حجت الاسلام ابوالفضل ساجدی، مدیر قطب علمی فلسفه دین در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با بیان اینکه تحقق سبک زندگی اسلامی مستلزم رعایت هنجارهای متعددی در زندگی افراد است، گفت: این هنجارها بر گرد محور ارزش های اسلامی و قرآنی می چرخند و اگر افراد بتوانند به نوعی در رویکرد خود در زندگی فردی، اجتماعی، زندگی شغلی و نوع روابط و دوستی هایشان ارزش ها را حاکم سازند در این صورت به کمال می رسند.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین مسایلی که سبب می شود افراد از نگرش دینی دور نگاه داشته شوند، مساله غرور و خودخواهی است. برخی افراد گویی جز خودشان را نمی بینند و اگر در طول زندگی مخالفت یا انتقادی را دریافت کنند به سرعت واکنش نشان می دهند و اصلا بر نمی تابند که ممکن است اشکال از آنها باشد. منیت ها را ملاک قرار داده اند و نه تنها خود که دیگران را به قهقرا هدایت می کنند.
ساجدی تصریح کرد: این نوع خودخواهی با روح زندگی اسلامی منافات اساسی دارد چراکه اسلام مبتنی بر روح ایثار، گذشت و فداکاری و مبتنی بر رفتاری است که اگر بر فرض مثال در طول زندگی فرد به بن بست رسید همواره این امید را داشته باشد که از سوی دیگران یاری خواهد شد.
وی با بیان اینکه اگر خودخواهی و لذات مادی در زندگی اساس امور قرار گیرد آن زمان دیگر نمی توان انتظاری برای سعادت اخروی داشت، تاکید کرد: وقتی زندگانی پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت (علیهم السلام) را بررسی کنیم، خواهیم دید که چه قدر کریمانه نسبت به خلق الله برخورد کرده اند و چه قدر به خاطر آسایش دیگران، از آسایش خود گذشتند و آن را وقف دیگران کردند. وقتی خوب به سیره آنان توجه کنیم، می بینیم که خودخواهی با آموزه های دین اسلام منافات اساسی دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه اسلام بر جمع گرایی تاکید دارد، ابراز کرد: این جمع گرایی هرگز نمی تواند بر مادی گرایی استوار شود. کسی که مادی گرا باشد مصرف گرا خواهد بود و خودگرایی بر روح زندگی او حاکم می شود. در سبک زندگی نیاز داریم که با گذشت و احساسات عاری از منافع مادی رفتار کنیم. ضریب رشد فرهنگ غربی در کشور سبب شده است که این روزها شاهد نوعی فردگرایی های مادی باشیم.
ساجدی در ادامه بیان کرد: در کشورهای غربی، فردگرایی و مادی گرایی موج می زند، هرکس به دنبال منافع خودش می رود، از این جهت است که می گوییم اخلاق در کشورهای غربی به قهقرا رفته است به گونه ای که وضعیت اخلاق در قرن نوزدهم بهتر از قرن بیستم و در قرن بیستم بهتر از قرن بیست و یکم بود. متاسفانه در پی واردات فرهنگ و سبک زندگی غربی به کشور، ما نیز امروز شاهد خودخواهی ها و منیت ها در جامعه اسلامی خود هستیم.
مدیر قطب علمی فلسفه دین با اشاره به اینکه فرهنگ یک طرفه و مادی گرای غرب، به لطف رسانه های جمعی در حال گسترش در جهان است، افزود: متاسفانه، می بینیم که این فرهنگ در جامعه ما نیز رسوخ کرده و خانواده ها را تحت شعاع قرار داده است. خانواده های ایرانی مظهر مهر و محبت و دوستی هستند، دید و بازدید از اصلی ترین فرهنگ های خانواده های ایرانی است و مهمان نوازی ایرانیان مشهور است ولی این روزها با ترویج سبک زندگی فردگرایانه، حتی صله رحم دیگر مثل گذشته رایج نیست چون هرکس می خواهد خودش را اداره کند و به امور خودش برسد.
ساجدی ادامه داد: وضعیت زمانی بغرنج تر می شود که می بینیم حتی رسانه های داخلی نیز این سبک زندگی را به نوعی تبلیغ می کنند. گویی هرچه که ضعف از فرهنگ غربی وجود داشته به دیگر کشورها وارد شده و متاسفانه کشور ما مستثنی نبوده است، از نظر من رفع این مشکلات در گروی گسترش معنویت، بازگشت به فرهنگ اصیل اسلامی است.
وی با بیان اینکه در این میان والدین رویکرد سهل انگارانه ای را در تربیت فرزندان خود دارند، ابراز کرد: گویی والدین تربیت فرزند خود را به عوامل بیرونی سپرده اند غافل از اینکه تمامی این عوامل بیرونی اثر منفی بر فرزندشان گذاشته و آنها را به شکل نامطلوبی مدیریت می کند، این دست تربیت ها فقط مبتنی بر این است که افراد گلیم خود را از آب بیرون بکشند و توجهی به همنوع خود نداشته باشند.
ساجدی اظهار کرد: چنین وضعیتی ریشه در نگرش های دین گریزانه و محصول سبک زندگی غربی، دارد، در واقع بعد از دورانی که کلیسا و اصحاب کلیسا بر مردم غرب مسلط بودند، به تدریج این رویکرد دین گریزی شکل گرفت چراکه مردم حقیقت را از سردمداران کلیسا دریافت نمی کردند، به تدریج رنسانس پدید آمد و عقل اصل و اساس زندگی و سبک آن شد و دیگر دین در هیچ موردی ملاک نبود.
وی ادامه داد: به اندازه ای در دوران مدرن تکنولوژی وارد زندگی بشر شد که جامعه معنویت را فراموش کرد. هرچند که بعدها تلاش هایی برای تزریق روح معنویی در جامعه صورت گرفت اما این حاصلی جز پریشانی بیشتر جوامع غربی نداشت چرا که مبتنی بر دین و حقیقت نبود. این وضعیت غرب را به قهقرا برد و طی این دوران مکاتب مختلفی وارد جامعه غربی شدند و شکست خوردند و در این میان عده ای که از ممالک شرقی وارد کشورهای غربی شده بودند، به جای مطالعه دست به تکرار افکار تجربه شده و ناموفق غرب زدند و فرهنگ اصیل خود را دچار تزلزل کردند. فرهنگی که اگر روزگاری مبتنی بر ایثار برای همنوع خود بود امروز بر محور فردگرایی می چرخد.
ساجدی در پایان خاطرنشان کرد: راهکار برون رفت از این منیت ها، از این خودخواهی و فردگرایی این است که آموزه های اسلام راستین را در جامعه به درستی بیان کنیم و مردم را به سوی معنویت سوق دهیم.
نظر شما