به گزارش خبرنگار مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، رضا صالحی امیری، در گردهمایی مسئولان ستادی و استانی ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد که امروز در محل ستاد عالی نظارت بر این کانون ها، برگزار شد، گفت: «تغییر» تنها شاخصه‌ای است که مهم‌ترین اصل دربرگیرنده تمام جامعه ایران به ویژه نسل جوان است و می‌توان آن را در ایران رصد کرد.
وی با بیان اینکه در مطالعه خود دریافتم هیچ کشوری حجم تغییرات ایران را ندارد، افزود: در حالی که در اقتصاد از یک سال به عنوان مدت زمان مورد نیاز برای پاسخ گیری از سیستم ها نسبت به تغییراتی که در آن ها ایجاد شده است صحبت می‌شود، در فرهنگ از یک دهه سخن به میان می آید، بنابراین اگر کاری را امروز در مساجد و کانون‌های فرهنگی هنری شروع کنیم، میوه آن را 10 سال بعد خواهیم چید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مطالعه تطبیقی خود میان دهههای اول، دوم و چهارم انقلاب اسلامی ایران، خاطرنشان کرد: در دهه اول، فرهنگ عمومی و رسمی با یکدیگر انطباق داشتند اما از دهه دوم شکاف میان سیستم رسمی و فرهنگ جامعه آغاز شد و به تدریج پدیده‌های شکاف نسلی و شکاف هنجاری شروع به رشد کردند.
صالحی امیری با اشاره به ورود اینترنت و ماهواره به ایران در دهه سوم انقلاب ایران و ایجاد تغییرات محسوس در هنجارها و رفتارهای ایرانیان، اضافه کرد: با زایش شبکه‌های اجتماعی در این دهه، ارتباط جامعه با مسجد، روحانیت با نسل جوان و پدر و مادر با فرزندان، کمتر شد، طوری که مطالعات نشان دادند، بعضا اعضای یک خانواده با یکدیگر زیست فیزیکی دارند اما زیست فرهنگی ندارند.
شبکه‌های اجتماعی جایگزین خانواده شده‌اند
وی با بیان اینکه خانواده در گذشته، مرجع اصلی آموزش، تربیت و سازگاری اجتماعی بود، ادامه داد: اما در دهه سوم، گروه همسالان و در دهه چهارم، شبکه‌های اجتماعی جایگزین خانواده در این زمینه شدند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مدرسه در دهه چهارم، خاستگاه گذشته خود را از دست داده است، ابراز کرد: امروزه اثرگذاری زبان نصیحت و ارتباط مستقیم به شدت افول کرده و زبان‌های هنر، موسیقی و ... جایگاه خود را در ارتباط با نسل جوان تقویت کرده‌اند، بنابراین نیازمند خلق شیوه‌هایی جدید برای انتقال پیام به نسل جوان هستیم.
صالحی امیری با بیان اینکه تغییرات، بسیار گسترده و سرعت آن ها بالا است، خاطرنشان کرد: این تغییرات صرفا منحصر به شمال شهرنشین‌ها و اشراف‌زاده‌ها نیست زیرا در حال حاضر 40 میلیون ایرانی دارای گوشی هوشمند هستند.
وی گفت: گوشی‌های هوشمند صرفا یک گوشی نیستند بلکه ابزاری هستند که مجموعه‌ای از تغییرات اعتقادی، رفتاری و هنجارهای جامعه را به همراه دارند، بنابراین نباید به آن ها نگاهی بسیط داشت.
افزایش آسیب‌های اجتماعی حاصل فاصله گرفتن نسل جوان از مساجد است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، افزایش آسیب‌های اجتماعی را حاصل فاصله‌گرفتن نسل جوان از مساجد دانست و افزود: مساجد، مهم‌ترین کانون حیات جامعه در دهه اول انقلاب اسلامی و نگین محله بودند و یک روحانی نیز محور اعتقادات و اخلاق اهالی هر مسجد بود.
صالحی امیری با بیان اینکه بین مسجد و جامعه در دهه اول انقلاب، رابطه دوگانه و وسیعی وجود داشت و با بسته شدن مساجد و تبدیل شدن آن به محلی فقط برای نماز و عبادت، شکافی میان این خانه خدا و جامعه پیش آمد، خاطرنشان کرد: اگر بنا است اتفاقی در این کشور رخ دهد باید کارکردهای مساجد در اوایل انقلاب مانند محلی برای تولید معنویت و معرفت و تعاملات اجتماعی، مکان عقد و ازدواج و فضای قضاوت برای حل اختلافات خانوادگی در آن ها احیا شود.
وی ادامه داد: در شرایط سختی هستیم و مسایل، پیچیده هستند و با تحلیل بسیط نمی‌شود به آن ها نگاه کرد، برای نمونه آموزش و پرورش باید فرزندان ما را با ویژگی هایی مانند خداجو، آینده‌نگر و مستقل بودن تربیت می‌کرد اما امروزه چند دانش‌آموز با این ویژگی سراغ دارید؟ قرار بود دانشگاه‌ها پس از انقلاب فرهنگی، اسلامی شوند اما آیا امروز اینگونه هستند؟
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه خانواده‌ها زیر فشارهای سخت اقتصادی و مناقشات خانوادگی، کمر خم کرده‌اند، ابراز کرد: بسیاری از زوجین به خاطر فرزندان‌شان، طلاق نمی‌گیرند اما مدام در مناقشه بسر می‌برند و در چنین وضعیتی نیازمند یک رویکرد جدید هستیم.
