دفاع از انقلاب اسلامی در شش شاخصه بصیرت از نگاه امیرالمومنین (ع)

خبرگزاری شبستان – گروه  قرآن و معارف: "اولین شاخصه ای که حضرت در این جا به آن اشاره می کند این است که اهل بصیرت، اهل قرآن هستند و انفکاکی میان این افراد و  قرآن وجود ندارد. دومین شاخصی که حضرت می فرماید این است که در احکام الهی اندیشه و غور می کنند و سپس این احکام را در زندگی خود جاری و ساری می کنند. سومین ویژگی اهل بصیرت از نگاه امیرالمومنین (ع) این است که اهل بصیرت، سنت های الهی را احیا می کنند همچنان که ممکن است به مرور زمان و با حضور طواغیت، سنت های الهی به فراموشی سپرده شود اهل بصیرت سنت های الهی و دینی را دوباره احیا می کنند. چهارمین ویژگی اهل بصیرت این است که بدعت ها را می میرانند و بدعت ها را از بین می برند. همچنان که عده ای در طرف مقابل با ایجاد بدعت ها به دنبال مقابله با دین و خشکاندن ریشه های توحیدی هستند حضرت می فرماید که اهل بصیرت به دنبال این هستد که بدعت ها را در جامعه از بین ببرند. پنجمین شاخصه ای که امیرالمومنین (ع) برای اهل بصیرت معرفی می کنند این است که وقتی اهل بصیرت به سمت جهاد دعوت می شوند، اجابت می کنند. حال همه این ها نیاز به توضیحات مبسوط دارد. توجه کنید که مثلا وقتی گفته می شود جهاد صرفا جهاد در جنگ های به اصلاح سخت نیست، شما در ذهن تان می توانید انواع جهادهای فرهنگی و علمی و اقتصادی را مجسم کنید. این ها در فرمایشات مقام معظم رهبری هم وجود دارد که امروز یک دانشجو می تواند اهل جهاد باشد، یک بازاری هم می تواند، یک طلبه هم می تواند و از هر صنف و تخصصی می توانند به این جهاد بپیوندند.  اما ششمین ویژگی اهل بصیرت از نگاه امیرالمومنین (ع) این است که اهل بصیرت به رهبر حق اطمینان دارند و در مسیر حرکت به آرمان ها از رهبر حق تبعیت می کنند."

بخش اول گفتگوی ما با حجت الاسلام و المسلمین جواد کرمی کارشناس دینی را درباره نسبت بین دفاع از انقلاب اسلامی و ارزش های الهی و شاخص های بصیرت را از نگاه امیرالمومنین (ع)  در ادامه می خوانید.

همچنان که استحضار دارید به روزهای سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی نزدیک می شویم. انقلابی که به دنبال احیای شجره طیبه و حیات اسلامی بوده و است. پرسشی که از جنابعالی دارم این است که اگر امروز ما می خواهیم از انقاب اسلامی دفاع کنیم، این دفاع چگونه باید باشد که با آموزه های قرآنی در تناسب و هماهنگی باشد؟

انقلاب اسلامی ایران، انقلاب ارزش ها بود. این ارزش ها هم منبعث از آموزه های الهی و قرآنی بود. وقتی حضرت امام (ره) جمهوری اسلامی و نظام اسلامی را بنیان گذاری می کنند، هدف از این نهضت را به پا خاستن و اجرای احکام و حدود نورانی و الهی و قرآنی معرفی می کنند.  در واقع همه این احکام و مسایل حول بحث های توحیدی می چرخد. آیه ای که حضرت امام بارها بر روی آن تأکید می کنند، آیه 46 سوره سبأ است که می فرماید:  "قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ  أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ." در این آیه خداوند خطاب به پیامبر (ص) می فرماید  بگو: "شما را تنها به یک چیز اندرز می دهم ، و آن اینکه: دو نفر دو نفر یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید ، سپس بیندیشید این دوست و همنشین شما - محمد (ص) -  هیچ گونه جنونی ندارد او فقط بیم دهنده شما در برابر عذاب شدید است." آیه صراحت به این دارد که برای خداوند قیام کنید تا توحیدی الهی پیاده شود. در سوره مبارکه یوسف آیه 107 می فرماید "قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ / بگو اين است راه من كه من و هر كس پيروى‏ ام كرد با بينايى به سوى خدا دعوت مى ‏كنيم و منزه است‏ خدا و من از مشركان نيستم."

در این آیات خداوند به ما می فرماید که اگر کسی می خواهد به آن رشد الهی و معنوی دست پیدا کند در درجه اول باید احکام دینی و حدود الهی را با بصیرت بشناسد و از رهبری دینی تبعیت و پیروی داشته باشد.

