به گزارش خبرنگار ادبیات شبستان، دیدار اهالی نشر و کتاب و ناشران با وزیر کار، شب گذشته ۲۶ آبان ماه با حضور «علی ربیعی» وزیر کار، رفاه و تعاون، «سیدتقی نوربخش» رئیس سازمان تأمین اجتماعی و «محمود آموزگار» رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، «سیدرضا صالحی امیری» رئیس کتابخانه ملی، «برزین ضرغامی» مدیرکل ارشاد استان تهران و «محمدمهدی داوودی‌پور» رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران ایران در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، «محمود آموزگار» رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به مشکلات موجود در حوزه نشر گفت: مشکلاتی که در حوزه نشر با آن مواجه هستیم به نقطه بحرانی خود رسیده است و برای حل آن نیاز به یک برنامه جامع ملی و یک سند ملی داریم تا بتواند مجموعه موضوعات این حوزه را پوشش دهد. در سالیان گذشته به دلیل مشکلات موجود، روزمرگی بر تصمیم‌گیری‌ها غالب بود و اکنون رفع مشکلات در دستور کار است. ما هنوز برنامه جامع و مدونی در رابطه با نشر نداریم. این موضوع می‌طلبد که اکنون این مسائل را رصد کرده و اگر نیاز به تصمیم دولتی دارد آن را در هیئت وزیران مطرح و بررسی کنیم.
وظایف وزارت ارشاد قابل مقایسه با دیگر وزارتخانه‌ها نیست
وی تصریح کرد: واقعیت امر این است که بخشی از مسائل و مشکلات ما در حوزه نشر است. باید توجه داشت که متولی نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. حال اگر به قوانین توجه کنیم می‌بینیم تعداد وظایفی که این وزارتخانه دارد، قابل مقایسه با دیگر وزارتخانه‌ها نیست؛ در حالی که اختیارات آن نسبت به بقیه کمتر است.
آموزگار با ذکر مثالی افزود: برای مثال ما در موضوع کاغذ مشکل داریم و برخلاف استانداردهای بین‌المللی قیمت کاغذ در قیمت تمام شده کتاب به شدت موثر است. ظاهر مسئله این است که ارشاد باید پاسخگوی مشکل باشد اما در مورد قیمت کاغذ باید وزارت صنعت صحبت کند. چرا که بسیاری از تصمیمات در وزارت ارشاد مرهون تصمیم‌گیری در وزارتخانه دیگری است.
وی به معافیت کتابفروشان از پرداخت مالیات اشاره کرد و توضیح داد: همان طور که امروز در خبرها آمده بود، باخبر شدیم که با پیگیری وزیر ارشاد، معاونت فرهنگی و رسانه‌ها بالاخره این تفاهم ایجاد شد و بخشنامه‌ای در این حوزه ارسال شد که به معافیت کتابفروشی‌ها از پرداخت مالیات اشاره دارد. ما هنوز هم نیاز به حمایت‌های دیگری در حوزه نشر داریم. بخشی از این نیازها به تصویب قانون در مجلس شورای اسلامی وابسته است که امیدواریم مجلس در این حوزه پویاتر عمل کند.
به کتابفروشی به عنوان یک شغل تجاری نگاه نشود
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به نیازهای دیگر این حوزه اشاره کرد و گفت: بخش دیگر نیز در خصوص تصمیمات دولتی است. هدفی که اتحادیه دارد این است که از هزینه کتابفروشی‌ها بکاهد و شاید با این کار کتابفروشی‌ها را به بقا امیدوار کنیم. در همین راستا و در جلسه توسعه پایدار نشر درخواست‌هایی را از آقای ربیعی وزیر کار داشتیم. پرداختن به این موضوع مستلزم این است که به کتابفروشی به عنوان یک شغل تجاری نگاه نشود، چرا که درآمد با دیگر مشاغل قابل قیاس نیست در حالی که به اندازه آن مشاغل مالیات، بیمه و... می‌پردازند. اکنون کتابفروشی‌هایی را می‌بینیم که تبدیل به کافه و یا رستوران می‌شوند در حالی که در مرکز پخش کتاب یعنی روبه‌روی دانشگاه تهران هستند.
وی همچنین به بحث معافیت بیمه اشاره کرد و افزود: یکی از مواردی که با آن در دفاتر نشر مواجه هستیم معافیتی است که اگر یک کارگاه تا سقف 5 نفر داشته باشد تنها 3 درصد بیمه بیکاری پرداخت می‌کند. در جلسه با وزیر کار درخواست کردیم که این قانون را برای کتابفروشان نیز لحاظ کنند تا آنها از این مزیت استفاده کنند تا شاید مجموع این کمک‌ها بتواند از رنج کتابفروشان کم کند. البته امیدوار بودیم اما اخیرا خبرهایی می‌شنویم که برخلاف آن است به همین جهت نامه‌ای را به آقای نوربخش رئیس سازمان تامین اجتماعی زدیم و ایشان جلسه‌ای را ترتیب دادند تا نماینده ما مسائل مرتبط را مطرح کند. هم در این حوزه و هم در مورد دستمزدهای مقطوع از دکتر ربیعی نه در مقام وزیر بلکه در مقام یک نویسنده که به مشکلات آن واقف هستند درخواست داریم.
