نگاه غربی، ظلم به زن است/نمی‌توان به هر کنوانسیونی پیوست

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از دانشگاه عدالت، در ادامه برگزاری سلسله نشست ها و میزگردهای علمی در دانشگاه عدالت، به همت معاونت علمی (اداره کل پژوهش) یازدهمین نشست علمی با موضوع «حقوق زنان» در پرتو نظریات آیت الله هاشمی شاهرودی عصر روز چهارشنبه، 27 بهمن با حضور اساتید و دانشجویان و با سخنرانی دگتر حسن حمیدیان، حجج اسلام دهقانی نیا و وحدانی نیا برگزار شد.

در ابتدای این نشست دکتر حسن حمیدیان، از اساتید دانشگاه با بیان این‌که تنها جایی که قلم می ایستد و نمی گذارد کاملا حقوقی صحبت کرد حقوق خانواده و حقوق زنان است، گفت: این موضوع را باید به همراه اخلاق دنبال کرد، منظور ما از حقوق خانواده ،فضای عاطفی خانواده است، مطالعات متعدد آسیب‌شناسی نشان می‌دهد اگر نیاز فرزندان در خانه تامین شود نیاز به مبارزه با حرائم در بیرون خانه نیستیم، هویت فرزندان در خانه تشکیل می‌شود، خانواده نهادی هنجار پذیر و هنجارفرست است، عملکرد بیرونی ما ترجمه‌ای از عملکرد درونی ماست.

وی افزود: حضرت محمد(ص) می فرمایند: «در خانه‌ای که زن نباشد هیچ فرشته‌ای پای نمی‌گذارد»، باید جوهره این حقیقت را بشناسیم و اقدامات لازم را داشته باشیم. منشاء سعادت بشری خانواده است. چرا شارع زن را عضو اهم دانسته؟ آموزه‌های دینی ما زن را عالی‌ترین عضو تجلی خلقت می‌داند، مادر شدن از قهرمانی برتر است، بدون نقش آرامبخش زنان کاروان بشری متوقف خواهد شد، نیمی از جمعیت جهان را زنان و نیمی از تربیت کنندگان را آن‌ها تشکیل می‌دهند، پس هر چه هست  نیست از زنان است.

وی تصریح کرد: فرشته عدالت زن است، البته این‌ها مانع از نقش اساسی مرد نیست، نگاه قانون اساسی به حوزه زنان اساسی است، در مقدمه به بحث زنان پرداخته است، اصل 10 می‌گوید خانواده مرکز رشد تعالی جامعه است و در ادامه می‌گوید کلیه قوانین و مقرارت و برامه‌ریزی‌های کشور باید پیوست خانواده داشته باشد، قانونگذار اساسی بی‌جهت حرف نمی‌زند. در علم حقوق هر کلمه معنی خود را دارد، اولین وظیفه دادگاه‌های خانواده وظیفه سازشی است، خانواده ٤ دسته هستند، دسته اول خانواده متکامل که در جامعه با چراغ باید به دنبال آن‌ها گشت، دیگری متعادل، متزلزل، و خانواده‌های متلاشی این ٤ دسته را تشکیل می دهند..

این مدرس دانشگاه با اشاره به نوآوری‌های قانون جدید خانواده، بیان کرد: این نوآوری‌ها از برکات افکار آیت‌الله هاشمی شاهرودی است، یکی از نوآوری‌ها در این قانون وجود یک قاضی مشاور زن در دادگاه خانواده است که بسیار موثر است، وجود قاضی زن در ایفای حقوق زن بسیار موثر است، در اینجا قانونگذار در پیرو حمایت از حقوق زنان در سه مورد ثبت ازدواج وقت را الزامی دانسته است.

وی تاکید کرد: این قانون همانی است که ٥ سال به خاطر ٢ یا ٣ مورد در باره ازدواج مجدد و سقف مهریه سرگردان بوده، در مورد سقف مهریه، من انتقاداتی را داشتم که قانونگذار نمی‌تواند اراده افراد را محدود کند، در آخر هم سقف مهریه تا ١١٠ عدد شامل ضمانت اجرا و بیشتر در صورت ملائت مورد نظر قرار گرفت. زمانی زن حلقه دست خود را میفروخت تا هزینه دادرسی را بدهد ولی در این قانون مشکل هزینه دادرسی برای زنان برطرف شده است.

