«کویر لوت» زیبای خفته و الماس کویرهای جهان/ قطب گرمایی زمین ثبت جهانی شد

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ کویر لوت با مساحتی در حدود 175 هزار کیلومتر، در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده و حدود 10 درصد وسعت کشور را دربر گرفته است.

لوت، كوير كويرهاست. كوير خشك است اما خالي نيست! پر از شگفتي است. شن های نرم و روان کویر؛ آرامشی بی نظیر به روح و جان مهمانان خود تزریق می  کند و  تلالو آفتاب درخشان بر سطح وسیع آن چشم ها را نوازش می کند. آسمان کویر، تا چشم کار می کند عمیق است و پر از ستاره، در کویر که قدم می گذاری صدایی در اوج سکوت تو را به عمق می خواند.

در ميان زيبايي‌هاي كوير لوت كه خود گنجي بسيار عيان براي همگان است، گنجي ديگر نهفته شده كه شايد وارثان آن، خود ندانند كه صاحب چنين ثروتي عظيم هستند.

كوير شهداد و كلوت‌هاي شگفت‌انگيز آن، همان گنجي است كه مردمان این سه استان، صاحبان اصلي آن محسوب مي‌شوند. این کویر که به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ زمین شناخته می‌شود، در حالی در سال‌های 2005، 2006، 2007 و 2009 به عنوان گرم‌ترین نقطه‌ کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال 2005 با دمای بالای 70 درجه‌ سانتی‌گراد، رکورد گرم‌ترین دما در تمام زمین را ثبت کرد.

گرما در اين منطقه، چنان است كه لاشه حيوانات تجزيه نمي‌شود چرا كه قدرت آفتاب به حدي است كه لاشه پيش از تجزيه‌شدن توسط باكتري‌ها، خشك مي‌شود. سفركردن به كوير به ‌ويژه كوير شهداد كه هيچ موجودي اعم از حيوان و گياه و حتي باكتري‌ها در آن زندگي نمي‌كند، بدون راهنما و افراد باتجربه بسيار خطرناك است چرا كه امكان گم‌شدن در ميان كلوت‌هاي اين شهر خيالي بسيار زياد است.
 

شهداد را برخي، شعبه‌اي از كره ماه روي زمين مي‌دانند چرا كه در فاصله 25 کیلومتری آن و با فاصله‌اي كمتر از نيم‌ساعت رانندگي، منطقه‌اي با آب‌وهوايي متضاد يعني منطقه «ليرچ» نمايان مي‌شود كه منطقه‌اي كوهستاني با آب‌وهوايي سرد است و براي اغلب عشاير، ييلاق خوبي به شمار مي‌آيد.

كلوت‌هاي كوير لوت كه خاص‌ترين جاذبه‌هاي طبيعي اين منطقه محسوب مي‌شوند و در زمره بزرگ‌ترين عارضه‌هاي كلوخي طبيعي دنيا و منحصربه‌فردترين عوارض كويري جاي گرفته‌اند، در فاصله 130كيلومتري نهبندان و 40كيلومتري شرق و شمال شرق شهداد قرار گرفته و طول متوسط آنها 145كيلومتر، عرض متوسط آنها 80 کیلومترو مساحت آنها بيش از 11هزار كيلومتر مربع است.

كلوت‌هاي شهداد كه شهري زيبا و اسطوره‌اي را در اين منطقه به وجود آورده‌اند، در واقع تنها شهر بزرگ و بدون جمعيت دنيا هستند كه تنها جهانگردان و گردشگران را گاهي در خود پذيرايي مي‌كنند. كلوت‌ها در اثر فرسايش آب و باد و طي هزاران سال شكل گرفته‌اند. بارش نم‌نم باران بر پهنه خشك كوير، خاك‌هاي تل‌شده‌اي را گرد سنگ‌ها استوار كرده و سازه‌هايي را به وجود آورده كه گويي بنايي خشتي از تمدن ماقبل تاريخ هستند.

عارضه‌های طبیعی موجود در سطح کویر لوت همچون کلوت‌های شهداد، ریگ یلان، گندم بریان در نوع خودشان در دنیا بی‌نظیر است. وجود آب‌های شیرین در لوت جنوبی از شگفتی‌های دیگر بیابان لوت است.

وجود رود دائم شور در لوت شمالی نیز یکی دیگر از جاذبه‌های کویر لوت است و عارضه دیگر مانند چاله ملک محمد (دریاچه ملک محمد)، کلوتک‌ها (تپه‌های تخم مرغی) از دیگر عوارض زیبا و شگفتي‌هاي بي‌نظير كوير لوت به شمار مي‌رود كه شايد جذابيت بازديد از کویر لوت و خاطرات آن را برايتان بيشتر وپربارتر كند.

همچنین وجود چاله‌های عظیمی همچون چاله رودشور و چاله شورگز هامون از عوارضی هستند که تاکنون مورد بررسی دقیق واقع نشده و به‌صورت دو دریاچه نهفته در دل کویر لوت بکر باقی مانده است. حیات گیاهی لوت جلوه‌ی خاصی به کویر داده که ارتفاع این گلدان‌های طبیعی در دنیا جزو رکوردهای اول است.

سابقه‌ی تمدنی بیش از پنج هزار سال در حاشیه کویر لوت و کشف حدود 3 هزار اثر تاریخی از این منطقه در نوع خود بی‌نظیر است که از جمله این کشفیات به درفش پنج هزار ساله شهداد می‌توان اشاره کرد که قدیمی ترین درفش جهان محسوب می‌شود این درحالی است که وجود دهها اثر تاریخی شامل قلعه ها، کاروانسراها، آب انبار و وجود اکوسیستم و طبیعت بکر این منطقه را به الماس کویرهای جهان معروف کرده است.

گونه‌های پستاندار، حشرات، پرندگان، و آبزیان متنوعی در جای جای بیابان لوت تاکنون مشاهده شده است که از جمله‌ی آن‌ها به زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در حاشیه شرقی لوت شمالی (منطقه راور) می‌توان اشاره کرد.

«کویر لوت» به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. پس از ثبت «قنات‌های ایرانی» در فهرست جهانی یونسکو در روز جمعه، «کویر لوت» به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران و بیست‌ ویکمین اثر جهانی کشورمان، (یکشنبه ۲۷ تیر) از سوی کمیته جهانی یونسکو به ثبت رسید.

بدین ترتیب با احتساب دو اثر ( کویر لوت و قنوات ایران) ثبت شده از ایران در این نشست در زمره میراث‌های جهانی یونسکو، ایران از رتبه ۱۳ با دو پله صعود، در رتبه ۱۱ جهان و پس از آمریکا (از لحاظ تعداد آثار ثبتی) قرار گرفت.

در حال حاضر تعداد آثار ثبت جهانی استان خراسان جنوبی به سه اثر رسید که شامل باغ و عمارت اکبریه در بیرجند، قنات بلده فردوس و بیابان لوت است.