به گزارش خبرگزاری شبستان از ایلام، خلیل کمربیگی، از کارشناسان فرهنگی و فعال مطبوعاتی، در ابتدای این نشست به‌عنوان مجری برنامه، اظهار کرد: در این نشست، نقد و بررسی کتاب «اسلام آخرین منجی بشریت» تألیف شیراله رحیمی برگزار می‌شود که چاپ اول این کتاب، در سال 95 و به همت انتشارات جوهر حیات انجام‌شده است.
وی، گفت: این کتاب نگاه عمومی به دین مبین اسلام دارد و در 10 سرفصل تدوین‌شده که ازجمله سرفصل‌های این کتاب می‌توان به فرقه‌های دین اسلام، مدیریت اسلامی، دشمنان اسلام، رابطه اسلام و دموکراسی، دلایل برتری دین اسلام به ادیان دیگر و بحث اقتصاد اسلامی، رابطه اسلام با آزادی و دستاوردهای دین اسلامی برای بشریت اشاره کرد.
کمربیگی، تصریح کرد: بامطالعه کتاب می‌توان به دیدگاه‌های نویسنده به دین مبین اسلام پی برد و امروز سالروز چهلمین سالگشت اسلام‌شناس فقید دکتر علی شریعتی است که جا داشت از افکار و اندیشه‌های این متفکر اسلامی در کتاب استفاده شود.
وی، بیان کرد: این کتاب در ماه مبارک رمضان نقد می‌شود و امید است که این نشست به‌عنوان یک حسنه در کارنامه اعمال ما ثبت و ضبط شود، این نشست نقد کتاب دارای دو نقاد اصلی است که هرکدام از نقادان در 15 دقیقه این کتاب نقد کرده و سپس علاوه بر شنیدن نظرات دیگر کارشناسان حاضر، ناشر و مؤلف کتاب در این خصوص توضیحاتی ارائه خواهند داد.
عمران خودآموز، معاون فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام، در این نشست با آرزوی قبولی طاعات و عبادات حضار در ماه مبارک رمضان، اظهار کرد: سلسله برنامه‌های نقد کتاب در مرکز استان در سال جاری با جدیت بیشتری برگزار می‌شود.
وی، افزود: در سال‌های گذشته، نشست‌های نقد کتاب به‌صورت پراکنده برگزار می‌شد که از سال گذشته، با تأکید جدی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگزاری منظم نشست‌های نقد و بررسی کتاب در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد که این نشست‌ها در سال جاری به‌صورت منظم‌تر و با حضور مؤلفان و ناشران و دست‌اندرکاران این حوزه برگزار شود.
خودآموز، ابراز کرد: این برنامه ها می‌تواند با حضور نویسندگان، ناشران، علاقه‌مندان و کارشناسان این حوزه تداوم داشته باشد و جا دارد که در این زمینه از همه دست‌اندرکاران و مسئول موسسه عصر پیام ایلام به‌عنوان مجری این برنامه‌ها، تقدیر صورت گیرد.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام، گفت: از عزیزانی هم که این فرصت را فراهم کردند تا کتاب‌هایشان در معرض نقد قرار گیرد، تقدیر می‌شود و باید گفت که ناشران عزیز، علاقه‌مندان و دوستداران کتاب که نقش مهمی در راستای توسعه و ارتقای سطح کیفی کتاب‌ها خواهند داشت و هدف اصلی از این نشست‌ها نیز ارتقای سطح محتوایی و کیفی کتاب‌های منتشره در ایلام است.
دکتر یارمحمدی، از اساتید دانشگاه‌های ایلام به‌عنوان اولین نقاد در این نشست، اظهار کرد: به نظرم، همین‌که داریم در ماه مبارک رمضان در خصوص یک موضوع دینی، گفت‌وگو می‌کنیم، خودش یک عبادت است، بر اساس برخی نظرات، نقد را به‌نقد منصفانه و غیرمنصفانه تقسیم می‌کنند که بنده بر این عقیده نیستم و باید گفت که انصاف چیزی غیرقابل دسترسی است، لذا نقد ازنظر بنده به دو بخش وارد و ناوارد و یا درست و نادرست تقسیم می‌کنم و سعی کردم بر این مبنا نقد کنم.
وی، در ادامه ابراز کرد: کتاب «اسلام آخرین منجی بشریت» عنوانی کلی دارد که می‌توان دیدگاه‌های درون دینی و برون دینی به این کتاب داشت که ازلحاظ درون دینی، هرکدام از ما به‌عنوان یک مسلمان که دارای باورهای دینی اسلامی هستیم مطالب کتاب می‌تواند عنوان واقع بینانه باشد، اما ازنظر فرد غیرمسلمان دارای عنوان مناسبی نیست و عنوان مطرح‌شده درواقع می‌خواهد ثابت کند اسلام بهترین و کامل‌ترین دین است که باید در محتوای کتاب به این امربر اساس استدلال و بهره‌گیری از نظرات مختلف و همچنین استناد فراوان به آیات و روایات پرداخته می‌شد.
