مدرسه دارالفنون نقطه عطف دانش پزشکی در ایران شد

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران و اهالی رسانه به مناسبت روز پزشک از نخستین موزه تاریخ پزشکی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران، بیمارستان سینا، مقبره شیخ هادی نجم آبادی، بیمارستان وزیری و روزنامه سپید بازدید کردند.

 

بر اساس این گزارش، تهران گردی این هفته مسجدجامعی با محوریت پزشکی و درمانی از موزه ملی تاریخ پزشکی آغاز شد.

 

در این بازدید پزشکانی چون دکتر مرتضی مصفا، دکتر محمد اسلامی و جمعی از پزشکان پیشکسوت اعضای تهران گردی را همراهی می کردند.

 

عضو شورای شهر تهران در ابتدای بازدید خود به بخش دیرین انسان شناسی موزه تاریخ پزشکی رفت و از بخش های مختلف آن بازدید کرد.

 

بر اساس این گزارش، جسد 900 ساله زنی که در یزد کشف شده بود و جسدی که از شهر سوخته یافت شده با قدمت 5 هزار ساله از دیدنی های جالب این مجموعه بود.

 

نکات قابل توجه در این بخش از موزه مربوط به جمجمه ای متعلق به 5 هزار سال پیش که در شهر سوخته کشف شده، می باشد که متعلق به یک بیمار مغزی بوده که درمان شده و طبق شواهد پس از یک سال از دنیا رفته است.

 

بر اساس این گزارش، مسجدجامعی، پس از بازدید از بالاترین مدال فرانسه با عنوان لژیون دونور که به سه پزشک ایرانی یعنی دکتر عدل، دکتر قریب و دکتر شمس از ایران رسیده است، به بخش کتب خطی و اسناد رفت و از قدیمی ترین کتاب شناخته شده پزشکی به نام طب منصوری دیدن کرد.

 

نگهداری نخستین دواخانه مدرن ایران در موزه تاریخ پزشکی

 

اعضای تهران گردی در ادامه از دواخانه نظامی قدیمی ترین داروخانه نظام ایران که توسط مرحوم هادی خان سرتیپ برای وزارت جنگ تاسیس و تجهیزات آن از اتریش خریداری شده بود، بازدید کردند. این داروخانه که به عنوان نخستین دواخانه مدرن ایران در موزه تاریخ پزشکی نگهداری می شود بابت طلب عبدالحسین خان از ارتش به وی واگذار می شود و امروز در موزه تاریخ پزشکی ایران به عنوان نخستین های پزشکی ایران نگهداری می شود.

 

بر اساس این گزارش، بازدید از بخش دندانپزشکی موزه از دیگر برنامه های اعضای تهران گردی بود. دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران به عنوان نخستین دانشکده پزشکی ایران از دیگر اماکن مورد بازدید اعضای تهران گردی بود.

 

به گفته رییس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران همه دانشجویان پزشکی اولین کلاس درسشان را در سالن آناتومی این دانشکده سپری می کنند.

 

مسجدجامعی در خصوص ساختمان دانشکده و سالن آناتومی این دانشکده اظهار داشت: ساختمان دانشکده در آذرماه 1313 توسط رضاشاه افتتاح شد و پس از آن حول این ساختمان دانشگاه تهران احداث شد.

 

وی با بیان اینکه نگهداری این سالن با همان مهندسی قدیمی نکته حایز اهمیتی است که باید به آن توجه داشت، ادامه داد: تخت سیاه و نیمکت های سالن آناتومی با همان فرم اولیه که آلمانی ها ساخته اند، حفظ شده است.

 

عضو شورای شهر تهران اذعان داشت: یکی از مسایلی که مسئولان دانشکده مطرح کردند مبنی بر این بوده که تمام تجهیزات واطلاعات دارالفنون در زمان دکتر نجم آبادی به این دانشکده منتقل شده است.

 

مسجدجامعی و اعضای تهران گردی در ادامه از سالن تشریح و بافت شناسی بازدید کردند و به کتابخانه مرکزی دانشکده مراجعه کردند.

