مسجدقدیم جیرفت و اوج شکوفایی این شهر در قرن چهارم هجری قمری

به گزارش خبرگزاری شبستان کرمان جنوبی، مناره مسجدی گم شده که طبق نوشته های مورخان و جغرافی نویسان نشان از رونق و شکوفایی شهری اسلامی در حاشیه هلیل رود بود چند سال پیش از زیر توده های خاک با کلنگ باستانشناسان حوزه هلیل رود بیرون آمد.

از این مسجد که معماری، وسعت و نوع کاشیکاری های موجود در باقیمانده آن نشان از رونق و تمدن مردم این شهر در قرن چهارم هجری دارد در منابع تاریخی ایران و عرب بسیاریاد شده است و در کاوش های باستانشناسی سال های اخیر در محوطه شهر قدیم جیرفت (بهجرد سفلی) گوشه های از شبستان و مناره آن از دل خاک بیرون آمد.

نادر علیدادی سلیمانی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی حوزه هلیل رود در این خصوص گفت: شهر قدیم جیرفت دارای آثار معماری ارزشمندی از بناهای عمومی چون شبکه های آب رسانی، معابر سنگفرش شهری، کارگاه های شیشه گری، بناهای مسکونی، حمام و گورستان و مسجد دارد که نوع آجرکاری های موجود در باقیمانده های مسجد مانند معماری دوره سلجوقیان است.

کارشناس ارشد باستان شناسی اظهار داشت: دو فصل کاوش در محل مسجد قدیم گویای این است که مسجد شهر قدیم دارای سه دوره ساخت، گسترش و توسعه بنا و یا حذف و اضافه هایی بوده است و قطعات زیبایی از گچبری محراب مسجد به دست آمده است که اوج گسترش مسجد را به قرن چهارم هجری قمری نسبت می دهد.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی حوزه هلیل رود گفت: با بررسی پلان مسجد به این نتیجه رسیده اند که مسجد فقط یک صحن در ابتدا داشته اما بعدا به گسترش پیدا کرده و رواق های ستون دار با زیر بنای آجری به آن اضافه شده است.

علیدادی سلیمانی خاطرنشان کرد: بخش عظیمی از مناره فرو ریخته است و در حال حاضر فقط حدود 2 متر از آن باقیمانده مانده که با توجه به مقایسه با نمونه های مشابه دوران سلجوقی به نظر میرسد مناره حدود 19 تا 24 متر ارتفاع داشته است.

وی با اشاره به اینکه مسجد در حاشیه رود خانه ساخته شده است، گفت: از کانال های به دست آمده چنین به نظر می رسد که جریان آب از هلیل به شبستان شمالی مسجد و سپس به وضوخانه ای در سمت شرقی مسجد می آمده است.

علیدای سلیمانی در مورد پایان حیات شهر قدیم جیرفت و تخریب مسجد، اظهار داشت: پایان حیات شهر قدیم جیرفت با حمله غزها ( ترکمان هایی که از شمال شرق به ایران حمله کردند) اتفاق افتاده است و همه شهر و مسجد تخریب و با گذشت زمان و ساحلی بودن این شهر در زیر خاک مدفون شده است.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی حوزه هلیل رود گفت: تا کنون دو مرحله مرمت بر روی قسمت های کشف شده مسجد انجام شده است تا از تخریب بیشتر توسط عوامل طبیعی هم کاسته شود.

پایان پیام/