دکتر یارمحمدی، بیان کرد: یکی از نکات مثبت کتاب عنوان سرفصل‌های کتاب است که عناوین خوب، جذاب و قالب گسترش و به روزی هستند که می‌تواند خیلی از مشکلات جامعه اسلامی را در صورت پرداختن علمی و پرورده کردن را برطرف کند.
وی، گفت: یکی دیگر از نکات مثبت این کتاب، استقبال نویسنده کتاب از نقد است که در مقدمه کتاب بر آن اذعان کرده است، در کتاب مؤلف اشاره‌کرده که این مطالب تولید و تفسیر خود ایشان است، بحث‌های روز دموکراسی و آزادی و مطرح‌شده که هرچند که بحث‌هایی در کتاب صورت گرفته اما باید گفت که نیازمند ارائه مطالب بیشتر است چراکه هنوز ذهنیت جامعه نسبت به مسائلی چون دموکراسی و آزادی چندان مشخص نیست، از طرفی دموکراسی و آزادی نیازهای روز جامعه هستند و از طرفی نیز باید بدانیم که دیدگاه اسلام در مورد این مسائل چیست و بایستی این مسائل در کتاب بیان می‌شد.
یارمحمدی، یادآور شد: در کتاب اشارات خوبی به معجزات دین اسلام شده است که باید بیشتر باید به این مسائل توجه می‌شد، تطبیق برخی از آیات و روایات نیز در کتاب آمده است که خوب است، اشاراتی به آسیب‌های اجتماعی شده اما آسیب‌شناسی آن‌چنانی در این کتاب صورت نگرفته که چه آسیب‌هایی، جامعه مسلمانان و اسلام را تهدید می‌کند.
وی، بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهم دین اسلام جهانی بودن و کامل بودن است، اما جای سؤالاتی مطرح است که باید در این کتاب، پاسخ داده می‌شد، نجات‌بخش بودن دین اسلام در کتاب به‌عنوان یک پیش‌فرض موردقبول انگاشته شده ولی مطالبی در این خصوص در کتاب بیان‌نشده است.
دکتر یارمحمدی، افزود: کتاب باید رویکرد مشخصی در پیش می‌گرفت که باید بر اساس استناد به آیات، روایات، عقل و فهم بوده باشد که تعدادی استنادات انجام‌شده در این کتاب، کم است، فهم و عقل که در این کتاب هم بیان‌شده، مشخص نشده که کدام رویکرد فلسفی و عقلی را دنبال کرده است و به نظریات هیچ‌یک از فلاسفه، دین شناسان و اهل کلام اشاره نشده است.
وی، گفت: به نظر می‌رسد که منظور از عقل و فهم در این کتاب، منظور عقل و فهم شخصی نویسنده باشد درحالی‌که در بررسی متون دینی و فلسفی عقل فردی نمی‌تواند مبنای قضاوت و داوری قرار گیرد و باید قضاوت بر مبنای عقل جمعی باشد، در این کتاب، به عبارتی آمده است که خیلی کاربردی نیست و باید دقت صورت می‌گرفت که خواننده و مخاطب عام در گیرایی مطالب دچار مشکل می‌شود و معنای جملات مشخص نیست،
یارمحمدی، بیان کرد: کتاب دارای پیش‌داوری و ارزش داوری است، کتاب‌های دینی با باور دیگران سروکار دارد و مخاطب محور هستند، باید مراقب بود که با پیش‌داوری بسیاری از مخاطبان را از دست خواهیم داد و باید مطالب کتاب به‌گونه‌ای باشد که گسترده مخاطبان را باید در نظر گرفت.
وی، خاطرنشان کرد: در بحث مقایسه آزادی از دیدگاه غرب با بهره‌گیری از فلاسفه غربی و نظریه‌پردازان این حوزه و همچنین دیدگاه دین مبین اسلام نیز مطالبی ارائه می‌شد، واضح است که اسلام در این مسیر چند قدم جلوتر است و آزادی در اسلام، به معنای ولنگاری نیست، باید از فلسفه دین در این کتاب استفاده می‌شد و جهان‌بینی و هویت ادیان مختلف در این کتاب بیان می‌شد و از این منظر نجات‌بخش بودن دین اسلام نسبت به سایر ادیان مطرح می‌گشت.
حجت‌الاسلام مهدی تقوایی، معاون آموزش حوزه علمیه استان ایلام، نیز در این نشست، اظهار کرد: کتاب دارای موضوعی خوبی است و جا دارد که بیشتر به‌صورت اصولی‌تر به این موضوع پرداخته شود و باوجود بدفهمی‌هایی که امروز در مورد دین اسلام وجود دارد، لازم است که جوانب آن، بیشتر سنجیده شود و به خیلی از مباحث ضروری موردنیاز جامعه، پرداخته شود که این‌سو تفاهم‌ها از بین برود.
