خبرگزاری شبستان: مساجد در ميان تمام مذاهب و فرق مختلف اسلامي، از جايگاه ويژه اي برخوردار بوده و همگي بر منزلت و شأن اين مكان الهي و قدسي اتفاق نظر دارند و از اين نظر نيز مسجد از صدر اسلام تاكنون نه تنها هيچ تغييري از نظر شكلي و ماهوي كه به اصل، بنيان و شأن آن خدشه اي وارد سازد ايجاد نشده، بلكه در طول تاريخ، تنها همين مكان به عنوان محوريت وحدت از منظر و بعد مكاني روز به روز به نقش و كاركردهاي آن افزوده شده و شاهد افزايش نقش آفريني آن نيز بوده ايم و هيچ مكاني جايگزين كه بتواند نقش مسجد را ايفاء كند، تاكنون در هيچيك از فرق و مذاهب اسلامي مشاهده نشده است به منظور بررسی نقش مسجد در وحدت آفرینی میان مسلمانان با حجت الاسلام حسین ابراهیمی، امام جماعت مسجد الاقصی تهران گفتگویی ترتیب دادیم که آنچه می خوانید حاصل این گفتگو است:
-در صدر اسلام مسجد يكي از مهم‌ترين پايگاه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در جامعه به شمارمی رفت به گونه ای که تمام امور مهم جامعه در مسجد صورت مي‌گرفت با اين فرض اكنون مساجد چه جایگاهی دارند؟
خداوند در آيه18 سوره توبه در مورد جایگاه مسجد مي‌فرمايد:«إِنَّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاةَ وَ آتَي الزَّکاةَ وَ لَمْ يَخْشَ إِلاَّ اللَّهَ فَعَسي أُولئِکَ أَنْ يَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدين» كه «مسجدهاي خدا را كساني عمارت مي‌كنند كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده‌اند و نماز مي‌گزارند و زكات مي‌دهند و جز از خدا نمي‌ترسند. اميد است كه اينان از هدايت يافتگان باشند.».
با توجه به اين آيه و همچنين مقامي كه خداوند در قرآن برای مسجد داده، جايگاه مساجد، جایگاه رفيعی است. نخستين چيزي كه براي نسل بشر روي زمين ساخته و مهيا شد مسجدالحرام بود كه آيه 96سوره آل‌عمران به اين قضيه اشاره مي‌كند. هيچ مكاني روي زمين وجود ندارد كه انسان‌ها موظف به تطهير آن باشند جز مسجد زیرا در این مکان مقدس برای لحظه ورود و خروج آن دعا وجود دارد در روايت‌هاي متعدد داريم كه در مسجد سخن دنيا گفتن كراهت دارد با اين تفاسير مسجد در ذات خود نورانيت دارد.
اما مساجد هم نسبت به مردم وظایفی برعهده دارند از جمله اینکه جهل مردم را برطرف كنند زیرا مساجد، شناسنامه اسلام هستند و در صدر اسلام مساجد همه كاره بودند. قضاوت، فرهنگ، امور لشكريان، مداواي بيماران، رفع مشكلات مردم و در يك كلام همه كارهاي مسلمانان در زمان پيامبر‌خاتم(ص) در مسجد انجام مي‌گرفت و مسجد همه امور مردم را پاسخگو بود.انقلاب اسلامی ایران هم از مساجد شروع شد و به نتيجه رسيد. حضرت امام خمینی(ره) فرمودند كه مساجد سنگر هستند و بعد هم در دوره جنگ اين مساجد بودند كه جوانان را از نظر مادي و معنوي تربيت و راهي جبهه‌ها مي‌كردند.
اما اگر بخواهیم مساجد را به جایگاه صدر اسلام برسانیم لازمه آن این است، مسجد به مرکز رسیدگی به امورات جامعه برسد و امتیازاتی که به سایر مراکز ارایه می شود به مساجد داده شود.
