قزوین شهر کاروانسراها/بزرگترین کاروانسرای جهان میزبان میهمانان نوروزی

به گزارش خبرگزاری شبستان از قزوین، یکی از شهرهای تاریخی کشورمان، قزوین است که دارای اماکن تاریخی متعددی است به طوری که از لحاظ تعداد آثار تاریخی رتبه نخست کشور را داراست، از جمله مکان های تاریخی در قزوین، کاروانسراهایی است که در اقصا نقاط این استان واقع شده و مکانی زیبا و جذاب برای بازدید گردشگران داخلی و خارجی است.

یکی از بناهای تاریخی، زیبا و کم نظیر شهر قزوین، کاروانسرای سعدالسلطنه است که بزرگترین کاروانسرای سر پوشیده جهان و بزرگترین کاروانسرای درون شهری ایران است؛ این کارونسرا در دوره قاجاریه و به دستور محمد باقرخان سعدالسلطنه اصفهانی حاکم وقت شهر قزوين احداث شده است.

این کاروانسرا که به سرای سعادت، سعدیه و سعدالسلطنه معروف است در مرکز شهر قزوین در خیابان امام خمینی (ره) واقع شده و دارای بخش های مختلفی نظیر بارانداز و شتر خان بزرگ با بیش از یکصد ستون آجری گرمابه، حجره های متعدد، راسته، چهارسوق، مسجد، چایخانه، سراهای تودرتو و غیره است.

این کارونسرا در گذشته محلی برای بازرگانی بوده است و امروز هم این مکان با توجه به نوعی معماری،  بنا و محیط زیبایی که دارد مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی است و هر ساله نمایشگاه های متعددی در این مکان برگزار می شود.

یکی دیگر از ثار تاریخی و کاروانسراهایی که در شهر قزوین واقع شده است، کارونسران گلشن است که در خیابان مولوی این شهر واقع شده و به عنوان یکی از آثار ملی کشورمان به ثبت رسیده است.

این کاروانسرا متعلق به دوره قاجاریه است که توسط آقامحمد ارباب قزوينی و حاجى‌ غلامحسين احداث شده است، سرای گلشن دارای بنایی زیباست به طوری که پس از سردر كاروانسرا، هشتی ورودی آن با گنبدی به دهانه تقریبی 4.5 متری با رسمی بندی 12 و 2 گوشواره ی كناری كه مزین به كاربندی است، قرار دارد، روزنه بالای گنبد، نور این فضا را تأمین می كند و بعد از هشتی، حیاط مجموعه قرار دارد و فضاهای معماری به شیوه حیاط مركزی دور آن چیده شده و بنا به صورت 2 طبقه زیرزمین و همكف است.

كاروانسرای شاه عباسی آوج، بنای تاریخی دیگری است که مربوط به دوره صفویه بوده و در شهر آوج واقع است، این کاروانسرا با 3 هزار و 682 متر مربع مساحت، دارای 2 ایوان و 24 ایوانچه است و در پشت اكثر آنها هم حجره ها واقع شده اند و چهارتای آنها به شترخان كاروانسرا راه دارند، ورودی كاروانسرا در قسمت جنوبی آن واقع در 2 طرف دارای سكو است و در طول دالان یا هشتی سرپوشیده آن هم در هر طرف، سه غرفه دیده می شود.

از دیگر كاروانسراهایی که در استان قزوین و در شهرستان بوئین زهرا واقع شده است، کارونسرای هجیب است که در دوره صفویه توسط زینت بگم مادر شاه عباس اول ساخته شده است.

این کاروانسرا بیش از 5 هزار مترمربع مساحت  و 36 حجره دارد، طرح كلی این كاروانسرا مربع شكل است و در تقاطع چهار ضلع خارجی آن، برج های مدور به صورت نیم ستون دیده می شود؛ داخل طاق نماهای ورودی، با قوس جناغی پوشش شده و رسمی بندی با آجركاری رنگی دارد، گنبد ایوان ورودی، دارای رسمی بندی باریك به شكل رایج بناهای دوره اسلامی است، هشتی ورودی عمارت، فضایی وسیع است كه با سقف گنبدی شكل مدوری پوشش شده است، پس از هشتی، حیاط مربع شكل كاروانسرا قرار دارد و دور تا دور آن را حجره هایی با پایه سنگی و فاصله نیم متر از كف حیاط، فرا گرفته اند و در اضلاع چهارگانه و بین حجره ها، چهار ایوان دیده می شود .

كاروانسرای محمدآباد بنای تاریخی دیگر در استان قزوین است که متعلق به دوره صفویه بوده و در جاده قزوین- بوئین زهرا واقع شده و از دیگر آثار ملی است که به ثبت رسیده است.

این کارونسرا به صورت چهار ایوان بوده و در سمت ایوان ورودی 10 حجره به همراه ایوانچه های خود قرار گرفته اند، در پشت این حجره ها 2 فضای مسقف وسیع برای انبار كالا قرار دارد كه به هشتی راه دارن و در پشت ایوانچه ها هم راهروهایی با پوشش طاق و سكوهایی در 2 سمت دیده می شود و در رأس های بیرونی بنا برج هایی وجود دارد كه از مشخصه های كاروانسراهای برون شهری است.

کارونسرای دیگری که در این استان قرار دارد، کاروانسرای خرزان است که در روستایی به همین نام در جاده قدیم رشت قرار دارد و این بنای تاریخی مربوط به دوره قاجار است.

نمای خارجی بنای این کاروانسرا چهار ضلعی و در گوشه ها دارا ی برج های مدور است، در اضلاع چهارگانه حیاط مربع شكل كاروانسرا، یك ایوان و ایوانچه به وجود دارد که طرح چهار ایوانی كاروانسرا را ارائه می دهند، چهار طاق نمای واقع در كنج اضلاع  شرقی و غربی راه ورود به فضای شترخان را كه به صورت راهرویی سرتاسری و سكودار است، شكل می دهد، این فضا در گذشته مكان بارانداز و سکونت افراد در كنار چهار پایان خود بوده است.