خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن ومعارف: "در درجه اول باید در ذهن زوج ها، شفافیتی نسبت به مسأله و چالش پدید آورد که آن ها مسأله را خوب ببینند. ما روش هایی را بر اساس علم روانشناسی و تلفیق آن ها با آیات و روایاتی که از علوم دینی داریم عرضه می کنیم و عزیزان هم از این تکنیک ها و روش ها استفاده می کنند و به لطف خدا نتیجه هم می گیرند چون پایه و بِیس فرهنگ ما دینی است و با این زبان بهتر می شود گره گشایی ذهنی و روانی را انجام داد. وقتی بحران و چالشی در رابطه زوج ها پیش می آید در گام اول ما باید بحران را مهار کنیم و اجازه ندهیم از آن جایی که قرار گرفته پیشتر برود و منطقه وسیع تری را به خود اختصاص دهد. در گام دوم اما به دنبال این هستیم که چالش را حل و فصل کنیم. یعنی ببینیم چه عواملی آن چالش را در رابطه زوج شکل داده اند که درصدد درمان باشیم."
حجت الاسلام محسن شوکتی از آن دست روحانیونی است که در کنار تحصیلات حوزوزی و فراگیری علوم دینی، اقبالی هم به فراگیری فوت و فن علم مشاوره و روانشناسی داشته اند و امروز به مراجعان خود که عمدتا زوج ها هستند مشاوره های روانشناختی - دینی می دهند. بخش اول گفتگوی خبرنگار سرویس قرآن و معارف با این کارشناس دینی و مشاوره به مباحث مبتلابه خانواده ها در عصر امروز می پردازد.
مایلم اولین پرسشم را از شما این گونه طرح کنم. شما محل مراجعه مخاطبان تان هستید و می شود از مراجعه هایی که به شما می شود معدل و میانگین گرفت. در این مراجعات مکرر پرسش ها و چالش های فکری خانواده های امروز بیشتر در چه محورها و موضوعاتی قرار دارد؟
با توجه به پیشرفت های فناوری در این سال ها امروز دسترسی به اطلاعات بسیار راحت تر از زمان های دیگر شده و اغتشاش های معنایی و ذهنی هم به دنباله اش ظاهر شده است. طبیعتا این اتفاق باعث تلورانس در خانواده ها و رفتار زوج ها و فرزندان شده است. وقتی ما به نقش رسانه ای مثل تلویزیون در خانواده نگاه می کنیم می بینیم همه اعضای خانواده متأثر از محتوای این رسانه هستند. چه آقایان، چه خانم ها و چه فرزندان وقتی به ما مراجعه می کنند عموما یک بخش درگیری ذهنی شان متأثر از فناوری های ارتباطی است. فرض کنید خانمی می آید این جا مشاوره می گیرد و می گوید من احساس می کنم که دیگر آن جذابیت قبل را برای همسرم ندارم. از او می پرسم چرا؟ چون همسرم بیشتر وقتش را پای تلویزیون می گذراند. پس با وارد شدن یکی از ابزارهای تکنولوژی در منزل، ناخودآگاه یک تغییر رفتاری اتفاق افتاده است. شما مشابه این اتفاق را در تبلت، موبایل، کامپوتر و لپ تاپ هم در نظر بگیرید و البته نرم افزارهای متفاوت مثل لاین، واتس آپ و تانگو باعث شده است که خود به خود میزان ارتباط کلامی و عاطفی اعضای خانواده کم رنگ تر شود و این کم رنگ شدن موجب غلبه توهم و تخیل نسبت به همدیگر شده است یعنی قضاوت های غیر واقعی و غیر حقیقی نسبت به همدیگر رشد یافته است.
یعنی مثلا کم حرف زدن همسر را به بی وفایی او نسبت دادن؟
بله، وقتی ارتباط ضعیف باشد امکان و احتمال تفسیرهای غلط بیشتر می شود. وقتی آقایی در لاین با یکی از دوستانش صحبت می کند در حالی که ارتباط کلامی و عاطفی او با همسرش تضعیف شده این زمینه را برای شک همسرش فراهم می کند که این کسی که همسرم با او چت می کند چه کسی است؟ آیا هم جنس من است یا از جنس خودش؟ باز این هم از آن تبعاتی است که افراد را در خانواده درگیر کرده است.
