به گزارش خبرگزاری شبستان، یکی از بینش‌های بسیار مهمی که در آموزه‌های قرآن و عترت (ع) مشاهده می شود، این است که زندگی انسان به همین دنیا خلاصه نمی شود بلکه او پیش از ورود به دنیا مراحلی را پشت سر گذاشته است.
در این مراحل به انسان مجموعه ای از شناخت ها یعنی شناخت نسبت به خدا و برترین انسان ها داده شده و از انسان میثاق هایی گرفته شده است. پس از این مرحله از او چند بار آزمون گرفته شد. در این آزمون ها گروهی از انسان ها سرفراز بیرون آمدند و گروهی نیز مردود شدند. علاوه بر میثاق هایی که از عموم انسان ها گرفته شده پیامبران میثاق های سخت تری نیز داده اند که در آیه 81 سوره آل عمران به یکی از این میثاق ها اشاره شده است.
در روایات اهل بیت (ع) چگونگی پیمان گرفتن و امتحان انسان ها و پیامبران روشن تر تبیین شده است.
امام باقر (ع): خداوند هنگامی که اراده کرد تا آفریدگانش را بیافریند، آبی شیرین و گوارا و آبی شور و تلخ آفرید و آنها را با هم مخلوط کرد، سپس مقداری خاک از روی زمین برداشت و آن را مالش داد، سپس موجودات دو گروه شدند، گروهی در طرف راست و گروهی هم در سمت چپ قرار گرفتند و به جنبش درآمدند؛ به گروه سمت راست فرمود شما به طرف بهشت بروید و به گروه سمت چپ نیز فرمود شما هم به سوی دوزخ بروید. بعد پرسید آیا من خدای شما نیستم؟ همگی گفتند آری، شهادت می دهیم. ما از این جهت از شما اقرار گرفتیم تا روز قیامت نگویید ما از ربوبیت (و خدایی) تو بی خبر بودیم.
سپس از پیامبران پیمان گرفت و فرمود آیا من خدای شما نیستم و محمد (ص) پیامبر من نیست و علی (ع) امیر مؤمنان نمی باشد؟ همگی گفتند آری، گواهی می دهیم. بر اثر اقرارشان (به فضیلت و مقام اهل بیت) خداوند مقام نبوت را به آنها عطا کرد. سپس از پیامبران اولوالعزم پیمان گرفتند و آنها اقرار کردند که خداوند پروردگار ماست، محمد (ص) و رسول او و علی (ع) امیر مومنان و امامان بعد از او صاحبان امر الهی و مخزن علم خدا هستند. همچنین از آنها پیمان گرفت که من به وسیله مهدی (عج) دین خود را یاری کنم و دولت خود را به دست او آشکار می گردانم و از دشمنانم به وسیله او انتقام می گیرم. در آن روزگار خواه از روی میل و خواه با اکراه همگی عبد من می شوند. پیامبران اولوالعزم به همه این مطالب اقرار کردند و شهادت دادند3. (بصائرالدرجات، ص 70- 71)
از آنجایی که درک عالم ذر برای بسیاری از انسان ها دشوار است و ممکن است سوالات و ابهامات زیادی به جای بگذارد، معمولا به آن کمتر پرداخته شده است. در اینجا لازم است گفته شود، در یکی از مراحل که خداوند انسان ها را مورد امتحان قرار داد، کسانی که از همه زودتر ندای الهی را پاسخ مثبت گفتند یعنی محمد (ص)، علی (ع) و اهل بیت (ع) را به عنوان رسول و ولی به همگان معرفی کرد و از همه خواست که ولایت آنها را بپذیرند. در این میان میثاق ویژه ای از انبیا گرفت تا در هنگام نیاز، مؤمن و پشتیبان این مقربان الهی باشند.
مسلما تعابیری که در این گونه روایات درباره خداوند به کار رفته، مانند مالش دادن خاک و گل (که در بالا ذکر شد)، به این معنا نیست که خداوند جسمی دارد و با دستش آن را مالش می دهد بلکه این گونه تعبیرها برای نزدیک شدن فعل خداوند به ذهن انسان است.
*برگرفته از شرح موضوعی قرآن کریم؛ محمد علی دولت
نظر شما