 

بر اساس این گزارش، کتابخانه مرکزی دانشکده با اعتباری بالغ بر یک میلیارد و 300 میلیون تومان در حال بازسازی است و بنا به اظهار یکی از مسئولان دانشکده تا یک ماه آینده بازگشایی می شود.

 

به گفته این مسئول، بافت قدیمی کتابخانه مرکزی حفظ خواهد شد و فقط بازسازی کتابخانه انجام می شود.

 

در ادامه، اعضای تهران گردی به نخستین بیمارستان دولتی یعنی بیمارستان سینا رفتند.

 

دکتر غلامرضا پورمند، رییس مرکز تحقیقات ارولوژی دانشکده پزشکی که اعضای تهران گردی را همراهی می کرد در خصوص این بیمارستان اظهار داشت: بیمارستان سینا به دستور ناصرالدین شاه و پس از بازگشت وی از فرنگ ساخته می شود.

 

وی افزود: اولین مریض خانه دولتی ایران در سال 1284 هجری قمری در محدوده شهری تهران احداث می شود.

 

مسجدجامعی نیز اظهار داشت: ما در شهر تهران دارالشفاء داشته ایم که در زمان فتحعلی شاه کنار مسجد امام خمینی فعلی در بازار احداث شده بود و دولتی هم بود اما دوره ای در پزشکی ظهور پیدا می کند به نام دوره انتقال که حکمت پزشکی را در کنار هم دربر می گیرد.

 

این عضو شورای شهر تهران یادآور شد: عصر دانش پزشکی از زمان عباس میرزا و با آبله کوب به فرزندان وی آغاز شد و بعدها دارالفنون تاسیس شد.

 

بر اساس این گزارش، در ادامه اعضای تهران گردی از اولین اتاق عمل ایران که در سال 1328 احداث شده بود، بازدید کردند.

 

دکتر پورمند در جریان این بازدید توضیحاتی پیرامون اولین اتاق عمل ارولوژی که با عنوان میزرای در آن دوره از آن یاد می شده است، عنوان کرد و افزود: این اتاق عمل به گونه ای طراحی شده بود که دانشجویان پزشکی می توانستند بدون حضور در اتاق عمل و از بالا از طریق یک حائل شیشه ای شاهد عمل جراحی باشند و حین عمل سوالات خود را از پزشک بپرسند.

 

شایان ذکر است، اولین پیوند کلیه در بهمن ماه 1373 در بیمارستان سینا انجام شده است.

 

بر اساس این گزارش، عضو شورای شهر تهران در ادامه از تنها درخت یادگار دوره ناصری که در محوطه بیمارستان سینا وجود داشت، دیدن کرد.

 

اعضای تهران گردی در ادامه با حضور در مقبره شیخ هادی نجم آبادی که از روحانیون و حامی دانش پزشکی ایران در زمان خود بود به تهران گردی خود ادامه دادند.

 

مسجدجامعی در خصوص مرحوم نجم آبادی گفت: ایشان از روحانیون موجه تهران بود و مشهور است جایی که ایشان ساکن شدند بخشی از اقلیت ها در حوالی محل سکونت وی سکنی گزیدند تا در امان باشند.

 

این عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه خاندان نجم آبادی در دو حوزه روحانیت و پزشکی فعالیت داشتند، اذعان داشت: بیمارستان وزیری هم از ثلث مال میرزا عیسی وزیر توسط شیخ هادی احداث می شود.

 

وی ادامه داد: میرزا عیسی از معدود وزیرانی بود که در زمان شیوع وبا در تهران ماند و بیماران را مداوا کرد و در نهایت خود بر اثر ابتلا به وبا از دنیا رفت.

 

مسجدجامعی خاطرنشان کرد: طراحی نقشه توسعه تهران در زمان ناصری از دیگر اقدامات ارزشمند میرزا عیسی بوده است.