اما تیپ مسأله و موضوع افرادی که به ما مراجعه می کنند در مسایل مشاوره خانواده بیشتر رفتارهای عاطفی همسران نسبت به همدیگر و خلأها و کمبودهایی است که از طرف همدیگر احساس می کنند و دنبال تکنیک و راهکار و روشی هستند که بتوانند یک جوری جذابیت هایی را برای هم ایجاد کنند و آن خلأ را برای هم پر کنند .
شما در این میانه برای این زوج ها چه می کنید؟
در درجه اول باید در ذهن دو طرف، شفافیتی نسبت به مسأله پدید آورد که آن ها مسأله را خوب ببینند. ما روش هایی را بر اساس علم روانشناسی و تلفیق آن ها با آیات و روایاتی که از علوم دینی داریم عرضه می کنیم و عزیزان هم از این تکنیک ها و روش ها استفاده می کنند و به لطف خدا نتیجه هم می گیرند چون پایه و بِیس فرهنگ ما دینی است و با این زبان بهتر می شود گره گشایی ذهنی و روانی را انجام داد.
شما در مشاوره هایی که ارائه می کنید تبعات و تأثیرات این نسخه پیچی ها را دنبال می کنید؟
بله حتما. ما معمولا سعی می کنیم ارتباط مجدد داشته باشیم و از زوج ها دعوت کنیم برای این که ارتباط بگیرند و گزارش بدهند از روندی که آغاز کرده اند. البته عموما اظهار رضایت می کنند که این تکنیک ها توانسته یک روند آرامش بخشی را در زندگی شان ایجاد و شرایط محیطی زندگی شان را برایشان عوض کند.
این تکنیک ها بیشتر معطوف به مهار چالش هاست؟
هم مهار و هم درمان. ببینید وقتی بحران و چالشی در رابطه زوج ها پیش می آید در گام اول ما باید بحران را مهار کنیم و اجازه ندهیم از آن جایی که قرار گرفته پیشتر برود و منطقه وسیع تری را به خود اختصاص دهد. در گام دوم اما به دنبال این هستیم که چالش را حل و فصل کنیم. یعنی ببینیم چه عواملی آن چالش را در رابطه زوج شکل داده اند که درصدد درمان باشیم.
اما نکته دوم این که حالا که رابطه تا این حد عارضه و آسیب دیده چطور باید ترمیم کرد. راهکارهای درمانگری و ترمیمی این رابطه حتما نیاز به روانکاوی طرفین دارد که بیاییم آن ها را به خودشناسی وادار کنیم که هم نقش خودشان و هم نقش طرف مقابل را بهتر بشناسند و درک واقعی تری از طرف مقابل داشته باشند.
شما اشاره کردید که یکی از مهم ترین چالش هایی که امروز خانواده ایرانی را درگیر کرده در رابطه با مهار نشدن نفوذ فناوری ها و نرم افزارهای ارتباطی است. چالش مهم دیگر در این رابطه چیست؟
یکی از چالش های رفتاری مهمی که باز در خانواده ها دیده می شود ناآشنایی والدین به تغییرات رفتاری فرزندان در سنین رشد است. متأسفانه به دلیل عدم اطلاع رسانی صحیح، اکثرا خانواده های ما آشنایی چندانی با تغییرات رفتاری فرزندان شان در گذر سن مرحله کودکی به نوجوانی و نوجوانی به جوانی ندارند و همین نقصان آن ها را آسیب پذیر می کند و باعث چالش پدر و مادرها با فرزندان و فرزندان با پدر و مادرها می شود. یکی دیگر از خدماتی که ما در این باره ارائه می کنیم این است که دوباره آن ها را وادار به خودشناسی و دیگرشناسی کنیم چون این درک صحیح باعث می شود که والدین هم خودشان را بهتر مدیریت و کنترل کنند و هم شرایط محیطی خودشان را مناسب تر رقم بزنند و در این شرایط مناسب به این سمت بروند که وضع روحی - روانی خودشان را بهبود ببخشند.
نظر شما