خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ چِنِشت، یکی از روستاهای دهستان نهارجان بخش مود شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی است.این روستا به علت جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در استان خراسان جنوبی شناخته می‌شود.
چنشت در میان رشته کوه باقران قرار گرفته و فاصله آن تا بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، 60 کیلومتر است. در مورد وجه تسمیه این روستا، چنین می‌گویند: به علت وجود چهار رودخانه فصلی در این روستا، نام آن «چند شط» بوده که به مرور زمان تبدیل به چنشت شده‌است.
چنشت را هم وزن «بهشت» می‌دانند، که پیش از این به علت زیبایی طبیعی و وجود چهار رودخانه فصلی و نیز سرسبزی آن، گروهی از دامداران در سالیان دور، این منطقه را جهت سکونت خود برگزیدند و به مرور زمان، نام کنونی را به خود گرفته‌است.
ویژگی های طبیعی
روستای چنشت به علت قرار گرفتن در میان 4 رودخانه و نیز کوهستانی بودن آن، دارای باغات و مزارع بسیاری است. آب و هوای آن معتدل کوهستانی بوده که از زمستان های سرد و تابستان های خنک برخوردار است. ارتفاع آن از سطح دریا برابر 2150 متر است.
غار چنشت اسرار آمیز ترین پدیده تاریخی خراسان جنوبی
شاید اسرار آمیزترین پدیده تاریخى بیرجند غار چنشت در روستاى چنشت در 60 کیلومترى جنوب شرقى بیرجند باشد غار چنشت براساس متون تاریخى، 614 سال پیش به وسیله سید محمد مشعشع کشف شده است.
سید محمد براساس اسنادى که در دست داشته از عربستان به قهستان مى آید و پس از کشف غار مذکور، نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوى و دو فرزندش و به خاک سپردن آنها در درون یک بقعه که به این منظور مىسازد، اقدام مى کند.
غار چنشت، بیش از 59 متر طول دارد و احتمال دارد که هزاران سال پیش در اثر زلزله، دو سمت کوه سر به هم نهاده و فضای متفاوتی ایجاد کرده است. این فضاها گاه عریض و با ارتفاع زیاد و گاه بسیار تنگ با ارتفاع کم هستند و عبور از آنها به سختی انجام می گیرد.
در این غار استخوان اجساد مردگان (در وضعیت‌های مختلف) و نیز آثار و نشانه های متعددی از زندگی گذشتگان مانند سفال، چوب، پارچه، چرخ نخ ریسی وظروف مربوط به هزاره دوم و سوم پیش از میلاد مشاهده شده است.
ظاهرا از این غار به عنوان پناهگاهی در طی اعصار استفاده می شده است و یا اینکه ممکن است زلزله، خانه های مسکونی را همراه با ساکنان آن منهدم ساخته باشد.
غار چنشت در مجاورت بقعه امامزاده سید حامد علوی واقع شده است. طبیعت بکر و سرسبز اطراف غار، نزدیکی آن به زیارتگاه و جذابیت تاریخی غار، موجب بازدید گردشگران بسیاری در ایام مختلف سال شده است. مردم محلی در مورد این غار عقاید مذهبی ویژه‌ای دارند.
در دهه 1340 خورشیدی، گروهی از زمین شناسان و باستان شناسان آمریکایی و ایرانی جهت مطالعات غارهای چنشت، به این منطقه آمدند.
غار چهل چاه
در فاصله صد متری غار چنشت، غار دیگری به نام چهل چاه وجود دارد که در آن استخوان اجساد 14 نفر مرد و زن و کودک مشاهده می شود به نظر می رسد. درب غار پس از پناه بردن این افراد به داخل آن، با گل اندود شده و راه فرار آنها بسته شده است.
غار چهل چاه در مجاورت غار چنشت واقع شده و بیش از هزار و 400 صد سال قدمت دارد. براساس متون تاریخی نخستین بار، حدود600 سال پیش توسط سید محمد مشعشع کشف شده است. در وسط غار، حوضی ساخته شده از آجر و سنگ و آثار زندگی انسان مانند سفال، چوب و پارچه بجا مانده است.
مزار سید حامد علوی
بقعه سید حامد علوی از اماکن تاریخی و مذهبی این روستا است بنابر روایات، وی از فرزندان امام جعفر صادق (ع) بوده است که توسط عمال خلیفه عباسی در چنشت زخمی و در محل بیتوته خود یعنی غار چنشت فوت کرده است.
پس از کشف غار، نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوی و دو فرزندش به درون بقعه که به این منظور ساخته شده بود، اقدام می‌شود این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاه‌های مهم منطقه به شمار می‌رود از دیگران امکان مورد احترام مردم روستا، بقعه بی زینب خاتون است که در هفت کیلومتری روستای چنشت واقع شده است.
پوشیدن لباسهای رنگی در چنشت
لباس مردم این روستا از نوع خاصی است که کمتر در نقاط دیکر استان یافت می شود. البته لباس مردان در چند سال اخیر به لباس سایرمردم منطقه شبیه شده است اما بزرگان و پیران از لباس دیگری که شامل یک پالتوی بلند که تمام بدن را می پوشد و شال سر و در برخی مواقع از کلاه معمولی استفاده می کنند.
لباس زنان آنها که در نوع خود یک جاذبه است، از رنگهای شاد و متنوع تشکیل شده و شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره ای و نقره دوزی شده و پیراهن زنانه به رنگ های سبز و قرمز یا آبی است که این روستا را به سرزمین رنگ های ایران معروف کرده است.
روستای چنشت به نسبت سایر روستاهای خراسان جنوبی، کمتر دچار تحولات و تغییرات فرهنگی شده است و فرهنگ روستایی آن محفوظ مانده است.
برگزاری مراسم سنتی عروسی روستا با آئین‌های ویژه و در مراحل مختلف
موسیقی در روستای چنشت در زندگی مردم حضور دارد. لحن موسیقیایی مردم، طبیعت دلنواز و پشتوانه بسیار غنی موسیقی خراسان جنوبی، این روستا را به یکی از خاستگاه‌های مقام‌های خراسانی تبدیل کرده است. بهره‌گیری از این موسیقی، در عید نوروز و اعیاد مذهبی ن تبلور می‌یابد.
فرش های دستباف و قالیچه های کوچک؛ صنایع دستی چنشت
مهم‌ترین صنایع دستی روستای چنشت، شامل انواع فرش‌های دستباف، قالیچه‌های کوچک و گلیم‌های زیبا است. ریسندگی، گیوه‌دوزی، سبدبافی، زیلوبافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی قدیمی این روستاست که به مرور زمان به شدت کاهش یافته است.
سوغاتی‌های معرف روستای چنشت عبارتند از زعفران، کشک محلی، زرشکف گردو و بادام خشک. میوه‌های خشک، قالیچه‌های بسیار کوچک و نوعی گبه نیز، از دیگر سوغاتی‌های این روستا است. از غذاهای رایج و لذیذ این روستا می‌توان به انواع آش‌ها، آبگوشت‌های محلی، اشکنه و کشک محلی اشاره کرد.
این روستا به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان خراسان جنوبی شناخته شده است در نتیجه گردشگرانی از سایر نقاط ایران به این روستا می آیند.
نظر شما