حجت الاسلام محرمی، مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با بیان اینکه حجة الوداع از مهمترین مقاطع تاریخی صدر اسلام محسوب می شود، اظهار کرد: واقعه غدیر درست بعد از حج پیامبر اسلام (ص) است. حضرت محمد(ص) در آخرین حج خودشان تمامی اعمال و مناسک مربوط به حج را به طور کامل به مردم آموختند و عمده مسلمین نیز در این حج با حضرت(ص) همراه شدند.
وی ادامه داد: جمعیت کثیری در این حج حضور داشتند و اتفاقات مختلفی رخ داد به ویژه حین سخنرانی و خطبه های پیامبر(ص)، با این وجود آنچه که باید رخ می داد، رخ داد و جریان جانشینی از سوی خاتم الانبیاء(ص) اعلام شد.
این پژوهشگر حوزه تاریخ اسلام با بیان اینکه عمده مطالب حین سخنرانی پیامبر(ص) حول سه محور می چرخید که البته قبلا در فواصل مختلفی بیان شده بود، گفت: این موارد در بستر زمانی واقعه غدیر دوچندان برجسته شد که مربوط به امامت امیرالمومنین علی(ع) و فرزندان شان(ع) است و پیامبر(ص) در حجة الوداع و خطبه ها به آن اشاره کردند، مساله دوم حدیث ثقلین و سومین مورد حدیث غدیر است که در این خطبه ها مطرح شد.
وی تاکید کرد: پیامبر(ص) در واقعه غدیر بیشترین تاکید را بر مساله جانشینی خود داشتند و این رفتار پیامبر(ص) که تاکید بر این مساله داشته و به فکر امامت بودند بسیار اهمیت دارد، خیل جمعیت در غدیر حضور داشتند و حضرت رسول (ص) سخنان خود را بیان فرمودند تا حجتی برای کسی باقی نماند اما با این وجود در منابعی همچون «غدیر و المعارضون أو عواصف علی ضفاف الغدیر» نوشته علامه سیدجعفر مرتضی عاملی گزارش هایی وجود دارد بر این مبنا که جماعتی حین سخنرانی پیامبر(ص) به دلیل اینکه موضع مثبتی نسبت به جانشینی حضرت امیر(ع) نداشتند، شروع به سر و صدا و همهمه کردند.
وحی برای اعلام جانشینی حضرت امیر(ع)
حجت الاسلام محرمی با بیان اینکه اعلام مساله جانشینی چندبار به پیامبر (ص) وحی شده بود، ابراز کرد: ولی هر بار حضرت(ص) تأنی می کردند و تا قبل از غدیر دو بار جیرئیل این موضوع را به پیامبر(ص) رسانده بود و روایت داریم که دو مرتبه قبل از غدیر و سومین بار در جریان غدیر جبرئیل نازل شد و گفت امامت علی(ع) را اعلام کن.
وی گفت: در آن جریان پیامبر(ص) به جبرئیل فرمودند: مردم من تازه از جاهلیت خارج شده اند و می ترسم که با اعلام جانشینی، ولایت علی(ع) را قبول نکنند، لذا دستور صریح آمد که نترس خدا تو را حفظ می کند، در نتیجه پیامبر(ص) اقدام به معرفی و جانشینی حضرت امیر(ع) کرده و ایشان را به عنوان جانشین معرفی کردند اما همان طور که پیش تر اشاره داشتم عده ای حین سخنان سر و صدا کردند به گونه ای که راوی می گوید: درست متوجه نشدم که حضرت(ص) چه گفتند و بعدها به خانه (چادر پیامبر (ص) در مراسم حج) رفتم و سوال کردم که چه شد.
حجت الاسلام محرمی ادامه داد: در «غدیر و المعارضون أو عواصف علی ضفاف الغدیر» نقل شده زمانی که پیامبر(ص) مشغول سخنرانی بوده اند خلیفه دوم سعی داشته تا همهمه ایجاد کند، این چنین مشکلاتی حتی بعد از واقعه غدیر نیز وجود داشت.
بحث ولایت پذیری در جامعه اسلامی
وی با تاکید بر اینکه در هر زمان باید بصیرت داشت و نسبت به رهبر جامعه اسلامی فرمانبردار بود، خاطرنشان کرد: همواره در طول تاریخ منافقان بوده اند اما باید مواظب باشیم و بصیرت داشته باشیم که مبادا تحت تاثیر قرار بگیریم.
نظر شما