به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، کارکرد مسجد در ابتدای اسلام تنها برای نماز خواندن نبود بلکه نهادی قدرتمند و پرکارکرد محسوب می‌شد که مسلمانان برای پیگیری بسیاری از امور خود به آن مراجعه می‌کردند و اتفاقاً همین موضوع باعث می‌شد تا مردم احساس نیاز بیشتری به مساجد داشته باشند و صرفاً ساعتی از روز را تنها به قصد اقامه نماز جماعت در مسجد نگذرانند و امکان اسکان بسیاری از اشخاص در راه مانده، بی‌خانمان و ... در آن وجود داشت و بعضا وجود چنین امکانی در آن ها جزو حداقل امکانات آن ها بود.
این وضعیت از سال های ابتدایی بعثت رسول اکرم (ص) تا چند صد سال پیش نیز استمرار داشت، اما با شکل‌گیری نهادهای نوین و ساختارهای اداری و سازمانی که متولی هر یک از امور جامعه بودند، تقریبا بسیاری از مساجد تنها به محلی برای اقامه فریضه نماز تبدیل شدند و در ادامه نیز در دورانی که سرعت، مانع از استفاده به موقع از بسیاری ظرفیت‌ها می‌شود، بسیاری از مردم از ثواب شرکت در نماز جماعت هم گذشتند و این گونه است که به نظر برخی کارشناسان، بسیاری از مساجد کنونی کشورمان نیز بسیار خلوت شده‌اند و دیگر کارکردهایی چون امکان اسکان در راه ماندگان و بی پناهان در آن ها تقریبا دشوار به نظر می رسد.
به همین جهت در سلسله گزارش هایی به سراغ برخی از کارشناسان در حوزه مساجد رفتیم تا جویا شویم که آیا در شرایطی که بی پناهان و در راه ماندگان در هر کشوری جمعیتی از آن جامعه را به خود اختصاص می دهند در کشور ما مساجد نمی توانند مامنی برای آنان باشند.
حجت الاسلام اسماعیل عظیمی در گفت و گو با خبرنگار مسجد و کانون های مساجد ما با اشاره به ساماندهی افراد در راه مانده و مسافر در فصل سرما در مساجد، گفت: بسیاری از مساجد در این زمینه به خوبی وارد عمل شده اند و حتی برخی از افراد کارتن خواب را ساماندهی می کنند.
می توان کارتن خواب ها را در محیطی غیر از فضای شبستان جای داد
وی افزود: در صورتی که مساجد در این زمینه برنامه ای مدون داشته باشند، با تدابیر لازم می توانند افراد درمانده و خیابان خواب که به حریم مسجد لطمه ای وارد نمی کنند، را اسکان دهند، زیرا که برخی از مساجد، حسینیه و فضاهای اضافی برای ساماندهی این افراد دارند.
امام جماعت مسجد موسی بن جعفر (ع) خیابان سبلان، اظهار کرد: اما موضوعی که در بسیاری از مساجد با آن روبرو هستیم، این است که بسیاری از آن ها توانایی رسیدگی به مشکلات خود را ندارند، به همین خاطر عمده مساجد تهران، امکان رسیدگی به مشکلات اینگونه از افراد جامعه را ندارند و به دلیل مجهز نبودن، نمی توانند اقدام به ساماندهی آنان کنند.
عظیمی با اشاره به ارایه خدمات مساجد به نیازمندان در صدر اسلام، خاطر نشان کرد: با نگاه به صدر اسلام و زمان نبی مکرم اسلام (ص) می بینیم که نیازمندان و مسافران در راه مانده و غریب هرگاه وارد مدینه می شدند، مساجد آمادگی ارایه خدمات به این افراد را داشتند.
وی گفت: کارکرد عبادی، سیاسی و اجتماعی از جمله کارکردهای مساجد بوده و هست و مساجد خانه امید فقرا و محل سکونت موقت آنان بوده اند که نمونه بارز این گونه افراد «اصحاب صفه» از یاران پیامبر (ص) بودند، که به دلیل بی خانمان بودن، در روزگار آن حضرت در مسجد می خوابیدند و پیامبر (ص) نیز در حد امکان نیازهای مادی و اقتصادی آنان را تامین می کردند.
حضور بی پناهان در مساجد باعث دوری از انحراف و گم نشدن آنان در جامعه می شود
امام جماعت مسجد موسی بن جعفر (ع) افزود: حضور مساکین در مساجد هم زمینه ساز دوری آنان از انحرافات می شد و هم آنان به عنوان طبقه نیازمند جامعه در جلوی چشم حاکم و مردم بودند و در لابه لای شلوغی شهرها و رفت و آمدها گم نمی شدند تا فراموش شوند، این مساله باعث می شد که هم پیامبر اکرم (ص) و هم مسلمین دائما در فکر تامین زندگی این افراد باشند و اولین امکاناتی را هم که به دست می آوردند به آنان اختصاص می دادند.
عظیمی ادامه داد: علاوه بر این، مساجد ملجا غریبان و در راه ماندگان یا به تعبیر قرآن «ابن السبیل» نیز بودند، به طوری که در شهرهای اسلامی هر گاه فرد تازه واردی داخل می شد که در آن شهر کسی را نمی شناخت، یکسره به سراغ مسجد آن شهر می رفت و در مدت اقامت خود در آن جا ساکن می شد و این سنت تا زمانی که تاسیس مهمانخانه ها و مسافرخانه ها رایج شد، ادامه داشت.
نظر شما