صالحی امیری، پایه‌گذاری توسعه کشور بر مبنای اقتصاد نفتی را اشتباه دانست و افزود: راه نجات خانواده ایرانی، بازگشت به الگوی فرهنگی با محوریت مساجد است.
در مساجد در تمام روز، باز باشند
وی گفت: باید در مساجد در تمام روز باز باشند و کانون‌های فرهنگی هنری با محوریت روحانیون، علاوه بر جذب جوانان به مساجد و معرفت‌افزایی، مشکلات خانوادگی و طلاق را حل کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اضافه کرد: باید مسئولان دبیرخانههای کانون‌های فرهنگی هنری در استان‌ها بانی حل مشکلات مردم از طریق مساجد باشند و از سویی دیگر نیز ظرفیت قرآن، عترت و سایر حوزه‌ها و نهادهای فرهنگی و زبان هنر به کمک مسجد بیایند.
صالحی امیری با بیان اینکه مسجد مانند روحانیت، دین و خانواده، نهاد است و نهادها کارکرد فراسازمانی دارند، خاطرنشان کرد: امور مساجد، یک سازمان ساختاری، دستوری و غیر پویا نیست بلکه کانون حل مشکلات مردم با کمک‌گرفتن از خود آنان است.
وی با بیان اینکه مسجد، منهای روحانی، نمازگزار و کانون فرهنگی هنری نیز منشأ معرفتی دارد و معرفت مسجدی قابل تولید در سایر فضاها نیست، ادامه داد: هر انسانی که به مسجد می‌رود الزاما از گناه دور می‌شود ولی کسی که به کنسرت و سینما می‌رود الزاما از گناه دور نمی‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: انسان با ورود به مسجد دستخوش نوعی حیا و شرم می‌شود و این موجب پاک‌شدن او از گناهان می‌شود.
صالحی امیری خاطرنشان کرد: اگر جوانی را بتوانیم به مسجد بیاوریم علاوه بر افزایش معارف دینی وی، آسیب‌های اجتماعی نیز کم می‌شوند، بنابراین صرف حضور جوانان در مسجد، دورکننده آنان از آسیب‌های اجتماعی است، این موضوع را در محرم، صفر، اربعین و ماه رمضان مشاهده می‌کنیم، همان‌طور که کمترین میزان آسیب‌های اجتماعی در روز عاشورا روی می‌دهد.
وی گفت: اگر کانون‌های فرهنگی هنری، جاذبه داشته باشند علاوه بر معرفت‌افزایی و جذب جوانان به مساجد می‌توانند آسیب‌های اجتماعی را نیز کاهش دهند.
نیازمند نگاهی بلندمدت به مسجد، منبر و محراب هستیم
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه نیازمند نگاهی بلندمدت به مسجد، منبر و محراب تحت عنوان گفتمان مسجد در دهه چهارم انقلاب هستیم، گفت: باید با تشکیل اتاق فکر، برنامه مدونی برای دورنمای پنج‌ساله و 10 ساله مساجد و جایگاه آن ها در جامعه ترسیم کرد.
صالحی امیری اضافه کرد: باید با بررسی وضع موجود مساجد و آسیب‌های آن و ترسیم وضع مطلوب و در نظر داشتن نیازهای لازم برای طی این مسیر، برنامه ای راهبردی و بلندمدت برای احیای کارکردهای مسجد و تغذیه نسل جوان در آن تدوین کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، خاطرنشان کرد: در این زمینه می‌توان با تدوین یک برنامه راهبردی، جهشی بلند برای تحقق چشم‌انداز 20 ساله برداشت و شما مسئولان دبیرخانههای استانی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد در سطح استان‌ها و حجت الاسلام والمسلمین ارباب سلیمانی؛ دبیر ستاد عالی در سطح کشور برای تهیه چنین برنامه بلندمدتی تلاش کنید و من در دولت و مجلس از آن، دفاع می کنم.
صالحی امیری با بیان اینکه در مسیر کار فرهنگی نباید خسته شد بلکه باید مقاومت و سماجت داشت، گفت: راه نجات نسل جوان از آسیب‌های اجتماعی بازگشت آنان به مساجد است.
برنامه‌ای برای پایتخت معنوی جهان اسلام داشته باشید
وی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به انتخاب مشهد به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام در سال 2017، ادامه داد: دبیرخانه ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد به نوبه خود برنامه‌ای برای مشهد مقدس و پیوند میان پایتخت معنوی جهان اسلام با منبر و محراب مساجد داشته باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، تقویت فرهنگ رضوی را از راهکارهای کاهش آسیب‌های اجتماعی دانست و گفت: هر سال 20 تا 25 میلیون نفر با سفر به مشهد به زیارت آستان مقدس رضوی می‌روند بنابراین ستاد عالی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد می تواند از این ظرفیت برای جهانی‌کردن گفتمان رضوی استفاده کند.
صالحی امیری گفت: شعار بازگشت به مسجد را به عنوان یک شعار محوری در سطح کشور احیا کنیم.
نظر شما