دکتر حمیدیان در پایان خاطرنشان کرد: ثبت نکاح موقت، شرط ضمن عقد، طرح طلاق توافقی، ادامه حقوق زن بعد از مرگ همسر، قانون حمایت از خانواده برای ازدواج مجدد و کسب رضایت همسر اول برای ازدواج مجدد همه از جمله حقوقی است که برای زنان در قانون اساسی کشورمان در نظر گرفته شده است.

نباید درباره حقوق زنان در پازل غرب قرار بگیریم

در ادامه این نشست حجت الاسلام و المسلمین امیر رضا دهقانی‌‌نیا با بیان این‌که ما باید در جهان  به عنوان مبلغ و داعیه‌دار به موضوع اقتدار زنان بپردازیم، گفت: اسلام داعیه‌دار موضوع اقتدار زنان است، ما نباید در این‌باره در پازل غرب قرار بگیریم.

وی با اشاره به تعریفی از واژه «حق» به کتاب عدالت آیت الله هاشمی شاهرودی رجوع کرد و ادامه داد: بعد از تشکیل دوره مدرن یک تعریف به عنوان اصل مسلم مطرح شد؛ می‌گویند حق اقتداری است که قانون به افرداد می‌دهد تا افراد اعمال خود را انجام بدهند، در واقع به منزله فقهی حق اقتداری است که شارع به افراد می‌دهد.

وی خاطرنشان کرد: ما در مباحث زیادی با غرب مباحثه داریم، موضوعی که غرب مورد هدف قرار داده موضوع زنان است، وقتی می‌خواهند موضوع زنان را بحث کنند، به قوانین ما رجوع می‌کنند و می‌گویند چه سلطه‌ای به زن در قانون داده‌اید؟ دو گرایش در این‌باره در کشور داریم، یا عده‌ای که این مباحث را تحریم می‌کنند یا این‌که عده‌ای قوانین را تغییر می‌دهند، بحث حقوق زنان امروز یک بحث استراتژیک است.

دهقانی‌‌نیا ادامه داد: شعار اصلی و نقش فعال غرب این است که به دنبال اقتدار قانونی زنان هستیم، غرب این گفت‌وگو را تولید می‌کند و کنوانسیون‌های مختلف را مطرح می‌کند، چرا در این جا موضوع زنان به عنوان موضوع استراتژیک استفاده می‌شود؟، شهید مطهری در کتاب حجاب موضوعی را مطرح می‌کند که آیت‌الله شاهرودی تفسیری فنی از آن بیان می‌کند پاسخ به همین سوال است و در اثر درست ندیدن جایگاه زن و جایگاه مرد بسیاری از تمدن ها سقوط کردند، و کسانی که داعیه تمدن جهانی دارند باید به این موضوع به صورت استراتژیک نگاه کنند تا بتوانند تمدن رقیب را بیرون کنند.

وی گفت: یکی از علل پیشرفت دین اسلام نقش فعال در حوزه زنان است، حال ما می‌خواهیم با این گفت‌وگوی انتقادی غرب در حوزه زنان مواجهه کنیم، ما به عنوان تمدن رقیب و تمدنی که نقش فعال در ایجاد سلطه قانونی زن در حوزه فرهنگی و سیاسی داشته‌ایم مطرح شدیم. ما باید به عنوان نقش فعال در حوزه زنان مطرح شویم..

وی خاطرنشان کرد: اسلام داعیه‌دار اقتدار زنان بوده است، ایران به دنبال نقش فعال باشد،. ما داعیه‌دار موضوع حقوق زنان هستیم، اسلام نقش فعالی در اقتدار قانونی و حمایت زنان داشته، ما با غرب در مباحث صغری حرف داریم وگرنه در مباحث کبری حوزه زنان خود داعیه‌داریم.

گفتمانی که غرب تولید کرده را باید تغییر دهیم

دهقانی‌نیا ادامه داد: کبری اصلی کنوانسیون حقوق زنان حمایت است، که ما در کبری دعوایی نداریم اما در مباحث صغری دعوا داریم. آیت‌الله هاشمی شاهرودی میگوید در پاسخ به شبهه افکنی‌ها در حوزه زنان پاسخ می‌دهیم ولی در مصادیق نباید با این‌ها در گیر شویم، درگیری ما جهانی است ما متهمیم به عدم تساوی، و به کنوانسیون حقوق زنان نمی‌پیوندیم؛ چراکه این کنوانسیون یک پازل در گفت‌و گوی استراتژیک غرب در حوزه زنان است. گفتمانی که غرب تولید کرده را باید تغییر دهیم اگر در مصداق با این‌ها بحث کنیم بازی را واگذار کردیم. وی عنوان کرد: موضوع زنان از جمله مهمترین موضوعات استراتژیکی غرب در مواجهه با کشورهای اسلامی است که در این زمینه از موضوعاتی همچون آرایش، حق شغل، ریاست زنان، فیمینیسم، نهضت‌های اصلاحی رادیکال و غیر رادیکال بیشترین استفاده را دارند.