-با توضيحات شما جايگاه مسجد در اسلام روشن شد و اينكه اين محل با چنين وصفي نياز به كسي دارد كه آن را به خوبي مديريت كند كه او را به‌عنوان امام جماعت مي‌شناسيم امام‌جماعت بايد چه ويژگي‌هايي داشته باشد تا به خوبي مسجد اداره شود؟
امام جماعت بايد از نظر علمي و ارتباط با جماعت و اخلاق، سطح عالي داشته باشد؛ يعني نوع ارتباط امام جماعت با مردم بايد عاطفي، اخلاقي، اسلامي و با رعايت تمام شئونات باشد. بالاترين وظيفه‌اي هم كه امام جماعت دارد روشنگري مردم است. امام جماعت بايد دنبال اين باشد كه مردم هدايت شوند و خرافات را از جامعه پاك كند. در مسجد بايد كاري انجام داد كه در راستاي نشر معارف دين مقدس اسلام باشد، امام جماعت بايد طوري با مردم رفتار كند كه همه جذب مسجد شوند يعني اگر كسي در همسايگي مسجد باشد نمازش را فرادا نخواند بلكه حتما در مسجد بخواند.
همان گونه که بیان شد، مسجد محل وحدت مسلمانان است و تنها محور اين وحدت هم امام‌جماعت است كه بايد همه را تحت لواي اسلام قرار دهد و مردم را نسبت به مسائل مختلف آگاه كند. از طرف ديگر ما مسئله نماز جماعت در مسجد را داريم كه مامومين همه پشت امام جماعت قرار مي‌گيرند و در اين شرايط است كه نياز به امام جماعت مومن و با تقوا بسيار احساس مي‌شود. امام جماعت درصورتي مي‌تواند الگو باشد كه خود به احكام و دستور دين به درستي عمل كند يعني اينطور نمي‌شود كه امام جماعتي بالاي منبر از اخلاق حسنه صحبت كند ولي در برخوردش با مردم پرخاشگر باشد، يا مردم را دعوت به امر جهاد كند ولي خودش در مسجد بنشيند و دعا بخواند.
-مسجد همواره به عنوان نماد وحدت و اتحاد میان مسلمین به شمار می رود، چگونه با استفاده از این پایگاه می توان زمینه اتحاد میان مسلمانان را ایجاد کرد؟
پیامبر اسلام (ص) در هجرت به مدینه اولین مکانی را که برای استقرار آیین اسلام بنا کرد مسجد قبا بود؛ تا مردم در حول محور این مکان مقدس به کسب فضایل انسانی و آموزه های دینی بپردازند.زیرا که مسجد تنها مکانی بود که مسلمانان در آن دوشادوش هم یکرنگ و یکدل اجتماع می کردند و این اجتماع به مصداق 'یدالله مع الجماعه' همواره منشاء خیر و برکات معنوی زیادی برای آنان بود.
نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که مسجد در میان معابد و اماکن مذهبی، تنها عبادتگاهی است که از ظرفیّت گسترده و بالایی برخوردار است که می توان به عنوان نماد وحدت و انسجام معرفی کرد و لذا عوامل بسیار عقلی و علمی هم در زمینه وحدت این مکان وجود دارد.
وقتي مردم در مسجد جمع مي‌شوند دوستي‌هايي به‌وجود مي‌آيد كه هيچ جا مشابه آن را نمي‌بينيد، هنگامي كه مردم در صفوف نماز قرار مي‌گيرند همه متحد و يك شكل كنار هم هستند، آنجا ديگر مهم نيست شما دكتر هستيد يا كارگر يا معلم يا هر شغل و سمت ديگري بلكه كنار هم قرار مي‌گيريد و با اتصال نماز به امام جماعت به‌دنبال عروج معنوي هستيد.
مساجد همواره در راستای وحدت تلاش داشته و دارند و به اعتقاد من بهترین مرکز برای ایجاد انسجام و وحدت هستند و باید گفت نقش مساجد در راستای وحدت بسیار مهم است هیچ تشکیلاتی به اندازه مسجد دراین زمینه تلاش ندارد. اگر چه آنچه که در صدر اسلام در مورد مساجد دیده می شد،امروز در مورد مساجد دیده نمی شود زیرا همه این امکانات در صدر اسلام در مساجد وجود داشت.
نظر شما