وزیر کار با مساعدت مانع خمودگی صنعت نشر شود
«محمدی مهدی داوودی‌پور» رئیس اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران ایران نیز با ارائه گزارشی از فعالیت‌های این تعاونی گفت: به منظور ایجاد یک تشکل قدرتمند برای حمایت از صنعت نشر از سالهای 78 تصمیم به تشکیل تعاونی گرفته شده است که با کمک مسئولان وقت در ارشاد، ابتدا آمار از سراسر کشور گرفته شد که چند استان تعاونی دارند و بعد از آن این تعاونی‌ها با محوریت سه تعاونی تهران، اصفهان و قم کارهایشان پیگیری شد و در سال 80 تعاونی سراسری اتحادیه ناشران با هدف کمک به صنعت نشر تشکیل شد. ما اعلام می‌کنیم آمادگی هرگونه همکاری طبق قانون اساسی کشور و اساسنامه تعاونی به منظور کمک به ناشران هستیم و این فعالیت‌ها چه از نظر تأمین مواد اولیه برای صنعت نشر و چه برگزاری نمایشگاه‌ها قرار می‌گیرد. هر مسئله‌ای برای جامعه فرهنگی نیاز باشد، ما در حد توان خود همکاری خواهیم کرد. امیدواریم وزیر کار با دستور خود مساعدت کنند تا خمودگی صنعت نشر برطرف شود و اختیاراتی به ما داده شود تا اتفاقات مثبتی را شاهد باشیم.
ریل توسعه فرهنگی، کتاب است
«سیدرضا صالحی امیری» رئیس کتابخانه ملی نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: پیرامون کتاب هر آنچه سخن گفته می‌شود، بیشتر انتزاعی است و کمتر با نگاه سیستمی به آن نگریسته می‌شود. هر کس از زاویه خود به مسئله کتاب می‌نگرد و همین موجب انتزاعی شدن بحث می‌شود. میان ناشر، مؤلف، کتاب، کتابدار، کتابفروشی و کتابخوان یک رابطه برقرار است و باید همه آنها را در کنار هم دید. سؤال من این است که وضعیت مؤلف یا کتابفروش و یا کتابخوانی قابل دفاع است که بخواهیم از وضعیت نشر گلایه کنیم.
وی با اشاره به شرایط سخت اهالی قلم بیان کرد: وقتی در شرایطی قرار گرفتیم که به خاطر نابخردی های گذشته و انزوای اهل قلم، شمارگان کتابها به 300 نسخه رسیده، باید فکر جدی برای آن شود. جامعه‌ای که مصرف کتاب در آن پایین است، چه مسئله قابل دفاعی دارد؟ مگر می‌شود که از فرهنگ و توسعه فرهنگی صحبت کرد ولی از کتاب و کتابفروشی و نشر حرف نزد، چراکه ریل توسعه فرهنگی، کتاب است.
رئیس کتابخانه ملی در بخش دیگری از سخنانش گفت: مسئله اول ما در حوزه کتاب، تقاضا است نه عرضه. اولین مسئله، تحریک تقاضاست و چگونگی قرار دادن کتاب و مطالعه در سبد خانوار، ما در تمام حوزه‌ها یارانه می‌دهیم، اما باید پرسید که یارانه حوزه فرهنگ چقدر است؟ برای ریزگردها و دریاچه ارومیه چه میزان هزینه می‌کنیم و در مقابل آن، برای گسترش فضیلت، سرمایه‌گذاری ما چقدر است؟ اگر کتاب در جامعه‌ای وجود داشته باشد آسیب‌های اجتماعی کاهش می‌یابد، در حوزه کتاب ما نیازمند کار در سطح ملی هستیم و برای اینکه کتاب و کتاب خریدن را در سبد خانوار قرار دهیم، باید تلاش کنیم و این کار با بنر و کف و سوت اتفاق نمی‌افتد.
ناشر باید همان طور که صنعت و پتروشیمی حمایت می‌شوند، حمایت شوند
وی خاطرنشان کرد: در این فضا ناشر اگر کتاب تولید کند خسارت می‌بیند چرا که خریدی اتفاق نمی‌افتد. از میان 12 هزار ناشر تنها 4 هزار ناشر فعال هستند. ناشر در کشور ما باید حمایت شود، همانطور که صنعت و پتروشیمی حمایت می‌شوند، اما ما شاهد حمایت‌های وسیعی از حوزه فرهنگ نیستیم. در جامعه ما کدام مؤلف می‌تواند بدون دغدغه زیست کند. از همین رو به تألیف به چشم یک شغل دوم می‌نگرد.
