قرآن کتابی جهانی است که به ما هویت می بخشد

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، آیت الله جوادی آملی در دیدار قائم مقام قرآنی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از میهمانان خارجی نمایشگاه بین المللی قرآن کریم اظهار کرد: مهمانی خدا در ماه مبارک رمضان یک تعامل متقابل است، در عین حال که خدا ما را به عنوان مهمان دعوت کرده است توقّع دارد که مهمان ما هم بشود، هم میزبان ما باشد هم مهمان ما و ما را به بهانه‌های مختلف دعوت کرده است.

وی افزود: گاهی به لحاظ زمان، گاهی به لحاظ زمین، گاهی فرمود در حج و عمره وقتی وارد سرزمین وحی شدید مهمان خدا هستید و از این رو از حاجیان و معتمران به عنوان ضیوف الرحمن یاد می‌شود این مربوط به آن زمین.

وی افزود: گاهی به لحاظ زمان فرمود روزه‌دار مهمان خداست، در شهر الله وارد می‌شود و با صیام در کنار مائده و مأدبه الهی می‌نشیند اما یک داد و ستدی هم هست یک تعاملی هم هست.

 آیت الله جوادی آملی ادامه داد: خداوند فرمود من شما را در زمان و زمین مناسب به مهمانی دعوت کردم ولی شما هم مرا به عنوان مهمان دعوت کنید، من حاضرم بیایم "أنا عند المنکسرة قلوبهم" هر جا قلب شکسته‌ای باشد من مهمان آن قلب هستم.

وی اظهار داشت: این درست است که خدا بر اساس معیّت قیّومه‌ای که در سوره حدید ذکر شد فرمود "هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ مَا کُنتُمْ" ، هر جا باشید خدا با شماست اما یک معیّت تشریفیه هم دارد و فرمود هر جا قلب شکسته است من مهمان دل شکسته‌ام "أنا عند المنکسرة قلوبهم" اگر کسی از هوا و هوس کنار آمد من و ما را کنار گذاشت و خود را عاری از هر خصوصیتی دید قلب شکسته‌ای دارد و این شکستگی به صد هزار درست می ارزد لذا اکنون که مهمانان خدا هستیم باید بکوشیم که میزبان خدا هم باشیم تا فیض دوچندان باشد.

وی ابرازداشت: جریان قرآن یک کتاب جهانی است، منظور از جهان برتر از مسئله سه‌گانه محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی است، وقتی خدا از جهان و جهانیان نام می‌برد دنیا را با فراز و فرودش به تعبیر شیخ عطّار خیلی ضعیف می‌شمارد، وقتی می‌گوید قرآن کتاب جهانی است یعنی در دنیا، برزخ و قیامت سخن از قرآن است.

وی افزود: قاری بهشت، داوود پیغمبر است و کتابی که در بهشت برای بهشتیان می‌خوانند قرآن است و اگر گفته می‌شود قرآن جهانی است یعنی دنیا، برزخ و آخرت.

استاد اخلاق حوزه های علمیه اظهار داشت: سؤال و جواب در برزخ عربی است، آن که دینش عربی بود و مؤمن بود به زبان قرآن آشنا می‌شود، قرآنی سخن می‌گوید، قرآنی سوال ها را پاسخ می‌دهد وقتی از او سوال می‌کنند "مَن ربّک؟ مَن نبیّک؟ ما کتابک؟" عربی می‌فهمد ولو اهل عِبری، سریانی یا تازی باشد.

مفسر بزرگ قرآن کریم ادامه داد: ولی عرب‌زبانی که به دین پشت کرد در قبر این کلمات را نمی‌فهمد زبان او زبان دین نیست، زبان او زبان قرآن نیست.

وی اضافه کرد: قرآن به ما هویّت می‌دهد، زبان و قلب می‌دهد، نباید گفت این شخصی که شما تلقین می‌کنید اینکه این کلمات را در زمان حیاتش نمی‌فهمید حال چگونه بفهمد، اگر مومن بود و اهل قرآن بود این قرآن، شناسنامه، هویّت، زبان، چشم و گوش می‌دهد، این مرده در قبر همه سوال های عربی را به خوبی می‌فهمد و اگر اهل دیانت نبود هیچ یک از این کلمات را نمی‌فهمد.

آیت الله جوادی آملی افزود: قرآن کتابی نیست که همانند سایر کتاب های عادی باشد بنابراین منظور از جهانی بودن, عالَمی بودن - که پیامبر، رحمت عالمیان است کتاب، کتاب عالمیان است - قران کتاب جهانی است، تنها مقصود همین یک تکّه زمان دنیا نیست ولو چند میلیارد سال، این چند میلیارد نسبت به ابد قابل قیاس نیست.

وی اظهار داشت: شما از زمین تا کره مریخ صفر بگذارید و منظور از این صفر هم سال نوری و سرعت نور باشد، باز متناهی است ولی ابدیّت و بهشت بیش از آن است که شما از اینجا تا مریخ صفر بگذارید و منظور ساعت و سرعت نور باشد.

