تاثیر تئاتر می‌تواند از منبر بیشتر باشد/ تئاتر، هنری مقدس اما مغفول

حجت‌الاسلام فرزاد سدری، استاد حوزه و دانشگاه و نویسنده به بهانه برگزاری دوازدهمین جشنواره مردمی تئاتر بچه‌های مسجد در پاسخ به این سوال که برگزاری تئاتر در مساجد تا چه اندازه می تواند به رونق مساجد منجر شود به خبرنگار شبستان گفت: یکی از آیتم‌های تاثیرگذار در جذب مخاطب بحث دیداری است. آنچه می تواند بر روی کودکان و نوجوانان تاثیرگذار باشد، تبدیل کردن بحث شنیداری به دیداری است که این امر در نمایش تحقق پیدا می‌کند.

حجت الاسلام سدری ادامه داد: امروز با وجود تمام هجمه هایی که از سوی بازی‌های کامپیوتری و شبکه های اجتماعی متوجه بچه‌هاست باید اقدامات سازنده ای برای مقابله صورت گیرد. بچه ها امروزه درگیر فضای مجازی، بازی های کامپیوتری، تبلت و گوشی همراه هستند. برای نجات از این بحران باید یک بحث تخلیه هیجانی را برایشان فراهم کنیم. این امر محقق نمی شود مگر با تئاتر. اجرای تئاتر در مساجد می تواند به جذب بچه ها به مسجد کمک بسزایی بکند و باعث رونق فعالیت های فرهنگی مسجد شود.

وی در پاسخ به این سوال که برای اجرای تئاتر در مساجد چه نکاتی باید در نظر گرفته شود که قداست مسجد حفظ شود، افزود: تئاتر یک مقوله اثرگذار است. نویسنده نمایش باید یک آدم توانمند باشد. موضوع نمایش هم باید مرتبط با ارزش‌های دینی و اسلامی باشد زیرا قرار است در مسجد اجرا شود. گروه های نمایشی در مسجد باید تحت نظارت یک بزرگتر باشند. در مباحث اینچنینی که بچه ها در جمع و در ارتباط با هم قرار می گیرند و هیجانشان تخلیه می شود، خوب است که نظارت فردی بر آنها باشد. امام جمعه راس، عمود و محور مسجد است. امام جماعت و هیئت امنا می توانند این گروه های تئاتر را هدایت کنند. از طرفی کسی که تخصص هنری و تئاتر دارد می تواند در این زمینه کمک کند تا قداست مسجد زیر سوال نرود و خدای ناکرده شاهد این نباشیم که مسئله ای در این میان در مسجدی اتفاق بیفتد و در شبکه های اجتماعی پخش شود. این امر می تواند بسیار منفی و خطرناک باشد. 

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اثرگذاری اجرای تئاتر در مساجد در جذب جوانان به سمت هنر اظهار داشت: امروزه با یک معضل مهمی مواجه هستیم و مقام معظم رهبری بسیار در مورد این مقوله تاکید کردند و آن شبیخون فرهنگی است. آنهایی که این مسئله را انکار می کنند، گویی واضحات را انکار می کنند. برای نجات از این برهه نیازمند نمایش هستیم. به یاد دارم وقتی مدرسه می رفتیم، زمانی که بحث مسابقه و تئاتر بود، ماه ها درگیر تمرین تئاتر بودیم. تئاتر هنری است که می تواند بچه ها را جذب کند و بر روی آنها اثر بگذارد. علاوه بر این تئاتر یک سرگرمی و تخلیه هیجانی محسوب می شود. در فرآیند نمایش، کودکان و نوجوانان با شخصیت های روی صحنه ارتباط برقرار می کنند. اگر الگوها مناسب باشند مورد تشویق قرار می گیرند و اگر نامناسب باشند، مورد تقبیح و عتاب قرار می گیرند.

نویسنده کتاب های " معرفت نفس " و " پرسمان دانش آموزی " با بیان اینکه تئاتر زبان گویایی دارد، تصریح کرد: بنده به عنوان یک روحانی یک منبر می روم و ممکن است از صد نفر که پای منبر نشسته اند 10 نفر درس را بگیرند و خوب گوش کنند اما تاثیرگذاری یک نمایش می تواند بیشتر باشد زیرا چهره به چهره است. در نمایش مخاطبان با بازیگران ارتباط برقرار می کنند و جذب موضوع می شوند به همین دلیل یک تئاتر می تواند از یک منبر اثرگذارتر باشد. البته مخاطبان متفاوت هستند. یک سری مخاطب داریم که با منبر ارتباط برقرار می کنند. برخی از مخاطبان که دایره گسترده ای دارند از دیالوگ فراری هستند. بسیاری از مخاطبان از اینکه یک نفر حرف بزند و بقیه گوش کنند، خوششان نمی آید. منبری بانشاط است که دوسویه باشد و در آن پرسش و پاسخ وجود داشته باشد. اگر این پرسش و پاسخ در قالب تئاتر باشد، مخاطبان نمایش می توانند، اثر بگیرند و من تجربه این کار را دارم و در کیش به عینه دیدم.

حجت الاسلام سدری یادآور شد: گروه تئاتر " دروازه ساعات " با همکاری آقای سیدجواد هاشمی در کیش برنامه داشتند. سالن ما مملو از جمعیت بود با وجود اینکه مسئولان کیش همکاری نکردند. شبی 200-300 نفر برای اجرای نمایش می آمدند. من صدای ناله ها را می شنیدم .شاید اگر می خواستم آنجا روضه بخوانم آن همه مخاطب آنجا نمی نشست و با من ارتباط برقرار نمی کرد. بعد از آن برنامه، خیلی ها با من صحبت کردند و حتی نامه نوشتند و گفتند ما با این نمایش عزت حسین (ع) و ذلت یزید را فهمیدیم.

رییس شعبه دو شورای حل اختلاف جزیره کیش خاطرنشان کرد: تئاتر مخاطبان خاص خود را دارد و اثرگذاری آن بسیار بالاست زیرا از حالت شنیداری به دیداری تبدیل شده است، آنچه که دنیا امروز به دنبال آن هست. امید است دست اندرکاران رسانه بر روی هنر مقدس تئاتر کار کنند. حوزه هنری، امور مساجد، کانون های فرهنگی هنری مساجد باید از موازی کاری دست بردارند، هماهنگ و یک صدا تئاتر بچه های مسجد را پیش ببرند تا ما شاهد اثرگذاری این مقوله باشیم.

حجت الاسلام سدری تصریح کرد: ما زمانی تعزیه داشتیم. تعزیه با همه قداستی که برای آن قایل هستم، نمی تواند همچون تئاتر اثرگذار باشد. تعزیه فضای کاری خود را دارد و منحصر به یک بخش و فرهنگ خاصی از جامعه است اما تئاتر متعلق به همه ایرانیان است و با پوست و خون آنها عجین شده است. متاسفانه تئاتر مغفول مانده است. مسئولان برای تئاتر کم گذاشته اند. باید بر روی تئاتر سرمایه گذاری شود . مسئولان باید اقدامات لازم را انجام دهند تا این هنر رونق بگیرد.

گفتگو از مریم داوری