وی، یادآور شد: از نگاه درون دینی، دین مبین اسلام، دینی است که از تمام جهات و به نظر ما، آموزه‌های آن می‌تواند جوابگوی همه مشکلات در قرن حاضر باشد به‌ویژه در بحران فلسفی که امروز مدرنیته دچار آن شده است، عنوان کتاب یک عنوان بسیار کلی است و این عنوان «اسلام آخرین منجی بشریت» می‌خواهد تمام جوانب دین مبین اسلام را بررسی کند.
حجت‌الاسلام تقوایی، اظهار کرد: فصل‌بندی‌های این کتاب، جوابگوی این مسئله نیست و انتظاری می‌رود که در کتاب جنبه‌های نجات‌بخش بودن اسلام بیشتر موردبررسی و بیان قرار می‌گرفت و باید ذکر می‌شد که دین مبین اسلام، از چه جهتی نجات‌بخش است، این ادعا در کتاب وجود دارد که اسلام از همه جوانب نجات‌بخش است اما باید مصادیق آن در کتاب ذکر می‌شد.
این استاد حوزه و دانشگاه، بیان کرد: مطالب کتاب به‌صورت پراکنده و جسته‌وگریخته بیان‌شده و تا حدودی نظم منطقی در بین اجزای کتاب وجود ندارد، ارجاع دادن مطالب در کتاب محسوس نیست، ارجاعات مختصری در مورد آیات و روایات در کتاب موجود است درحالی‌که باید مطالب مستند می‌شد و این در حالی است که بسیاری از مطالب فاقد ارجاع است.
وی، ابراز کرد: درمجموع، کلیات کتاب چیزی را به انسان اضافه نمی‌کند، مطالب جدید روش جدیدی و با یک استدلال به روش جدید در این عنوان نشده است، کتاب دارای عناوین کلی است و مانند این است که یک سخنرانی در این کتاب جمع‌آوری و مکتوب شده است و دیدگاه مهمی که یک معضلی را در جامعه رفع کند، در کتاب حاضر وجود ندارد.
حجت‌الاسلام تقوایی، یادآور شد: در پایان کتاب یک سخنرانی از امام خمینی (ره) ذکرشده است که نویسنده می‌توانست از این سخنرانی و مباحث آن، در سندیت و ارجاعات مطالب استفاده کند و درواقع به مخاطب این‌گونه القا نشود که نویسنده می‌خواهد تعداد صفحات کتاب را با این کار افزایش دهد و از طرفی درجاهایی از کتاب و مطالب بیان‌شده لازم و نیاز بوده که بیشتر پرداخته شود اما این‌گونه عمل نشده است.
وی، گفت: در این کتاب در مورد ادیان دیگر قضاوت شده است که البته باید گفت که ادیان مختلف تفاوت‌ها و مشترکاتی باهم دارند و در این کتاب لازم بود که از جنبه نجات‌بخش بودن دین مبین اسلام، برخی از این تفاوت‌ها و اشتراکات مورداشاره و بررسی قرار می‌گرفت و درنهایت نجات بخشی دین اسلام باید از دیدگاه سایر ادیان نیز مطرح می‌شد.
این کارشناسی مسائل دینی و فرهنگی، افزود: باید توجه داشت که بسیاری از ادیان هم‌اکنون در عصر امروزی به سمت سکولاریسم دینی حرکت می‌کنند و اگر در کتاب به‌گونه‌ای بحث می‌شد که به جنبه‌های مختلف مدرنیته و جنبه‌های مختلف نجات بخشی اسلام را در برابر فرهنگ غرب اشاره می‌شد، نتایج بهتری حاصل و مخاطب را در این زمینه یاری می‌کرد.
حجت‌الاسلام تقوایی در پایان خاطرنشان کرد: کتاب می‌تواند اصلاح شود و باید به این موضوع، خیلی جزئی‌تر پرداخته می‌شد، موضوعی به این گستردگی در این حجم کتاب نمی‌گنجد و از طرفی از عناوین درست استفاده می‌شد و همچنین در نگارش اشتباهاتی وجود دارد که باید اصلاح شوند.
گفتنی است، در این نشست دیگر حضار در جلسه ازجمله دکتر محمودی، دکتر محبی، آقای درخشنده در خصوص مطالب ارائه‌شده در این کتاب، نظرات و دیدگاه‌های خود را بیان کردند و در ادامه نیز آقای امیدی مدیرمسئول انتشارات جوهر حیات و همچنین شیر اله رحیمی در خصوص این کتاب مطالب خود را بیان کردند.
نظر شما