وی ابراز داشت: قرآن کتابی است که جهان را با دو عنصر محوری اداره می‌کند، یکی محکم بودن و دیگری زیبا بودن است.

این مرجع تقلید افزود: اگر بنایی محکم نباشد قابل استفاده نیست و اگر محکم و متقن بود ولی زیبا و دل پذیر نبود دل مایه ندارد و جای زندگی نیست.

وی ادامه داد: خدای سبحان با دو عنصر محوری قرآن را معرفی کرد فرمود هم محکم است هم هنرمندانه ساخته شده است هم متقن و هم زیباست، محکم است، در سوره اسراء فرمود: "إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ" محکم بودن، قویم بودن، قائم بودن و قیام داشتن عناصر اصلی قرآن هستند که جامعه را به قائم به قِسط بودن، قوّام به قسط بودن و قوّام به شهادت بودن دعوت می‌کند تا درس ایستادگی بدهد نه ایستادن.

وی اظهار داشت: اگر نظام جمهوری اسلامی ایران کار خود را با قرآن شروع کرده است چون قرآن درس مقاومت می‌دهد "لِیَقُومَ النَّاسُ" را به همراه دارد "قَوَّامِینَ لِلّهِ" را در بردارد ،"قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ" را به همراه دارد.

وی ابرازداشت: قرآن هم‌اکنون خاورمیانه را به قیام کشانده است و کتابی است که روی پای خود ایستاده و نیازی به احدی ندارد، بلکه همگان را حفظ می‌کند، این کتاب می‌تواند خاورمیانه را به قیام دعوت کند و این بر اثر اتقان اوست که فرمود: "إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ" اما اگر بنایی محکم، متقن و بنیان مرصوص بود و با سرب ساخته شده اما زیبا و هنرمندانه نبود و برجستگی، شیوایی و دل مایه نداشت در جان نفوذ نمی‌کند.

وی افزود: ذات اقدس اله در سوره مبارکه زمر فرمود"اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ" حُسن و زیبایی بخشی مربوط به حکمت عملی است، آن اتقان و برهان برای حکمت نظری است یعنی حرف های ما هم متقن و محکم و هم هنرمندانه است.

این مرجع تقلید افزود: بشر با انگیزه و اندیشه زندگی می‌کند، حال ممکن است کسی مطالب علمی اندیشمندانه‌ اما بدون جاذبه ارائه کند یا ممکن است هنرمندی با جاذبه سخن بگوید اما ریشه اندیشه‌ای نداشته باشد، آن سخنی که اندیشه‌اش به حدّ نصاب و انگیزه‌اش به حدّ نصاب است هم متقن و هم هنرمندانه است.

آیت الله جوادی آملی افزود: خدا متقن بودن را با "إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ" بیان کرد، هنرمندانه بودن را با "اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ" بیان کرد، هم قویم است هم حسن، هم محکم است هم دلپذیر، اگر به ما فرمود"فَبَشِّرْ عِبَادِ ٭ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ" این اصل کلی را به ما نشان داد، مصداقش را هم مشخص کرد و فرمود"اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ" چرا "أَحْسَنَ الْحَدِیثِ" چرا "یَهْدِی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ" چرا کتاب واجد این دو عنصر را برای انسان فرستاد؟ چون خود انسان یک موجود محکم، متقن و قویم است.

وی ابراز داشت: انسان از یک سو یک موجود زیبا و دلپذیر است و از سوی دیگر موجودی است که خدا فرمود"خَلَقْتُ بِیَدَیَّ" هیچ سستی و بی‌نظمی در او نیست، این یک قطره را که "أَلَمْ یَکُ نُطْفَةً مِن مَنیٍّ یُمْنَی" به صورت لؤلؤ لالاء در آورد الآن صدها دانشکده برای شناخت صدر و ساقه همین بدن مانده‌اند بسیاری از بیماری ها است که کشف نشده است بسیاری از داروها شناخته نشده اند چون عنصر، شناخته نشده است و انسان شناخته نشده است، این برای بدنی است که در تالار تشریح شناخته می‌شود اما ملکوت انسان، جان انسان که فرمود"وَمَا أُوتِیتُم مِّنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلاً" آن را که با ابزار دانشگاهی نمی‌شود شناخت.

وی اظهار داشت: این انسان را که از روح و بدن ساخت فرمود هم من محکم ساختم هم زیبا ساختم، محکم ساختم چون "خَلَقْتُ بِیَدَیَّ" نه بیدی با اینکه او بی‌دست است فرمود با هر دو دستم ساختم با دست جمال، با دست جلال، برخی از موجودات را با جمال آفرید برخی از موجودات را با جلال آفرید انسان را با جمال و جلال آفرید با قهر و مِهر آفرید با جذب و دفع آفرید با شهوت و غضب آفرید با ارادت و کرامت آفرید سرانجام با تولّی و تبرّی آفرید.

