محمدرضا اصلانی: جامعه مان را از تاریخ محروم کردیم

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی پنجمین جشنواره فیلم کوتاه مستقل خورشید، محمدرضا اصلانی درباره سینمای مستقل گفت: برای تعریف سینمای مستقل ابتدا باید وابستگی را تعریف کنیم. اگر کارگردان و تهیه کننده ای وابسته به دولت باشند و یا از نهادهای مشخصی سرمایه بگیرند وابسته می شوند.

وی گفت: اغلب تصورها بر این است که هزینه کردن در بخش فرهنگ سرمایه گذاری اقتصادی محسوب نمی شود، تولید دچار مشکل است و سرمایه های ملی خرید و فروش می شود. به عنوان مثال امروز نفت خرید و فروش می شود و وجه تولید آن کمتر مطرح است و این خود معضلی است که باید به صورت عقلانی به آن پرداخت. به همین دلیل هم آثار فرهنگی شاعر و نقاش نیاز به سرمایه ندارد اما آثار فرهنگی مثل، نواختن موسیقی سرمایه می‌خواهد ضمن اینکه در بخش فرهنگی بیشتر سرمایه گذاری مطرح است تا سوددهی.
این مستندساز خاطرنشان کرد: ما تقریبا بخش خصوصی نداریم و این‌خود یک مساله است. حتی اگر بخش خصوصی هم داشته باشیم به دلیل اینکه از نفع عمومی سرمایه جمع کرده و به خصوصی تبدیل شده است بازهم نمی تواند مستقل صرف باشد، ضمن اینکه در مقایسه با امریکا و اروپا، آنها خود ایجاد سرمایه می کنند.
اصلانی با بیان اینکه تعریف ما از سینمای مستقل تعریف دیگری است، گفت: در تعریف از سینمای مستقل ابتدا باید توجه داشته باشیم که تا به امروز چگونه عملکردی داشتیم. به طور مثال، شاعر دوره غزنوی شاعر وابسته است زیرا برای شعر گفتن سرمایه نمی‌خواهد اما به دلیل اینکه برای شاه سبکتکین شعر می گوید شاعر وابسته محسوب می شود اما فردوسی همه زندگی خود را فروخت و هیچ وقت برای منافع نهادی کار نکرد و او یک شاعر مستقل است. 
وی ادامه داد: جهان انسانی مشروع است که یک اثر را مستقل معرفی کند، باید توجه داشت که مستقل در جهت منافع نهاد خاصی نیست و جدا و مستقل عمل می کند. یک فیلمساز مستقل می تواند سفارش بگیرد اما نباید سفارشی بسازد زیرا سفارشی ساختن موجب عدم استقلال او می شود، به طور کلی باید نحوه رویکرد را مبنا قرار دهیم.

اصلانی درباره تفاوت تجربی و تجربه گرا بودن گفت: فیلم های تجربی برای بخش مدرسه ای و عمدتا کسانیکه برای اولین بار می خواهند فیلم بسازند بکار برده می شود، اما تجربه گرا کسی است که حرفه آن تجربه کردن است مانند یک لابراتوریست که دائم درحال تجربه کردن است تا متوجه شود که چه اتفاقی بین عناصر می افتد.
وی با بیان اینکه کار تجربه گرا کار واحدی است، افزود: باید بدانیم که هنر تکثیرپذیر نیست. اگر دقت کرده باشید نمی توانیم یک تابلوی نقاشی را تکثیر کنیم زیرا در اینصورت دیگر اثر هنری نیست. کار تجربه گرا این است که در آن چیز جدیدی را کشف کنیم ضمن اینکه حتی غلط بودن در کار تجربه گرا تجربه است و موفقیت را به همراه دارد.
کارگردان «آتش سبز» گفت: جشنواره فیلم مستقل خورشید توجه زیادی به تجربه گرایی دارد و این امر موجب می شود تا مسیری باز شود که ما آنرا تجربه کنیم و ممکن است در این مسیر به بن بست بخوریم اما در نهایت خودش تجربه است. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که اغلب فیلم هایی که ظاهر تجربه گرا دارد تکرار تجربه های انجام شده است .
اصلانی در ادامه خاطرنشان کرد: سوال این است که چرا کشوری مثل ایران که 100 سال است سینما دارد ،صاحب سینما نیست؟ دلیل این است که در این سینما تجربه گرایی نکردیم تا چیزی به سینما اضافه کرده باشیم. کشورهایی مانند چک اسلواکی چیزهای زیادی به سینما اضافه کردند اما ما چیزی اضافه نکردیم و برای اینکار نیازمند اندیشه مستقل هستیم.

وی ادامه داد: مستقل بود یعنی از جریان های درست و کاذب روز، استقلال داشته باشیم. این استقلال از سیطره های عمومی می تواند کاری کند تا از طریق تجربه گرایی چیزی را به سینما اضافه کنیم. ادیسون ایده های زیادی را داد و به علم برق اضافه کرد به همین دلیل هم اسمش همیشه مطرح است. متاسفانه در طول این سالها جامعه مان را از تاریخ محروم کردیم و وارد تاریخ نشدیم. در مورد تاریخ سینما، با اینکه با 100 سال قدمت، جلوتر از کشورهای دیگر قرار داریم چرا نباید در تاریخ سینما جایی داشته باشیم؟ نیستیم زیرا چیزی به جهان سینما اضافه نکردیم.
کارگردان «خاطرات یک هفتاد و پنج ساله» در ادامه گفت: البته نباید از یاد ببریم که در طول این سال ها فیلم های خوبی هم ساختیم اما چیزی به جهان سینما اضافه نکردیم و یا بحث جدیدی را وارد سینما نکردیم. به عنوان مثال یانگ چو دوربین را در تاریخ سینما عوض کرد اما سینمای ما چنین کارهایی را انجام نداده است. 
اصلانی درباره جشنواره فیلم مستقل خورشید گفت: برگزاری این جشنواره تلاش می کند تا تجربه گرایی زنده بماند زیرا همانطور که می دانید در جامعه ما چیز جدیدی گفتن مکروه است و باید همه کارها را با همان روش سنتی پیش ببریم. همانطور که مستندسازی را از دست داده ایم و موجب شد تا چیز جدیدی را نپذیریم و سخن جدیدی هم برای گفتن نداریم، درحالیکه می توانیم به جای نفی بد کردن جایگاه کشف را ایجاد کنیم. 
مدیر هنری جشنواره خورشید یادآور شد: من معتقدم جشنواره فیلم مستقل خورشید رویداد فرهنگی است که تجربه گرایی را تشویق می کند و جامعه را با تجربه گرایی آشنا می کند. همانطور که هنر و تجربه که این روزها باب شده و خوب هم کار می کند کارش قابل تحسین است، زیرا مسیر را باز می کند؛ درواقع ما در جشنواره خورشید تجربه گراهای جهان را آدابته می کنیم. تجربه گرایی که به معنای واقعی اتفاق افتاده است؛ ضمن اینکه نباید از یاد ببریم که باید همراه با همه جهان باشیم اما مستقل فکر کنیم.

«پنجمین جشنواره فیلم مستقل خورشید» بعنوان رویداد ویژه سینمای مستقل تجربه گرا در کشور به همت پایگاه حمایت از فیلم کوتاه مستقل و دبیری مهدی یارمحمدی در دی ماه سال جاری برگزار می شود.