و پسر از بسیاری جهات حتی نام‌هایشان بسیار شباهت دارد، یکی از کتاب‌های ملا احمد نراقی کتاب معراج‌السعاده است، در کل در تمامی دوران نظریه‌های مختلفی در رابطه با بحث های اخلاقی وجود دارد اما بدون شک بهترین کتاب‌ها در رابطه با اخلاق عملی ابتدا قرآن، سپس نهج البلاغه و صحیفه سجادیه است اما پس از این‌ها کتب عالمان از اهمیت زیادی برخوردار است که در این میان کتب، جامع السعادات ملا محمد مهدی نراقی و معراج السعاده ملا احمد نراقی سرآمد در میان بقیه کتب است.
برخی معتقدند که معراج السعاده در حقیقت ترجمه جامع السعادات است اما این در حقیقت کم لطفی به این کتاب است، در حقیقت باید گفت که معراج السعاده شرح جامع السعادات است که به صورت کاربردی‌تر مسائل اخلاقی را مطرح کرده و از آیات نیز بیشتر استفاده شده است. البته برخی مطالب در جامع السعادات وجود دارد که در کتاب معراج وجود ندارد و یا برعکس. البته همیئ کاربردی تر کردن مطالب باعث شده تا از کتاب ملا احمد در میان مردم بیشتر استقبال شود اما در بین خواص جامع السعادات نیز جایگاه ویژه ای دارد.
عالمی که اهل عمل به علم خود بود
این دو عالم هر دو اهل عمل کردن به علم خود بودند، در این رابطه جریانی وارد شده که مربوط به استقبال نکردن سید بحرالعلوم از ملا محمد مهدی نراقی است.
در گذشته وقتی عالمی وارد شهری می شد همه علما برای استقبال به دیدن وی رفته و پس از آن آن عالم به مرور زمان به بازدید آنها می رفت. ملا مهدی نراقی در یکی از سفرهای خود به نجف از سوی سید بحرالعلوم مورد استقبال قرار نگرفت و این در حالی بود که همگان می دانستند که این دو دوستانی بسیار نزدیک هستند، با این حال ملا نراقی چندین بار به دیدن ایشان رفتند اما بازهم مورد توجه سید بحرالعلوم قرار نگرفت به گفته برخی این موضوع سه یا چهار بار تکرار شد تا در نهایت برای آخرین بار سید بحرالعلوم او را در آغوش گرفت و دلیل استقبال نکردنش را این چنین مطرح کرد که می خواستم ببینم آیا کسی که جامع السعادات را نوشته و برای من فرستاده است خود نیز اهل عمل کردن به علم خود هست که حالا ایمان آوردم که این چنین است.
نظر شما