خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: از اوایل قرن بیستم چایکاری در کشورهای ایران و ترکیه آغاز شد. قبل از سال ۱۲۸۰ هجری شمسی، کشت چای در ایران رواج نداشت و ایرانیان قدیم به جای چای، قهوه می‌نوشیدند. به همین دلیل چایخانه‌های امروزی همان نام سنتی خود یعنی قهوه خانه را حفظ کردند. در سال ۱۲۸۰ هجری شمسی مطابق با سال ۱۹۰۱ میلادی به علت علاقه دولت وقت ایران به کشت چای در کشور به مرحوم شاهزاده حاج‌محمدمیرزا کاشف‌السلطنه چایکار که در آن زمان ژنرال کنسول ایران در هند بود ماموریت داده شد تا چگونگی کشت و کار چای و اصول چایسازی را بیاموزد. مرحوم چایکار پس از مدت‌ها کار و تلاش روی مزارع چای در هند (حدود یکسال و نیم) موفق شد اصول و فنون چایکاری را بیاموزد. پس از آن با موافقت دولت‌وقت هند دو هزار نهال را به ایران آورد بعد از مدت‌ها تلاش و تحقیق و بررسی بهترین محل کشت آن را شهرستان لاهیجان شناخت.
پس از آن، مرحوم چایکار با مشقات زیاد قطعه زمینی به مساحت حدود شش جریب در اطراف لاهیجان و همچنین مقداری زمین در اطراف تنکابن یافت و شروع به کشت چای در این دو قطعه اراضی کرد که خوشبختانه از آنها چای معطر به دست آورد. مرحوم چایکار اولین شخصی بود که در ایران به کاشت این گیاه و تهیه چای خشک اقدام کرد. مرحوم چایکار بار دیگر در سن ۶۵ سالگی عازم هند و چین و ژاپن شد و متخصصینی به نام‌های دیلونگزی، فونچین و موچین را به استخدام دولت ایران درآورد تا چایکاری و چایسازی را به ایرانیان بیاموزند ولی متاسفانه، کاشف‌السلطنه در مراجعت از این سفر در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی روز دوشنبه ۳۱ فروردین‌ماه در نزدیکی بوشهر با اتومبیل شخصی خود به دره پرت و کشته شد.
پس از کشت چای در لاهیجان، کشت این گیاه در سایر شهرهای شمالی از قبیل لنگرود، سیاهکل، املش، رودسر، تنکابن، رامسر و برخی از شهرهای دیگر شمالی رواج یافت از آن سال به بعد کارخانه چای در شهرهای مختلف تاسیس شد و آغاز به کار کرد؛ یکی از این کارخانه ها؛ کارخانه چای تنکابن بود که در سال 1317 به بهره برداری رسیده بود اما با گذشت زمان و نبود حمایت های لازم، تعطیل شده بود و امروز بعد از 13 سال دوباره بازگشایی شد.
بنابراین گزارش، ایرنا در این زمینه به نقل از حسین صفایی، رییس سازمان تعاون روستایی کشور نوشته است: "اکنون با ارائه تسهیلات پنج میلیارد ریالی و راه اندازی مجدد دستگاهها، بار دیگر کارخانه فعال شده است. زمینه اشتغال برای 40 کارگر در این کارخانه فراهم شده است. در دهه 40 و 50 در این منطقه بیش از 55 هزار تن چای تولید می شد اما اکنون این رقم به 20 هزار تن رسیده و باید تلاش کنیم تا با راه اندازی کارخانه های تعطیل شده، بهبود کیفیت چای و کاهش واردات نیاز کشور را که حدود 120 هزار تن است، برطرف کنیم."
یادآور می شود: هم اکنون سرانه مصرف چای در دنیا نیم کیلوگرم و در ایران 1.5 کیلوگرم است و با توجه به نیاز کشور و این که غرب مازندران و شرق گیلان تنها نقاط مستعد برای تولید چای است، باید کارخانه های تعطیل شده در این مناطق بار دیگر راه اندازی شود.
نظر شما