به گزارش خبرگزاری شبستان، دکتر مهرنوش هدایتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست "چشم‌انداز و چالش‌های برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان" گفت: "متیو لیپمن"، پایه‌گذار طرح فلسفه برای کودک معتقد بود که باید تفکر مشارکتی و مراقبتی را عملیاتی کرد و نوع‌دوستانه فکر کردن و جمعی کار کردن را از کودکی به انسان‌ها آموزش داد.
عضو گروه فبک (فلسفه برای کودک) پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به اجرای این برنامه در حلقه‌های کندوکاو گفت: در این برنامه کودکان با شرکت در حلقه‌های کندوکار علاوه بر یادگیری می توانند آموزه های خود را به دیگران یاد دهند، این حلقه‌ها "معلم‌محور" و "دانش‌محور" نیست و می‌تواند باعث رشد عزت نفس کودک، ارتباط بهتر او با دیگران به ویژه با معلمان و بزرگسالان و رشد شخصیتی و میان فردی او شود.
این دکتر روان‌شناس ادامه داد: کودکان در کودکی ایده‌هایی دارند که ممکن است رابطه علت و معلولی ناقصی داشته باشد اما چون در حلقه‌های کندوکاو یاد می‌گیرند که برای ارزیابی‌های خود ملاک بیاورند، به مرور یاد می‌گیرند که درست فکر کنند.
عضو انجمن مشاوره ایران با بیان اینکه "مارگارت شارپ" و "متیو لیپمن" این برنامه را به صورت سنتی در قالب داستان‌گویی اجرا می‌کردند، گفت: با داستان‌گویی برای کودک ابهاماتی به وجود می‌آورند که کودک در جهت پاسخ‌دهی به این ابهامات برمی‌آید، البته اکنون با شیوه‌های دیگری همچون نمایش فیلم، نقاشی، موسیقی و حتی حرکات دراماتیک هم این طرح اجرا می‌شود.
دکتر هدایتی یکی از ضرورت‌های اجرای این طرح را خشونت‌های کنونی جامعه دانست و تصریح کرد: فراوانی خشونت یکی از دلایل ضرورت اجرای این طرح است. ما به کرات مشاهده می‌کنیم که نزاع‌های خیابانی بر سر موضوعی ساده اتفاق می افتد و بسیاری از قاتلان و مجرمین علت کار خود را نارضایتی و عصبانیت از عملکرد شخص مجروح یا مقتول می دانند. این افراد بی دلیل و چون نتوانسته اند عصبانیت خود را کنترل کنند به پرخاشگری و خشونت دست زده اند، اما در این طرح، بچه‌ها یاد می‌گیرند که از کودکی برای هر کار خود دلیل و منطق بیاورند و با ملاک و معیار تصمیم بگیرند و عمل کنند.
این استادیار دانشگاه با تأکید بر اینکه شخصیت کودکان تا سن 12 سالگی کامل شکل می گیرد، گفت: انسان در هر لحظه از زندگی در حال تفکر است، اما این که این تفکر، یک تفکر انفرادی و جمودی است یا یک تفکر آزاد و آزموده اهمیت دارد، کودک می‌تواند این امر را در این حلقه‌ها بسنجد، ما برای داشتن یک جامعه مدنی نباید 12 سال از مهم‌ترین دوره زندگی یعنی کودکی را از دست بدهیم.
عضو هیئت علمی گروه فلسفه برای کودکان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی خاطرنشان کرد: کودک برای نخستین بار با ورود به مدرسه یا مهدکودک رسما وارد اجتماع می‌شود، در ابتدای ورود عزت نفس او کمی پایین می‌آید چون دیگر عزیزترین فرد اجتماع جدید نیست اما خیلی زود متوجه می‌شود که شرایط او مانند همه بچه‌های کلاس است، بنابراین درصدد ترمیم عزت نفس خود بر می آید و اینجا همان حلقه‌های کندوکاو است که به او کمک می‌کند و به او می‌گوید که از ایده‌های او استقبال می‌شود.
دکتر هدایتی ضرورت مهم اجرای این طرح در ایران را پایین بودن عزت نفس جمعی عنوان کرد و تصریح کرد: متأسفانه، مردم ما افرادی هستند که همیشه شاکی و دایم در حال بهانه‌‌جویی هستند، مثلا برای ماه مبارک رمضان اگر به آنها کالایی بدهند می‌گویند چون جنس نامرغوب است و حتما روی دست‌شان مانده داده‌اند اگر ندهند می‌گویند معلوم نیست این بودجه خرج چه کارهایی می‌شود، متأسفانه به دلیل همین ویژگی اخلاقی، تهاجم فرهنگی در کشور ما بیداد می‌کند، هر روز یک مد، هر روز یک نوع ساختمان‌سازی و معماری و غیره، اما با آموزش فلسفه به کودکان یا همان هنر فکر کردن، کودکان به گونه‌ای تربیت می‌شوند که برای نقد و نقض هر امری دلیل بیاورند.
وی در زمینه آسیب‌های این طرح گفت: هر طرح تازه‌کاری قطعا بدنه آسیب‌پذیرتری هم دارد اما مشکلات این طرح شاید به این دلیل باشد که آموزش و پرورش آن‌طور که باید از این طرح حمایت نکرده و همکاری لازم را ندارد، البته یکی دیگر از مشکلاتی که مطرح است به آموزش عالی کشور برمی‌گردد و آن هم نبودن یک رشته تخصصی در فضای آکادمیک است.
این مدرس دانشگاه تصریح کرد: برخی از مشکلات مبنای تئوریک و برخی دیگر مبنای عملی دارند. یک سری مغالطه‌های نظری وجود دارد که برخی از آنها کج‌اندیشی‌هایی است که با استفاده از استدلال‌ها می‌توان به آنها پاسخ گفت اما برخی اوقات بحث بنیادهای نظری و روان‌شناختی نیست بلکه بحث بومی‌سازی آن مسیر را منحرف می‌کند، در بسیاری از جوامع به ویژه ایران بنابه دلایل سیاسی یا سودجویی برخی از افراد این بحث به انحراف کشیده می‌شود چراکه می‌خواهند منافع خود را در طرح لحاظ کنند.
گفتنی است این نشست دهم مرداد با حضور دکتر مهرنوش هدایتی، دکتر سعید ناجی و دکتر حسین شیخ رضایی از ساعت 15 و 30 دقیقه در سرای اهل قلم برگزار شد.
پایان پیام/
نظر شما