وی افزود: این تولّی و تبرّی دو بُعد حسّاس انسان است که با دو دست بی‌دستی خدا ساخته شد به شیطان گفت چرا سجده نکردی در برابر انسانی که او را با دو دست بی‌دستی‌ام ساختم، از یک سو و خداوند انسان را "فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ" آفرید، از سوی دیگر نه تنها هویّت انسان محکم و متقن است بلکه زیبا است، از این زیباتر موجودی ممکن نیست، من انسان را زیبا آفریدم، دلپذیر آفریدم اگر محکم است و دلپذیر کتابی فرستادم که محکم باشد و دل‌مایه‌دار چون خودش محکم است چون خودش هنرمندانه ساخته شد برای او کتابی فرستادم که این‌چنین باشد.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی ادامه داد: قرآن کریم در برابر همه کسانی که کار خیری کردند جایزه‌ای دارد، ما نیز باید به همه خدمتگزاران نظام جایزه بدهیم و بهترین جایزه دعا است، جایزه‌ای که به مسئولان نوزدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن می‌دهیم بهترین دعایی است که ذات اقدس الهی آن جایزه را به انبیای ابراهیمی داده است.

وی ابرازداشت: خدای سبحان به رسولش جایزه داد و فرمود"إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ" به ابراهیم و فرزندان ابراهیم که بت‌شکنان تاریخ‌اند جایزه داد، به ما فرمود به ابراهیم و فرزندان ابراهیم تأسّی کنید به ابراهیم خدا چه جایزه‌ای داد که ما همان جایزه را در ماه پربرکت رمضان تعقیب کنیم.

وی ادامه داد: خداوند فرمود او بت‌شکنی کرد، بت‌پرستی را از خاورمیانه برداشت آنچه در خاورمیانه رسمیّت داشت یا الحاد بود یا شرک، اگر انبیای ابراهیمی نبودند، اگر آن تبر بت‌شکنی نبود، اگر رفتن در دریای آتش نبود، اگر تبدیل آتش به گلستان نبود خاورمیانه جز شرک و الحاد چیز دیگری نبود و حضرت ابراهیم بساط خاورمیانه را به توحید تبدیل کرد.

آیت الله جوادی آملی ابراز داشت: خداوند به صاحب دست بت‌شکن چه چیزی داد؟ فرمود من به او جایزه دادم به فرزندش جایزه دادم به انبیای ابراهیمی جایزه دادم آن جایزه چیست؟ "إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ" یک جایزه خالص، یک جایزه ناب، یک جایزه ویژه به آنها دادم که به دیگران ندادم "إِنَّا أَخْلَصْنَاهُم بِخَالِصَةٍ" سؤال "ما تلک الخالصة؟" جواب: "ذِکْرَی الدَّارِ" به یاد قیامت بودن، این جایزه‌ای است که خدای سبحان به ابراهیم داد.

وی افزود: بسیاری از افراد فکر می‌کنند مرگ پوسیدن است ، لذا پوچ می‌اندیشند عده‌ای می‌فهمند که مرگ از پوست به در آمدن است لذا پرمغز فکر می‌کنند ، آنکه می‌گوید من می‌میرم و می‌پوسم فکری پوسیده دارد و آنکه می‌گوید من می‌میرم و از پوست به در می‌آیم فکری زنده دارد.

وی ادامه داد: خدا فرمود من به ابراهیم بت‌شکن جایزه دادم جمله اسمیه است با تأکید است «إنّ» اوّلش است با متکلّم مع‌الغیر است، همه این تعبیرات آهنگین را به همراه دارد فرمود ما به ابراهیم جایزه دادیم, چه چیزی؟ یاد مرگ، لذا بین کسی که مرگ را پوسیدن بداند و کسی که مرگ را از پوست به در آمدن بداند فرق بسیار است ، این دو دید است آنکه مرگ را پوسیدن می‌داند کور است تا چند قدمی خود را می‌بیند پایان زندگی را گور می‌پندارد اما آنکه مرگ را از پوست به در آمدن می‌داند بینا بوده و دید وسیع دارد می‌گوید من هستم و ابدیّت من.

به گزارش دفتر آیت الله جوادی، وی ابراز داشت: اگر قرآن نبود اگر روایات نبود که انسان را می‌گوید شما وفات می‌کنید نه فوت، فرهنگ مرگ را عوض کرده است و فرمود انسان فوت ندارد وفات دارد این «تاء» فوت جزء کلمه است فوت یعنی زمان نابودی، اما وفات «تاء» در آن جزء کلمه نیست، «تاء» جزء کلمه نیست یعنی جزء کلمه نیست،زاید است، عنصر اصلی این کلمه سه حرف است «وا» ، «فاء» ، «یاء» وفا، استیفا، توفّی یعنی تمام حقیقت شما به دست فرشته‌های ماست هیچ چیزی از بین نمی‌رود چیزی کم نمی‌شود "اللَّهُ یَتَوَفَّی الْأَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا" ما وفات می‌کنیم نه فوت.

استاد اخلاق حوزه های علمیه افزود: بنابراین اگر قرآن دو عنصر محوری احکام و هنر را به همراه دارد برای آن است که انسان دو عنصر اندیشه و انگیزه را در بردارد و برای تغذیه این عنصر چاره جز کتابی که هم برهانی باشد و هم هنرمندانه، نیست.
 

پایان پیام/