مقام صدق دریچه شکیبایی و سرچشمه حال خوش است

خبرگزاری شبستان -  سرویس قرآن و معارف: آیه 80 سوره اسرا به خوبی پاسخ این سوال شما را می دهد وقتی می فرماید: رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا. در واقع قرآن می فرماید راه سعادت آدمی ورود به صدق و راستی است و این دعا یکی از زیباترین دعاها در قنوت و سجود و در همه حالات است که انسان از خداوند بخواهد خدایا ما را در درگاهی از صداقت و راستی وارد کن. این به آن معناست که خط مشی ما صادقانه باشد و ناخالصی ها و ناهمگونی ها از ما زدوده شود. یعنی اگر ما وارد کار و فعالیتی می شویم این ورود برای خدا باشد. در ادامه این دعا می فرماید وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ / یعنی تا انتها در این فضای صداقت و راستی باشم وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا. در ادامه دعا می فرماید خداوندا این سلطان و معرفت و عالم و بینش را که در این مسیر به من کمک می کند به من عطا بفرما.

بخش سوم و پایانی گفتگوی خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین اباذری استاد مرکز تخصصی مهدویت را درباره راه رسیدن به حال احسن معنوی می خوانید.

جناب اباذری! یکی از صعوبت ها در نیل به حال خوش معنوی چالش ها و درگیری هایی است که انسان با دنیای بیرون از خود دارد. دنیا مثل قلب انسان در یک حالت ثابت نیست، اگر روزی له انسان است روز دیگر علیه انسان است. اگر چند روزی به مذاق انسان شیرین باشد روزهای بسیاری تلخ و تیره می نماید. چه کنیم که حال ما وابسته به این پیشامدها نشود؟

امام باقر علیه السلام در روایتی که پیشتر به آن پرداختیم می فرماید دنیا جایی است که با سختی ها آکنده شده است. این جا مزرعه آخرت است و این سختی ها و مرارت ها تکاملی است و روح انسان را صیقل می دهد. این جاست که ما باید از خودمان بپرسیم  آیا در مواجهه با مشکلات بی صبری می کنیم و زود از کوره درمی رویم یا نه راضی به رضای خدا هستیم و صبر پیشه می کنیم؟ صبر هم این جا به معنای توقف و در جازدن نیست، صبر یعنی استقامت در حرکت و صلابت و نماندن در گردنه های زندگی یعنی باور به قدرت الهی که  "ان تنصروا الله ینصرکم و یثبت اقدامکم." اگر انسان در حرکت خود دچار یأس و ناامیدی شود مسلما زمین خواهد خورد و نخواهد توانست طی طریق کند اما صبر پیشه کردن و استمداد از خداوند باعث می شود به سلامت از این گردنه های زندگی عبور کنند.

راه رسیدن به این نوع صبر و شکیبایی سازنده در روح انسان چیست؟

آیه 80 سوره اسرا به خوبی پاسخ این سوال شما را می دهد وقتی می فرماید: رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا. در واقع قرآن می فرماید راه سعادت آدمی ورود به صدق و راستی است و این دعا یکی از زیباترین دعاها در قنوت و سجود و در همه حالات است که انسان از خداوند بخواهد خدایا ما را در درگاهی از صداقت و راستی وارد کن. این به آن معناست که خط مشی ما صادقانه باشد و ناخالصی ها و ناهمگونی ها از ما زدوده شود. یعنی اگر ما وارد کار و فعالیتی می شویم این ورود برای خدا باشد. در ادامه این دعا می فرماید وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ / یعنی تا انتها در این فضای صداقت و راستی باشم وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا. در ادامه دعا می فرماید خداوندا این سلطان و معرفت و عالم و بینش را که در این مسیر به من کمک می کند به من عطا بفرما.

اگر می خواهیم این حال نیکو و این مقام صدق در ما دوام داشته باشد چه باید بکنیم و چه مراقبت هایی در این باره باید صورت بگیرد؟

مسلما اخلاص ورزیدن و بندگی کردن و ارتباط با خالق و مراکز معنویت از مساجد و حرم های مطهر بگیرید تا مزار شهدا به انسان در خانه تکانی دل و زدودن ناخالصی ها از قلبش کمک خواهد کرد. راه حفظ حال خوب در کتاب کافی باب الایمان  والکفر آمده است. این خیلی روایت شیرینی است. شخصی به نام حمران ابن اعین از یاران امام باقر علیه السلام با عده ای وارد محضر امام باقر می شود. آن جا حمران به امام خطاب می کند که آقا جان ما در محضر شما که هستیم و سخنان زیبای شما را که می شنویم دل هایمان رقیق می شود و نسبت به دنیا دل ما سرد می شود و دنیا بر ما چیره نمی شود و نسبت به آنچه که از دنیا در دست مردم است بی اعتنا می شویم اما وقتی که از محضر شما بیرون می رویم و وارد جمع مردم می شویم و در بازار قدم می زنیم و سرگرم به دنیا هستیم  آن حالت نورانی که در قلب ما به وجود آمده بود اندک اندک رنگ می بازد و کم رنگ می شود و دوباره دنیا و جاذبه هایش در چشم ما رنگ می گیرد و جان دوباره پیدا می کند. امام باقر علیه السلام وقتی این اظهارات را می شنوند می فرمایند بله این ویژگی دل ها است. گاهی سخت می شود و گاهی نرم -همچنان که امام علی علیه السلام هم می فرماید ان للقلوب اقبال و ادبار یعنی برای قلب ها روی آوردن و روی برگرداندنی هست زمانی که قلب هایتان روی برمی گردانند فشار نیاورید و به همان واجبات روی بیاورید - امام باقر در ادامه فرمودند این سوال شما را صحابه رسول الله (ص) از ایشان پرسیدند که یا رسول الله نخاف علینا النفاق. چون آیات زیادی در مذمت نفاق آمده بود یاران رسول الله بیم از نفاق داشتند و از رسول الله پرسیدند که وقتی آیات وحی بر ما خوانده می شود ما دنیا را فراموش می کنیم و به دنیا بی رغبت می شویم اما بیرون که می رویم و به منزل و اهل و عیال می رسیم دوباره محبت دنیا در قلب ما وارد می شود. حضرت در پاسخ به این پرسش می فرماید این ها گام های شیطان است و دشمن در پی زمین زدن ماست و به خدا قسم خورده است که ما را منحرف کند اما اگر شما این حالت را حفظ می کردید فرشتگان بر شما نازل می شدند. یاران حضرت از ایشان می پرسند که یا رسول الله چه کنیم که این حالت خوب را در خود حفظ کنیم که حضرت پاسخ می دهند با توبه و استغفار. شما نگاه کنید آیه 30 سوره فصلت می فرماید إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ / در حقيقت كسانى كه گفتند پروردگار ما خداست‏ سپس ايستادگى كردند فرشتگان بر آنان فرود مى ‏آيند [و مى‏ گويند] هان بيم مداريد و غمگين مباشيد و به بهشتى كه وعده يافته بوديد شاد باشيد. در این آیه قرآن به صراحت نشانی حال خوب را به ما می دهد که اگر کسی می خواهد به آن حالت خوب برسد در درجه اول باید آگاه باشد که رب ما الله است و سپس این حالت را در خود حفظ کند و استقامت بورزد و در برابر شداید از باب رحمت الهی ناامید نباشد در آن صورت این صلابت به «ن جا خواهد رسید که قلب او مهبط فرشتگان الهی خواهد شد.