خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "نگاه من به شبهه و طرح پرسش هایی درباره موضوعات اعتقادی و مکتبی کاملا مثبت است و فکر می کنم که می تواند به ویژه برای عالمان دینی فرصتی در جهت غنی تر کردن دانش و معرفت شان نسبت به معارف دینی است. از یاد نبریم که ما طلبه ها هم نیاز داریم که ذخیره ای اگر داریم غنی تر کنیم و این شبهه ها و پرسش ها به ما کمک می کند که رجوع و غواصی در دریای معارف و مکتب اهل بیت داشته باشیم و پاسخ هایی در این باره بیابیم و به مخاطبان عرضه کنیم و البته هر چقدر که این غوص ها و غواصی ها عمیق تر و عالمانه تر و محققانه تر باشد در آن صورت آن گوهرهایی هم که از این دریا بیرون می آید درخشان تر می شود." بخش اول گفتگوی ما با حجت الاسلام و المسلمین محسن ادیب، عضو هیأت علمی دانشگاه علم پزشکی تهران به موضوع چگونگی پاسخ دادن به شبهات طرح شده در مناسبت های مذهبی می پردازد.
هنگامی که ما به مناسبت های مذهبی از جمله همین ایام فاطمیه می رسیم و قرار است درباره شخصیت، سیره و سجایای اخلاقی حضرات معصومین (ع) و در این مناسبت خاص درباره حضرت صدیقه طاهره سخن به میان بیاوریم گاهی این احساس در جامعه وجود دارد و این شبهه را طرح می کنند کانّه نکته تازه ای در این باره وجود ندارد و آنچه که باید در این باره گفته می شده، سخنرانان و عالمان گفته اند و شنیده ایم. دیدگاه تان در این باره چیست؟ زاویه دید ما به این شبهه ها چگونه باید باشد؟
صادقانه و از سر صدق این را به شما بگویم که نگاه من به شبهه و طرح پرسش هایی درباره موضوعات اعتقادی و مکتبی کاملا مثبت است و فکر می کنم که می تواند به ویژه برای عالمان دینی فرصتی در جهت غنی تر کردن دانش و معرفت شان نسبت به معارف دینی است. از یاد نبریم که ما طلبه ها هم نیاز داریم که ذخیره ای اگر داریم غنی تر کنیم و این شبهه ها و پرسش ها به ما کمک می کند که رجوع و غواصی در دریای معارف و مکتب اهل بیت داشته باشیم و پاسخ هایی در این باره بیابیم و به مخاطبان عرضه کنیم و البته هر چقدر که این غوص ها و غواصی ها عمیق تر و عالمانه تر و محققانه تر باشد در آن صورت آن گوهرهایی هم که از این دریا بیرون می آید درخشان تر می شود.
دقت کنید که ما بر اساس باورها و اعتقاداتی که داریم حقایق موجود در دین و تجسم رفتاری این حقایق در اهل بیت را تزلزل ناپذیر می دانیم، پس ما بیمی در این باره نداریم اگر بیمی این وسط وجود داشته باشد بیم از تنبلی و فرصت سوزی خودمان است وگرنه دریا در آن جا و گوهرها در آنجاست، ماییم که باید حقایق الهی و محمدی و فاطمی و علوی را از دل این دریا صید کنیم.
از همین زاویه نگاه من به طرح شبهه ها مثبت است، به شرط این که آن فهم و معرفت را پیدا کرده باشیم که منابع رفتاری و کلامی ما در اهل بیت (ع) و قرآن مستتر است. با توجه به این مقدمه بنده همیشه از طرح سوال و شبهه استقبال می کنم چون سوال و شبهه محقق را وادار می کند به کشف حقایقی که در انسان وجود دارد، مثل این است که آن شبهه و سوال می تواند آن معارف را به روی سطح و در منظر دید قرار دهد به شرط این که جستجوی نظام مند و علمی و همراه با مستندات باشد در این صورت شبهه ها به حول قوه الهی و با توسل به اهل بیت (ع) دفع می شود.
پس وقتی ما در برابر امواج شبهه ها و سوال ها قرار می گیریم با جستجوی پاسخ آن شبهات به نوعی به غنی تر شدن معارف کمک می کنیم؟
همین طور است چون به کشف حقایقی که ناپیدا هستند می رسید و چون این حقیقت یعنی قرآن و اهل بیت (ع) متصل به ذات باریتعالی هستند اطلاق درباره شان صدق می کند، اطلاق یعنی کف برای پاسخ وجود دارد اما سقف نه یعنی ما برای پاسخ هایی که در برابر این شبهه ها ارائه می کنیم سقفی تعیین نمی کنیم چون پاسخ من با پاسخ محقق و دانشمندی سختکوش که در این باره تلاش افزون تری کرده متفاوت خواهد بود و او به سطح بالاتری در ارائه پاسخ به این شبهه ها خواهد رسید اما حتی پاسخ او هم پاسخ آخر و نهایی به آن شبهه نخواهد بود. در مکتب ما صفت اطلاق وجود دارد. اطلاق صفت باریتعالی است و معنایش این است که هرچه کنکاش کنید با پایان مواجه نمی شوید و این راه یک راه بی پایان است چون مسیر پایان ناپذیر است.
گاهی کسانی را می بینیم که وقتی در برابر همین شبهه ها قرار می گیرند رفتاری عصبی و بغض آلود دارند و با طرح این شبهه ها با این حرف که این ابهام ها می تواند فضای جامعه را مسموم کند مخالفت می ورزند. چرا این گونه است؟
این ها بیشتر از آن که به شبهه ها برگردد به ضعف های علمی و معرفتی ما برمی گردد، اگر کسی ذخیره معرفتی و عقلانی بالایی داشته باشد با این طرز تفکر در برابر شبهه و سوال نباید احساس اندوه و ناراحتی داشته باشیم و از آن طرف پاسخ هایی که در برابر این شبهه ها و پرسش ها داده می شود هم نباید حرف آخر به حساب آوریم چون به این موضوع معتقدیم که با جستجو و طلب بیشتر می توانیم به پاسخ های کمال یافته تر و پخته تر و عمیق تر دست پیدا کنیم بنابراین انسان هرچقدر قدرت خود را در یافتن پاسخ ها بیشتر کند، می تواند ادعا کند که به پاسخ های کمال یافته تری دست یافته است.
نظر شما