به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، پس از آن که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان اولین موضع در حمایت از دولت قانونی ترکیه در مقابل کودتا را در جهان گرفت نگاه ترک ها نسبت به ایران مثبت تر از گذشته شد و به سمت همکاری با ایران و روسیه برای مقابله با تروریست در سوریه متمایل شدند.
اردوغانی که تا روز پیش از کودتا حامی اصلی تروریست های حاضر در سوریه تلقی می شد، پس از کودتا در اولین سفر خارجی اش راهی روسیه شد و دست دوستی با پوتین را فشرد. سپس هم ظریف راهی ترکیه شد و در جلسه ای سه ساعته با اردوغان نشست داشت و در بازگشت هم وزیر خارجه ترکیه سفری کوتاه به ایران برگزار کرد و نشستی ۵ ساعته با وزیر خارجه کشورمان درتهران داشت. پس از آن هم که جابری انصاری معاون وزیر خارجه ایران در ایران میزبان همتای روسی بود هفته گذشته در سفری چند ساعته به آنکارا رفت و سیاست های مقابله با تروریست در سوریه با همتای ترکش هم در میان گذاشت.
حالا این چرخش سیاسی ترکیه در منطقه برای کارشناسان بین المللی چنان حیرت آور است که برخی آن را تهدید برای ایران می دانند اما برخی معتقدند ایران باید از این فرصت بهره مند شود.
در گزارش زیر چکیده گفت و گوی ۵ تن از این کارشناسان با شبستان را مرور می کنیم:
بندبازی ترکیه در سیاست نمی تواند ادامه پیدا کند
حسین کنعانی مقدم، عضو جبهه پایداری در مورد رویکرد جدید ترکیه در حرکت به سمت ایران و روسیه بعد از کودتای این کشور و ادعای اتحاد با این دو کشور به خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان گفت: ساختار سیاسی ترکیه و کسانی که در آن حاکم هستند (حزب توسعه و عدالت، لائیک‌ها، سکولارها و کسانی که فرش قرمز برای آمریکا پهن می‌کنند) همگی در یک تناقض ایدئولوژیکی به سر می‌برند.
وی افزود: این تناقض موجب شده است جامعه سیاسی ترکیه به یک وحدت و انسجام کامل نرسد تا مواضع استراتژیک خود را بهتر تشخیص دهد به همین جهت دولت بندباز ترکیه یک روز با آمریکاییها فالوده می خورد و روز دیگر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را تصویب می‌کند و روز دیگر در جبهه مقدم علیه سوریه با داعش همکاری می‌کند و از طرف دیگر دست دوستی به سمت ایران و روسیه و سایر کشورها دراز می‌کند.
دبیر کل حزب سبز ایران خاطرنشان کرد: این نوع بندبازی در سیاست ترکیه نمی‌تواند ادامه پیدا کند و چاره‌ای جز این ندارد که به یک منطق تعامل سیاسی با کشورهای همسایه از جمله ایران داشته باشد و با یک نگاه استراتژیک به روابط با همسایگان بنگرد نه به عنوان تاکتیک برای عبور از بحران.
کنعانی مقدم در مورد اینکه آیا ایران باید به این موضع سوریه اعتماد کند یا خیر افزود: ما دست دوستی کسی را که نباید رد کنیم و باید توجه کنیم که منافع ملی ما در این است که در مرزهای ما تنشی با همسایگان وجود نداشته باشد و از سوی دیگر باید مراقب باشیم که در دام آنها نیفتیم.
سیاست های مطلوب جمهوری اسلامی دلیل تمایل ترکیه برای ارتباط با ایران است
حجت الاسلام ابراهیمی عضو جامعه روحانیت مبارز در مورد تمایل ترکیه برای اتحاد با ایران و روسیه به خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان گفت: این کشور ترکیه نیست که برای اتحاد با ایران و روسیه تمایل پیدا کرده است بلکه سیاستهای خوب و پایدار جمهوری اسلامی ایران است که مرهون رهنمودهای رهبری انقلاب است.
وی گفت: بنده در سیاستهای کلان رهبری این موضوع را مشاهده می‌کنم که ایشان با در نظر گرفتن استراتژی در منطقه راهبردهایی را در نظر دارند که تمام کسانیکه در مقابل ما بوده اند در نهایت اگر انصاف داشته باشند چاره ای جز تسلیم شدن در مقابل سیاستهای جمهوری اسلامی ایران را ندارند.
عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تصریح کرد: سیاستهای راهبردی رهبر انقلاب براساس واقعیت هایی است که ایشان پیش بینی کرده‌اند در حقیقت سیاست جمهوری اسلامی در مقابل مردم سوریه و یا عراق این بوده است که هر کشوری باید توسط مردم خودشان اداره شود و تصمیمات سیاسی هر کشوری را مردم آن کشور باید بگیرند و کسان دیگری حق ندارند خارج از کشور برای انها تصمیم بگیرند و این سیاست واقع بینانه است.
وی گفت: جمهوری اسلامی بارها تاکید کرده است که سوریه و عراق راه حل نظامی ندارند و تنها راه حل سیاسی مشکل گشاست که در حال حاضر کشورهای منطقه به این موضوع رسیده اند. ترکیه نیز امروز به این واقعیت در جمهوری اسلامی رسیده است و بنده معتقدم که ترکیه در قبال سیاستهای جمهوری اسلامی ایران واقع بین شده است. و این موضوع چیزی نیست که ما بر او تحمیل کرده باشیم.