صالحی امیری با بیان اینکه برای صنعتگر در کشور حمایت‌هایی وجود دارد و تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود، اما مؤلف هیچ احساس تأمینی ندارد، تصریح کرد: اگر مؤلف تمام توان خود را صرف تألیف کند، یک انقلاب فرهنگی رخ خواهد داد. اگر کتابفروشی‌ها حمایت شوند، وضع بهتر خواهد شد. تاکنون کی شاهد بوده‌ایم که کتابفروشی‌ها دیده شوند و مورد تکریم قرار گیرند؟ کتابفروشی محل تبادل فرهنگی است و کتابفروش، فروشنده یک کالا نیست بلکه منتقل‌کننده یک فرهنگ است.
وی در پایان سخنانش گفت: حوزه کتاب قابل رقابت با حوزه اقتصادی نیست و در اینجا یک نکته می‌ماند و آن هم مسئولیت اجتماعی است. در همه جای دنیا دستگاه‌های بزرگ و کارخانه‌ها بخشی از سرمایه‌های خود را برای گسترش فرهنگ اختصاص می‌دهند، اما در ایران ما شاهد این مسئله نیستیم. آنهایی که هوا را آلوده می‌کنند،کارخانه‌های خودرو سازی هستند،اما همین‌ها چه کمکی به فرهنگ می‌کنند؟ سرمایه‌گذاری در ورزش، فعالیت فرهنگی به شمار نمی‌رود، زیرا آن هم نام دارد و هم نان. از همین رو، برای حمایت جدی از فرهنگ باید فکری شود.
بازار یکی از مشکلات امروز نشر است
«برزین ضرغامی» مدیرکل ارشاد استان تهران با اشاره به اینکه به خاطر جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزیر فرهنگ و ارشاد نتوانست در این جلسه شرکت کند، گفت: در برنامه های هفته کتاب، مراسم یا معطوف به ناشران بوده یا معطوف به پدیدآورندگان، اما در این جلسه، هر دو صنف حضور دارند و از این جهت یک جلسه ارزشمند است. یکی از مشکلات امروز ناشران، بازار نشر است و زمانی که مؤلف به آنها رجوع می‌کند، ناشر به بازار نگاه می‌کند که آن هم اوضاع خوبی ندارد. یکی از معضلات امروز جامعه ما کتاب‌سازی است و کتاب‌های بسیاری هستند که غنای کافی ندارند و امیدوارم این معضل با همکاری ناشر و پدیدآورنده مرتفع شود.
استفاده از کمک دولتی برای بیمه اهالی نشر حق مسلم آنها است
«سیدتقی نوربخش» رئیس سازمان تأمین اجتماعی، دیگر سخنران این نشست بود که در سخنانی گفت: بی‌شک سازمان تامین اجتماعی که حدود 40 میلیون نفر را تحت پوشش خود قرار داده است و حدود پنج میلیون نفر فعالیت و زندگیشان در این سازمان می‌گذرد، مهمترین تولید خود را ایجاد امنیت اجتماعی می‌داند که البته در فرهنگ عمومی هم می‌تواند تأثیرگذار و تأثیرپذیر باشد. در دولت قبلی دو مرکز مهم در این سازمان حذف شد، یکی از آنها معاونت فرهنگی اجتماعی و دومی مؤسسه عالی پژوهش بود، اما با آمدن دولت تدبیر و امید این دو مؤسسه دوباره کار خود را شروع کردند و فعالیت دیگر این بود که مؤسسه علمی و فرهنگی عالی پژوهش اقدام به فعالیتی کرد تا در خدمت فرهنگ جامعه باشد تا سازمان تأمین اجتماعی بتواند بخش کوچکی از رسالت فرهنگی خود را انجام بدهد، اما ما هنوز درگیر مسائل قبلی دولت قبل هستیم و برای مثال ما دیروز درگیر سه پرونده در دادگاه بودیم که همگی از قبل بود.
