عواملی که خانواده های امروز را به قهقرا می کشاند     

حجت الاسلام عیسی عیسی زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان به مناسبت سالروز ازدواج مبارک حضرت امیر المومنین علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها و درس ها و آموزه هایی  که این ازدواج می تواند برای زوج های جوان و زندگی امروزی ما در قرن 21 داشته باشد نکات جالب و قابل توجهی را مطرح کرد که شاید در ابتدا پیش پا افتاده و کم اهمیت جلوه کند اما با کمی تامل و تفکر به این نتیجه می رسیم که به واقع همین نکات پیش پا افتاده است که زندگی ها و خانواده های امروزی را به قهقرا می کشاند.  

وی معتقد است مطالعه زندگی حضرت علی علیه السلام و حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها جدای از مباحث کلیشه ای و تکراری و تاریخی می بایست ما را به مسیری رهنمون کند که بدانیم امروز و در شرایط زندگی دنیای کنونی چگونه می توان زندگی ای شیعه گونه و با رنگ و بوی امیرالمومنین و حضرت زهرا سلام الله علیهما داشت؟

اگر الگوگیری ما از این زندگی به شکلی درست و صحیح انجام می شد امروز باید بسیاری از مشکلات جامعه ما که آسیب های جدی به پایگاه خانواده وارد کرده و در نتیجه شاهد سست شدن پایه های این پایگاه عظیم اجتماعی و بی رغبتی جوانان به ازدواج هستیم، یا حل می شدو یا اصلا اتفاق نمی افتاد.

اما به هر حال ما برای درمان دردهای جامعه باید جز نشستن پای این خانواده طبیب و درمان کردن دردها با الگو گرفتن از آن راهی دیگری نداریم. دردهایی که امروز بسیاری از بنیان های خانوادگی را دچار مشکل کرده است.  در الگوگیری از این خانواده ابتدا باید عوامل تحکیم خانواده را استخراج و سپس به آنها عمل کرد. عواملی که در این خانواده بروز و ظهور داشته و به دلیل وجود این عوامل این خانواده توانسته است برکات و ثمرات بی پایانی داشته باشد.

به گفته حجت الاسلام عیسی زاده یکی از عوامل تحکیم بخش خانواده مسئله «ایمان و فضیلت گرایی» است، ایمان عمیق امیرالمومنین علی و حضرت زهرا علیهما سلام به خدا. اگر ایمان در زندگی ما حاکم باشد مسلما نگاه ما به زندگی، نگاه ما به یکدیگر و نگاه ما به آینده تغییر می کند؛ بنابراین ریشه اصلی نجات خانواده ها در تقویت ایمان نهفته است.

نکته دوم در عوامل تحکیم بخش خانواده، «وجود عشق و مهر و محبت میان اعضای خانواده» است. حضرت علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها مظهر کامل عشق، وفاداری و محبت به یکدیگر بوده اند، چنان عشق سرشاری در این زندگی وجود داشته است که نمی توان مثل و مانندی برای آن در عالم هستی پیدا کرد.

در صورتی که عشق، مهر و محبت میان اعضای خانواده نباشد ممکن است این افراد به شکل صوری در کنار هم زندگی کنند اما خواه ناخواه سردی بر خانواده حاکم می شود و در نتیجه با کوچکترین آسیبی این خانواده می لرزد.

حاکم بودن عشق، مهر و محبت باعث ایجاد صبر، تحمل و توجه به یکدیگر می شود. ما می بینیم امیرالمومنین علیه السلام چقدر به حضرت زهرا سلام اله علیها عشق می ورزید و برعکس حضرت زهرای اطهر تا چه حد عاشقانه با ایشان رفتار می کرد. بنابراین آنچه که می تواند خانواده های ما را تحکیم ببخشد این است که زندگی مان را سرشار از عشق و محبت به یکدیگر کنیم.

این معضل و مشکلی که امروز در جامعه ما دیده می شود که گاه فرزندان یا حتی همسران به دیگران پناه می برند به این دلیل است که آنها بروز و ظهور عشق را در خانواده خود نمی بینند.