 

بر اساس این گزارش، مسجدجامعی از بیمارستان وزیری که تنها بخشی از آن باقی مانده و به ثبت میراث فرهنگی هم رسیده است، بازدید کرد.

 

این بیمارستان در سال 1314 هجری قمری ساخته شد که پس از بیمارستان آمریکایی ها و بیمارستان سینا به عنوان سومین بیمارستان در تهران محسوب می شود.

 

بیمارستان وزیری در سال 1355 برای بازسازی مجدد تخریب شد اما تاکنون هیچ اقدامی برای بازسازی آن صورت نگرفته است.

 

مسجدجامعی با بیان اینکه بیمارستان وزیری یکی از مهمترین بناهای قدیمی درمانی در شهر تهران محسوب می شود، خاطرنشان کرد: اگر مساعدت شود می توان این بیمارستان را دوباره بازسازی کرد.

 

این عضو شورای شهر پیشنهاد داد اگر عکس ها و مستندات قدیمی از بنای بیمارستان وزیری وجود دارد ارایه شود تا ساختمان جدید بیمارستان طبق همان معماری قدیمی احداث شود.

 

روزنامه سپید به عنوان تنها روزنامه پزشکی ایران آخرین مقصد تهران گردی را تشکیل می داد که عضو شورای شهر تهران پس از بازدید از تحریریه این روزنامه گفت: خوشحالم در مجموعه ای هستم که بنیان روزنامه نگاری پزشکی را در ایران بنا کرد.

 

مسجدجامعی با بیان اینکه نشریه های پزشکی زیادی داشته ایم اما اینکه حوزه سلامت و پزشکی را در فضای عمومی وارد کند یک تجربه جدید است، اذعان داشت: این اقدام یعنی پله پله بوده و از نشریه تخصصی به هفته نامه و سپس به روزنامه تبدیل شده است.

 

وی با بیان اینکه تجربه نشریات تخصصی را داشته ام و می دانم عمومی کردن یک نشریه تخصصی کار دشواری است، گفت: از همه کسانی که تلاش می کنند فرهنگ عمومی سلامت را ارتقا دهند، تقدیر و تشکر می کنم.

مسجدجامعی با بیان اینکه تهران به عنوان یک شهر فرهنگی و علمی، با حوزه پزشکی هم نسبت دارد و ما امروز این رد پای علم و تجربه را در تهران جستجو کردیم، اذعان داشت: البته از قدیم حکیم خیری به نام یارعلی در تهران بوده که با حکمتش به درمان امراض جسمی کمک می کرده و اهل خیر هم بوده است. یعنی پزشکی نسبتی با کار خیر هم داشته است. او شربتخانه ای داشته و علاوه بر اموردرمان، به عموم هم کمک رسانی می کرده است.

وی افزود: ما در تهران گزارش های مختلفی از امور پزشکی داریم. از یک پزشک نظامی که احتمالا از طرف دولت فرانسه آمده بوده و تهران را با رویکرد نظامی مطالعه کرده است. بعد از آن دارالشفا داشتیم که الان مسجد سلطانی قرار دارد که و به مدرسه صدر تبدیل شده است و بالاخره پزشکی نوین با عباس میرزا آغاز می شود که محصول جنگ های ایران و روس بوده است.

مسجدجامعی با تاکید بر اینکه نقطه عطف پزشکی نوین در ایران مدرسه دارالفنون است، گفت: فارغ‌التحصیلان دارالفنون پایه گذار اولین بیمارستان دولتی ایران یعنی بیمارستان سینا بودند. اولین کتاب های پزشکی و چشم پزشکی در دارالفنون تدوین شد و در ادامه آن داروهای جدید شناخته شدند. به هر حال در تهرانگردی امروز تلاش کردیم که بخشی از این تاریخ پزشکی را به دست بیاوریم و فضاهایی که در این حوزه است را مورد توجه قرار دهیم که به همین روزنامه رسیدیم که در جریان فرهنگ سازی سلامت، قدم هایی را برداشته است که این هم به عنوان نخستین ها محسوب می شود.