حجت الاسلام ابراهیمی تصریح کرد: ترکیه به این حقیقت رسیده است که سوریه باید تمامیت ارضی اش حفظ شود و اگر حکومت فعلی آن به هم بریزد جایگزینی ندارد و برای کشور ترکیه این موضوع مضر خواهد بود و در اینده مشکل ساز خواهد شد. به همین جهت به واقع بینی دست یافته است و به سمت اتحاد به جمهوری اسلامی آمده است.
وی گفت: نیاز روسیه و ترکیه این است که با ایران همراه باشند و این موضوع براساس منافع سیاسی آنهاست و این موضوع به معنای تحمیل سیاستهای ما نیست و انها تازه به این موضوع دست یافته اند که برای مبارزه با تروریسم راهی وجود ندارد و هر کشوری باید توسط مردم همان کشور اداره شود.
تمایل ترکیه به سمت ایران و روسیه فرصت مناسبی است که باید از آن استفاده کنیم
عباسعلی منصوری آرانی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، راجع به تمایل ترکیه برای اضافه شدن به اتحاد ایران و روسیه به منظور مقابله با بحران سوریه گفت: ترکیه برای منافع کشور خودش تلاش می کند و ما هم در این زمینه باید منافع خودمان را در نظر بگیریم.
وی با یادآوری این مطلب که ارتباط ایران و ترکیه فراز و نشیب زیادی در گذشته داشته است یادآور شد: ما در موضوع سوریه مواضعمان با ترکیه متفاوت بود و با روسیه اشتراکات بیشتری داشتیم اما حالا ترکیه به سمت اتحاد ایران و روسیه متمایل شده که این یک فرصت و باید از این فرصتها خوب استفاده کرد.
عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: بعد از کودتا شرایط ترکیه متناسب شده و آنها در تلاشند مشکلاتی که در امر سیاست منطقه داشته اند را رفع کنند که باید ببینیم چطور می توانند در این زمینه اعتماد ایران و روسیه را جذب کنند و البته ما هم باید ابتکار عمل به خرج بدهیم.
وی تاکید کرد: ما با ترکیه روابط اقتصادی داریم که می توانیم از این روابط به عنوان اهرمهای مناسبی برای وزارت خارجه به منظور اعتماد به ترکیه در امر سیاست منطقه استفاده کنیم و ارتباطمان با ترکیه را هم می توانیم قویتر کنیم.
از چرخش سیاست ترکیه به نفع مقاومت در منطقه بهره ببریم
حمیدرضا ترقی، معاون امور بین الملل حزب موتلفه در گفتگو با خبرنگار حوزه احزاب خبرگزاری شبستان در مورد تغییر سیاست ترکیه در تمایل برای اتحاد با ایران و روسیه گفت: باید از هر گونه چرخش ترکیه به نفع مقاومت در منطقه استفاده کنیم ول اینکه این تغییر سیاست تاکتیکی وزود گذر باشد.
ترقی اظهار کرد:اما اینکه این چرخش استراتژیک و با دوام است و یا پشت پرده آن اهداف دیگری نیست نیازمند مقداری زمان است زیرا قرار است رییس جمهور ترکیه در ماه دسامبر به اسراییل سفر کند و این تعاملات با اسراییل نشاندهنده این است که ترکیه تا چه حد در مواضع خود در منطقه تغییر داده و یا همچنان در پازل امریکا بازی خواهد کرد.
معاون امور بین الملل حزب موتلفه خاطر نشان کرد: ما در کوتاه مدت باید از چرخش سیاست ترکیه استقبال کنیم حتی اگر این چرخش تاکتیکی باشد زیرا به نفع مقاومت در منطقه است اما در دراز مدت نیازمند تامل و مراقبت بیشتر و رصد فعالیتهای ترکیه در اینده است تا ببینیم که آیا از این فرصت برای سرکوب مخالفان در ترکیه استفاده کند یا خواهان یک تغییر استراتژیک سیاست های خود در منطقه است.
وی اظهار کرد: باید در حدی به این چرخش سیاست اعتماد کنیم که از آن برای مقابله با تروریسیم درمنطقه و ایجاد ثبات و امنیت در کشورهای منطقه استفاده کنیم.
نمی توان به ترکیه اعتماد کرد
محمدحسن آصفری، کارشناس مسائل بین الملل درگفتگو با خبرنگار شبستان، راجع به تمایل ترکیه به سمت ایران و روسیه پس از کودتا در این کشور گفت: اقداماتی که ترکیه انجام می دهد اقدامات دو گانه است و از یک طرف صحبت مبارزه با تروریسم را مطرح می کند اما از طرف دیگر مجلس آنها ارتباط با رژیم صهیونیستی که بزرگترین تروریست جهان است را تصویب می کند.
وی با تاکید بر این نکته که نمی شود با این رفتارهای دوگانه ترکیه اعتماد داشت خاطرنشان کرد: نمی شود از این کشور انتظار داشت که در مبارزه با تروریسم جدی برخورد کند.
وی همچنین یادآور شد: اسناد خرید نفت داعش و اجازه ورود تروریستها به سوریه از مرزهای ترکیه نشان می دهد که نمی شود به این کشور اعتماد کرد.
نظر شما