در واقع اگر ما می خواهیم از ارزش های الهی دفاع کنیم که در پرسش جنابعالی هم مطرح شده است این دفاع از ارزش ها به واسطه بصیرت اتفاق می افتد چون اگر آن بصیرت نباشد افراد در تشخیص حدود و احکام الهی راه را به خطا خواهند رفت. همچنان که شما می بینید در بیانات سال های اخیر مقام معظم رهبری روی این کلیدواژه یعنی بصیرت تکیه می شود . طبیعی است کسانی که می خواهند از ارزش های انقلاب و نظام و اسلام دفاع کنند بر آن ها فرض است که این بصیرت را داشته باشند، چون اگر این طور نباشد چه بسا شما همه داشته ها را از دست بدهید و به جای پیشرفت، پسرفت داشته باشید، همچنان که شما در صدر اسلام هم این را می بینید که در برخی جنگ ها نداشتن این بصرت و تبعیت نکردن از پیامبر (ص) چه ضرباتی به مسلمین می زند.

بنده این بحث را در نهج البلاغه هم بررسی کردم و متوجه شدم آن جا هم کلیدواژه های خوبی در این باره وجود دارد. در چندین جای نهج البلاغه  به معرفی اهل بصیرت از نگاه امیرالمومنین علیه السلام می رسید. در خطبه 132 امام علی علیه السلام اهل بصیرت را کسانی می دانند که دنیاگرا نباشند یا در خطبه 182 حضرت اهل بصیرت را اهل تقوا می دانند، یعنی هرکس که اهل پرهیز و تقوا باشد می تواند به آن بصیرت در درون هم برسد. اما در خطبه 182 امیرالمومنین (ع)  تعریف جامعی از بصیرت ارائه می کنند. این خطبه زمانی خوانده می شود که جنگ صفین تمام شده و به نوعی آخرین خطبه حضرت است. در این خطبه امیرالمومنین (ع)  شش شاخص برای اهل بصیرت می شمارند که به صورت فهرست وار به این شش شاخص اشاره می کنم.

این شش شاخص را اشاره می فرمایید؟

شما توجه کنید که حضرت در جنگ صفین عده زیادی از یاران مخلص و صحابه جلیل القدر مثل عمار و یاران دیگر را از دست می دهند. در پایان جنگ حضرت دست مبارک را بر محاسن خود گذاشته گریه ای طولانی می کنند و می فرمایند آه بر برادران من که این چنین - شاخص های اهل بصیرت -  بودند. آن وقت می فرماید: آن ها قرآن می خواندند و قرآن در زندگی شان حضور داشت. در واقع اولین شاخصه ای که حضرت در این جا به آن اشاره می کند این است که اهل بصیرت، اهل قرآن هستند و انفکاکی میان این افراد و  قرآن وجود ندارد. دومین شاخصی که حضرت می فرماید این است که در احکام الهی اندیشه و غور می کنند و سپس این احکام را در زندگی خود جاری و ساری می کنند.

سومین ویژگی اهل بصیرت از نگاه امیرالمومنین (ع) این است که اهل بصیرت، سنت های الهی را احیا می کنند همچنان که ممکن است به مرور زمان و با حضور طواغیت، سنت های الهی به فراموشی سپرده شود اهل بصیرت سنت های الهی و دینی را دوباره احیا می کنند.

چهارمین ویژگی اهل بصیرت این است که بدعت ها را می میرانند و بدعت ها را از بین می برند. همچنان که عده ای در طرف مقابل با ایجاد بدعت ها به دنبال مقابله با دین و خشکاندن ریشه های توحیدی هستند حضرت می فرماید که اهل بصیرت به دنبال این هستد که بدعت ها را در جامعه از بین ببرند.

پنجمین شاخصه ای که امیرالمومنین (ع) برای اهل بصیرت معرفی می کنند این است که وقتی اهل بصیرت به سمت جهاد دعوت می شوند، اجابت می کنند. حال همه این ها نیاز به توضیحات مبسوط دارد. توجه کنید که مثلا وقتی گفته می شود جهاد صرفا جهاد در جنگ های به اصلاح سخت نیست، شما در ذهن تان می توانید انواع جهادهای فرهنگی و علمی و اقتصادی را مجسم کنید. این ها در فرمایشات مقام معظم رهبری هم وجود دارد که امروز یک دانشجو می تواند اهل جهاد باشد، یک بازاری هم می تواند، یک طلبه هم می تواند و از هر صنف و تخصصی می توانند به این جهاد بپیوندند.

اما ششمین ویژگی اهل بصیرت از نگاه امیرالمومنین (ع) این است که اهل بصیرت به رهبر حق اطمینان دارند و در مسیر حرکت به آرمان ها از رهبر حق تبعیت می کنند.