جمال الدین اکرمی، نویسنده، شاعر و تصویرگر کتاب های کودک و نوجوان در مورد آفت هایی که حوزه ادبیات کودک و نوجوان را تهدید می کند به خبرنگار شبستان گفت: می توانیم آفت ادبیات کودک و نوجوان را به فضای مجازی ربط دهیم اما می بینیم که این فضا در سایر کشورها هم وجود دارد اما آنها مثل ما به کتاب و کتابخوانی بی اعتنا نیستند.
اکرمی با بیان اینکه آموزش و پرورش بچه ها را با کتاب آشنا نکرده است، عنوان کرد: دغدغه بچه های ما کنکور است. بچه ها کتاب های درسی و کتاب درسی مطالعه می کنند. در حقیقت نفوذ موسسات آمادگی کنکور بر روی بچه ها از نویسندگان و شاعران بیشتر است.
وی با اشاره به اینکه سرانه مطالعه در ایران دو دقیقه در روز است، بیان کرد: در جوامع دیگر میزان مطالعه این قدر کم نیست. متاسفانه در جامعه ما، آموزش و پرورش برنامه ای برای کتاب و کتابخوانی ندارد. کتابخانه های مدارس به عنوان یک انبار کتاب هستند. بچه ها زنگ مطالعه و کتابخوانی ندارند و نویسندگان راهی به مدارس ندارند، بدین ترتیب ما نویسندگان مخاطب را از دست دادیم. بچه ها به عنوان کادو به کتاب نگاه می کنند نه ضرورت. اگر ما مخاطب نداشته باشیم، نمی توانیم حرف از گسترش کتاب و کتابخوانی بزنیم.
این نویسنده و شاعر با بیان اینکه خانواده ها نیز نقش مهمی در پیوند بچه ها با کتاب دارند، اظهار داشت: تهیه مواد ضروری در سبد خانواده سهمی به کتاب نداده است. کسری مطالعه در خانواده به بچه ها هم سرایت کرده است.
وی با اشاره به اینکه بخش اصلی جامعه ما روستایی است، بیان کرد: بخش روستایی از کتاب محروم هستند. روستاهای کمی وجود دارند که کتابخانه داشته باشند و یا مدرسه آنها دارای کتابخانه باشند. شاید روستایی با فضای مطالعاتی دیده شود اما این در کشور ما جامعیت ندارد. خاطره بچه های روستایی از کتاب های درسی است. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ماموریت دارد که کتاب ها را به دورترین نقاط بفرستد اما در این مسیر با کاستی های مهمی از جمله بخش اقتصاد تامین کتاب و عدم وجود کتابخانه در مدرسه روبرو شدند. به جز کانون نهاد مشابه دیگری وجود ندارد که این سهم را به عهده بگیرد.
این نویسنده، شاعر و تصویرگر کتاب های کودک و نوجوان تصریح کرد: گرانی کاغذ و محصولات چاپ، قیمت کتاب را بالا برده است و بدین ترتیب کتاب از سبد خانواده حذف شده است. برای خانواده ها تامین مواد غذایی مهم تر از کتاب است. خلاقیت هایی هم که بتواند این کسری ها را جبران کند، وجود ندارد.
اکرمی با بیان اینکه نهادهای مدنی نتوانستند مبادله کتاب بین افراد جامعه را رواج دهند، گفت: بخش اقتصادی کتاب با بحران روبروست و بدین ترتیب روز به روز از گسترش کتاب و کتابخوانی کاسته می شود. در جامعه ما گسترش فرهنگ در اولویت نیست. نمایشگاه های کتاب، نقالی در فضای روستا و یا برگزاری جشنواره های کتاب می تواند کمکی به گسترش کتابخوانی داشته باشد. جشنواره کتاب نیشابور یک پدیده است که باید آن را در نقاط مختلف کشور گسترش داد. این عوامل می توانند تا حدودی کاستی های مربوط به کتاب را جبران کنند.
نویسنده کتاب هایی همچون " دریای من "، " مرغ مهاجر "، " گل دوستی " و " آواز باران " با اشاره به اینکه نویسندگی به عنوان حرفه در کشور ما شناخته نمی شود، اظهار داشت: تا وقتی که نویسندگی به عنوان حرفه شناخته نشود، نمی توان به کیفیت ادبیات فکر کرد. شاعران و نویسندگان از دیرباز در کشور ما مورد حمایت بودند. شاعران و نویسندگان در قدیم در خدمت دربار بودند اما استقلال خود را حفظ می کردند. گذشته ما در بخش هنر و ادبیات تاریخچه غنی دارد که جهان به آن چشم دوخته است.
اکرمی با بیان اینکه ادبیات معاصر ما فاقد امکانات است، تصریح کرد: نویسندگان ما جایگاهی در جامعه ندارند. آنها نمی توانند از طریق نوشتن امرار معاش کنند و نیازمند کمک ارگان های دیگر هستند و این مسئله به ادبیات آسیب می زند. با تمام این مشکلات انتظار دو دقیقه مطالعه در روز مسئله دور از ذهنی نیست و البته این امر یک مصیبت و فاجعه برای جامعه ما محسوب می شود.
گفتگو از مریم داوری
نظر شما