وی با بیان اینکه بخش مظلوم فرهنگی کشور، ناشران و مؤلفان هستند، اظهار کرد: همانطور که اشاره شد این موضوع بیشتر به دلیل رکود در تقاضاست. نباید فراموش کرد که بخشی از اقتصاد نشر را عوارض و بیمه تأمین اجتماعی تشکیل می‌دهد. بالاخره ما حق بیمه‌ای که دریافت می‌کنیم بعداً به عنوان مستمری به بیمه‌شدگان پرداخت می‌شود، پس باید حق بیمه پرداخت شود. چرا که بعداً مستمری خواهیم داد. البته ما حرفی نداریم که اکنون حق بیمه دریافت نشود و بعداً مستمری هم ندهیم، اما این موضوع در شأن اهالی کتاب نیست. در مورد دوم یعنی پرداخت حق بیمه با سوبسید دولتی نیز باید گفت که اینکه حق بیمه همانند بسیاری از اقشار دیگر با سوبسید دولتی انجام شود، حق مسلم شما است.
نوربخش با بیان اینکه قطعا نقش آفرینی اهالی نشر کمتر از دیگر مشاغل نیست و بلکه بیشتر است اما بالاخره یارانه‌هایی وجود دارد که مایلیم در اختیار قرار گیرد، گفت: بخش دیگر نیز در مورد حق بیمه کارگاه‌های زیر پنج نفر است. این موضوع در اختیار شورای عالی تامین اجتماعی است و طبق شورای مصوبه هیئت امنا می‌توان با تشکیل هیئت مدیره برای این کارگاه‌ها این موضوع را حل کرد.
رئیس سازمان تامین اجتماعی در پایان اعلام آمادگی کرد تا با تشکیل کمیته‌ای با همکاری معاونت فنی سازمان در جهت حل مشکلات نشر موافقت شود.
به گزارش شبستان، سخنران آخر این مراسم «علی ربیعی» وزیر تعاون، کار، رفاه اجتماعی بود.
وزارت کار رابطه‌ای گسترده با فرهنگ دارد
ربیعی در سخنانی گفت: ممکن است که وزارت کار بیشتر به عنوان وزارت عدالت اجتماعی شناخته شود، اما باید گفت که آن رابطه‌ای گسترده با فرهنگ دارد. در مورد کتاب باید گفت که کتاب ذینفعان متعددی دارد و اگر می‌خواهیم توسعه‌ای داشته باشیم، نمی‌توانیم این ذینفعان را نادیده بگیریم. خود کتاب یک نماد است و کسی که کتاب در دست دارد ممکن است که فکر کنیم او یک جور دیگری است. اولین ذی نفع نویسندگان و مترجمان هستند و برای آنها بزرگترین دغدغه امنیت کاری است. همه کشورها یک چارچوب کاری دارند، اما این چارچوب ها به گونه‌ای مشخص شده است که جریان فکری را مسدود نکند. کتاب آزادی اندیشه را به همراه دارد و نسل‌هایی را تربیت می‌کند که آینده ساز این انقلاب هستند.
وی ادامه داد: ذی نفعان دوم ناشران هستند. طبیعتاً برای یک نشر بحث اقتصاد هم مهم است و ما باید پیرامون قیمت تمام شده کتاب و مجوزها، بحثی را در سند ملی کتاب دنبال کنیم. هم چنین مباحثی مثل عدالت در توزیع کتاب و ... نیز باید بررسی شود.
ربیعی مهمترین ذینفعان را کتابخوان‌ها دانست و اظهار کرد: امیداریم که بتوانیم در موضوع کتاب، تحولاتی را ایجاد کنیم. باید گفت که توسعه صرفاً به معنای توسعه کارخانه‌های بزرگ فولاد و .... نیست. توسعه برای آدم‌ها و با آدم‌ها است. در حقیقت آدم کانون توسعه است. اگر ما 750 میلیارد هم خرج کنیم در حالی که مطالعه محوری وجود نداشته باشد، نمی‌توانیم به توسعه برسیم و همانطور که نرسیدیم. برای مثال مسکن‌هایی ساختیم که اکنون باید سال‌ها تلاش کنیم تا به سکونت کردن افراد در آن امیدوار باشیم. باید گفت که توسعه با آدم‌های خوش‌فکر و با کسانی که مطالعه کردند، رخ می‌دهد که در این حال توسعه مطلوب را به ارمغان می‌آورد.
برای آینده به بچه‌های کتابخوان نیاز داریم/ e- book کسی را دانشمند نمی‌کند
وزیر کار در پایان سخنانش گفت: ما برای آینده به بچه‌های کتابخوان نیاز داریم، اما در دبیرستان‌ها بچه‌ها را تست زن بار می‌آروند و این‌ها در دانشگاه نیز کپی پستی بار می‌آیند، باید گفت که e- book کسی را دانشمند نمی‌کند. شاید ایجاد کتاب ارزان سخت باش.د اما تلاش می کنیم تا کتاب را به همه جا ببریم و کتابخانه‌های در دسترس ایجاد کنیم. راه سعادت جامعه ما این است که بچه‌های ما کتاب به دست در کانون اجتماعی ما قرار بگیرند و آنها می‌توانند راه حرکت را هموار کنند.
نظر شما