حجت‌الاسلام دهقانی‌نیا در پایان خاطر نشان کرد: امروز جهان غرب نقش فعال را در تولید گفتمان برای برهم زدن موازنه در حوزه زنان بر عهده دارد تاحدودی هم موفق شده در حالی که متاسفانه گرایش‌های موجود در داخل کشور بدون توجه به نقشه‌های غرب به نقد آموزه های تولید شده می‎پردازند در حالی که این گفتگوها همه به نفع گفتگوی غرب خواهد بود.

در سیاست داخلی در حوزه زن و خانواده مشکل داریم

این گزارش می افزاید: حجت الاسلام و المسلمین محمد امین وحدانی‌نیا از اساتید حوزه و دانشگاه دوره‌های تحول در حقوق زنان را به سه بخش دوره ملک‌انگاری، دوره حجر حقوقی و دوره تکامل تقسیم کرد و  گفت: به فرمایش آیت‌الله هاشمی شاهرودی موضوع حقوق زنان همچنان بحثی مرجع است؛ چراکه از مباحث اساسی است موضوع دیگر در اهمیت موضوع‌شناسی برای فقیه است،استاد نگاه متفاوت حقوقی_اجتماعی در حوزه زن دارند.

وی تصریح کرد: من عقیده دارم در سیاست داخلی در حوزه زن و خانواده مشکل داریم. طبق فرمایش استاد باید از نگاه شعاری بپرهیزیم. به چه میزان در زمان انتخابات در بحث زنان به صورت شعاری سوءاستفاده می‌شود؟ راه حل این نیست که به کنوانسیون‌های خارجی بپیوندیم، ما باید تلاش کنیم عرف آن ها را تغییر دهیم. آیت الله هاشمی شاهرودی معتقد است نگاه غربی ظلم به زن است پس نمی‌توانیم به هر کنوانسیونی بپیوندیم.

انتقادهای غرب به عرف محلی است ربطی به حقوق اسلامی ندارد

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از نقدهایی که غرب در موضوع حقوق زن به حقوق اسلام مطرح می‌کند، انتقاد به عرف محلی است و ارتباطی به حقوق اسلامی ندارد ما باید در این‌باره درمانگری کنیم، ما باید در بحث فرهنگی فعالیت داشته باشیم، چرا بحث طلاق زیاد است؟ ما هنوز اعتقاد داریم تعالیم خانواده‌ها بر اساس موازین اسلامی نیست، ما در برابر این دغدغه‌ها دو راه داریم، یعنی پاسخگویی به هر نقد و دیگری افشای واقعیت‌های دنیای غرب، غرب مدینه فاضله برای زنان نیست.

وی اظهار کرد: بر اساس نظریات آیت‌الله شاهرودی ما نباید از هجمه گفتمان غرب به وحشت افتیم بلکه ما هم در مقابل باید یک هجمه به فرهنگ آنها داشته باشیم نه اینکه در میدان آنها بازی کنیم.

حجت‌الاسلام وحدانی نیا افزود: ریشه نگاه غرب به زن بر مبنای ظلم است، درباره خانواده و حقوق زنان نباید دچار افراط و تفریط شویم، پاسخگویی به شبهات حقوق زنان، دفاع از اصول اولیه شریعت درباره حقوق زنان و نقش تربیتی زن بسیار مهم است.استاد دانشگاه گفت: بسیاری از انتقاداتی که غرب بر حقوق زنان در جهان اسلام دارد مربوط به شرع و دین اسلام نیست بلکه مربوط به تعصبات و عرف محلی است.

وی ابراز کرد: برخی نواندیشان این تئوری را مطرح می کنند که ما برای حل شبهات و مشکلات باید نظریه اسلام و غرب را تلفیق کنیم که استاد با این نظریه مخالف است.

وحدانی‌نیا درپایان تاکید کرد: استاد در کتاب حقوق زنان می‌گوید در حوزه زنان نباید افراط و تفریط کنیم، استاد بر خلاف بسیاری از سیاستمدران فقط به حوزه زنان شهری نگاه نمی‌‌کنند بلکه به حقوق زنان روستایی نیز توجه داشته‌اند.