عضو پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی تصریح می کند که مسئله دیگر در این رابطه آشنا بودن همسران به وظایف خود است. بسیاری از همسران نسبت به وظایف خود در زندگی مشترک آگاهی ندارند. در صورتی که رسانه ها، بخصوص رسانه ملی و دست اندرکاران فرهنگی و آموزشی از مدارس تا دانشگاه ها و مراکز حوزوی، آشنایی با وظایف اعضای خانواده را در قالب های مختلف و به نحو احسن از قرآن و منابع اهل بیت استخراج و تبیین کنند، و زمانی که برای جوانان در شرف ازدواج، برنامه های جدی آموزشی در این رابطه تدوین شود حجم بسیاری از آسیب ها کاسته شده و تعداد بی شماری از معضلات حل می شود.

مسئله دیگر در تحکیم خانواده موضوع تفاهم، همکاری و مشارکت در خانواده است. در زندگی حضرت امیر و حضرت زهرا سلام الله علیهما می بینیم که با وجود تقسیم کار و واگذار کردن کارهای بیرون خانه به امیرالمومنین و کارهای داخل خانه به حضرت زهرا سلام الله علیها، اما امیرالمومنین هرگاه فرصتی فراهم می شد در کارهای خانه نیز کمک می کرد. این فرد، رهبر شیعیان جهان است.

 بنابراین نباید تصور کرد برخی امور مانند کارهای خانه تنها مربوط زنان و کارهای زنانه است و وظیفه مرد نیست، چه اشکالی دارد اگر مردی قصد خرید وسیله ای را دارد با اعضای خانواده مشورت کند؟ یقینا کاری که با همفکری و مشورت صورت می گیرد نسبت به تصمیمات مستقل نتیجه بهتری دارد.

نکته پنجمی که در این عرصه باید به آن توجه کرد صبر، بردباری و تحمل در زندگی است شما ببینید حضرت زهرا علیها سلام با آن وضعیت مالی که امیرالمومنین در اول ازدواج داشتند چه میزان صبوری از خود نشان می داد؟ تاریخ گواه است که گاهی پیش می آمد که این خانواده گرسنه می خوابیدند.

اما امروز آستانه تحمل افراد به شدت سقوط کرده، همسران با کوچک ترین مشکلی به سراغ طلاق می روند. عامل دیگری که در این رابطه باید از آن نام برد «گذشت» است گوهر گرانبهایی که در خانواده ها و جامعه امروز ما کمیاب شده است، قرآن کریم می فرماید: «ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذي بَيْنَکَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ .. هرگز امر نیک ( از اعتقاد و کردار و گفتار ) با امر بد یکسان نیست پس بدی هایی را که به تو می رسد با بهترین روش دفع کن ، به طوری که به ناگاه آن که میان تو و او دشمنی است چنان شود که گویی دوستی گرم و خویشاوند است.

این یک نسخه قرآنی است که برای ما پیچیده شده است اما متاسفانه این روحیه در جامعه امروز ما از بین رفته و یکی از مهمترین عوامل درگیری ها و نزاع ها نبودن گذشت و ایثار است.

و آخرین مسئله مهم و موثر در تحکیم خانواده «مدیریت و برنامه ریزی» است. متاسفانه قالب خانواده های ما بدون برنامه ریزی و مدیریت هستند. اگر خانواده ای مدیریت داشته باشد و هر کسی بداند چه جایگاهی در این خانواده دارد کمتر دچار مشکل می شود.

شاهد مثال این که ما چون نتوانستیم استفاده از رسانه های جدید را در خانواده و جامعه مدیریت کنیم امروز ضربات سنگین و زیان بار آن را در خانواده و جامعه شاهد هستیم.

درخانواده، مجالس میهمانی، مدرسه، دانشگاه و ... هر کس یک تلفن همراه در دست دارد و با آن مشغول است. این یعنی فاصله گرفتن اعضای خانواده از هم!! و در چنین شرایطی خانواده در عمل تبدیل به یک خوابگاه می شود.

اما زمانی که خانه نه فقط یک خوابگاه، بلکه مظهر مهر، صفا و صمیمیت باشد محلی برای ابراز عشق و دوستی باشد خواهیم دید که این خانواده برکات فراوانی به دنبال خواهد داشت.