طولانی شدن اجرای طرح مناسب‌سازی فضای شهری / معلولیت محدودیت نیست

خبرگزاری شبستان – سمنان؛ «معلولیت»، واژه‌ای است که بیشتر در ذهن ما به معنای یک ناتوانی معنی می‌شود و می‌تواند مشکلاتی را برای فرد معلول ایجاد کند، اما معلولان سرتاسر دنیا، بارها این را به اثبات رسانده‌اند که معلولیت، محدودیت نیست.

 

نامناسب بودن محیط شهری از مشکلاتی که نه تنها معلولان بلکه دیگر اقشار کم توان جامعه را برای تردد در شهرها با مشکل مواجه می کند، به طوریکه این اقشار برای انجام فعالیت های روزمره در سطح شهر همواره با محدودیت هایی مواجه بوده و این مسئله حضور آنان را در جامعه کاهش داده و بعضا به تشدید آسیب های روحی و روانی ناشی از انزوا در افراد کم توان منجر می شود.

 

اگرچه در یک دهه گذشته اقداماتی برای مناسب سازی معابر و مبلمان شهری برای معلولان و اقشار کم توان انجام گرفته اما این اقدامات بسیار محدود بوده و کماکان این گونه اقشار برای تردد در جامعه با مشکلاتی مواجه هستند.

 

معلولان به‌عنوان قشر آسیب‌دیده از بسیاری مواهب محرومند و به دلایل ناایمنی و نیاز به توان و قدرت جسمانی برای ظاهر شدن در اجتماع و انجام كارهای روزمره، انزوا را برگزیده‌اند.

 

متاسفانه معابر شهری فعلی ما اجازه تردد به افراد معلول را آنگونه که باید نمی‌دهد و واقعیت این است كه افراد معلول نمی ‌توانند به‌راحتی برنامه‌های خود را انجام دهند.

 

معلولان همانند تمام کسانی که در جامعه زندگی می کنند دارای حقوق شهروندی هستند؛ اما به دلیل نامناسب‌بودن فضاها، محیط‌های شهری و ساختمان های عمومی از ساده ترین حقوق خود نمی توانند بهره ای ببرند.

 

وجود پلکان (یا هر نوع ناهمواری و اختلاف سطح)، شیب های تند و غیر استاندارد، جدول و جوی آب، درخت و تیر چراغ برق و مصالح ساختمانی و بسیاری از موانع دیگر در پیاده روها و عرض خیابان ها مانع حرکت آسان و مستقل یک معلول می شود. این در حالی است که قشر معلول باید بتوانند همانند سایر اقشار بدون مشکل در شهر تردد کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

با وجود آنکه سال ها و در دولت های مختلف تلاش بر این بوده که سطح معابر برای رفت و آمد معلولان، جانبازان، سالمندان مناسب سازی شود اما می بینیم که بعد از گذشت این همه سال در این زمینه پیشرفت قابل قبولی نداشته ایم.

 

معلولان و سالمندان بخشی از جامعه هستند و دستگاه‎های متولی باید نسبت به نیازها و مشکلات این قشر توجه داشته و مباحث مربوط به مشکلات این قشر در فضاهای شهری را با اتخاذ تدابیر مناسب بررسی و رفع کنند.

 

اگر اصول طراحی برای رفاه معلولین لحاظ شود معلولیت محدودیت محسوب نمی‌شود و آنان می توانند همانند سایر افراد جامعه خود به تنهایی کارهای روزمره شان را انجام دهند.

 

در این گزارش با دو تن از معلولین همراه شدیم تا با مشکلات شهری که از دید ما پنهان است، ولی برای معلولین مشکل ساز آشنا شویم.

 

مسئولان باید به فکر معلولان هم باشند

معصومه سالار، معلول جسمی حرکتی، با بیان اینکه فضاها، معابر و اماکن شهری با توجه به نیازهای معلولان و جانبازان باید مناسب سازی شود، گفت: معلولیت محدودیت نیست و مسئولان باید به فکر ما معلولان هم باشند چرا که ما همانند دیگران عضویی از جامعه هستیم.

 

وی گفت: نبود مناسب سازی اماکن، کمبود امکانات مختص معلولان، مهیا نبودن بستر مناسب برای حضور آنان از قبیل وسایل نقلیه عمومی مناسب سازی شده و عدم امکان استفاده از سرویس های بهداشتی عمومی برای معلولان سبب شده تا تعداد زیادی از این قشر در جامعه حضور پیدا نکنند.

 

به گفته سالار تامین شرایط زندگی از مهمترین عوامل جذب معلولان در جامعه و حضور در فعالیت های مختلف است که این مهم تنها از طریق مناسب سازی محیط شهری و اماکن عمومی امکانپذیر خواهد بود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

این معلول ویلچری با بیان اینکه افراد معلول نیز در جامعه حقی دارند و باید از فرصت های برابر با سایرین بهره مند باشند گفت: مناسب سازی محیط شهری و اماکن عمومی برای معلولان یک ضرورت اجتناب ناپذیر است که باید تمامی اقشار جامعه به آن توجه داشته باشند.

 

وی تصریح کرد: نامناسب بودن فضاها برای تردد معلولان، تنها مربوط به خیابان‌ها و معابر نیست و در طراحی بخش قابل توجهی از دستگاه‌ها و ادارات نیز اهمیت مناسب سازی لحاظ نشده و این امر صورت نگرفته است.

 

مناسب سازی فضاهای تردد معلولان به درستی محقق نشده است

یکی دیگر از معلولان نیز با اشاره به اینکه مناسب سازی فضاهای تردد معلولان از سال‌ها پیش مطرح بوده اما ترددی کوتاه در خیابان‌ها و معابر شهر به خوبی نشان می دهد که این مهم به درستی محقق نشده است اظهارداشت: اکثر ادارات و دستگاه‌ها رمپ مناسبی برای تردد معلولان ندارند و اگر معلولان به عنوان ارباب رجوع به این محل ها مراجعه کنند، معمولا برای تردد نیازمند کمک دیگران خواهند بود.

 

م- دائیان، مناسب‌سازی فضای شهری برای معلولان را یک ضرورت  دانست و افزود: طبق قانون مسئولان موظف به اجرای این مهم هستند.

 

وی اظهار کرد: معلولیت ممکن است با هر حادثه پیش‌بینی‌نشده‌ای برای هر شخصی رخ دهد به همین دلیل مناسب‌سازی معابر باید دغدغه همه باشد و علاوه بر معابر در ساخت ساختمان‌های مسکونی نیز باید به این موضوع توجه شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دائیان اضافه کرد: سالمندان، معلولین و جانبازان قطع نخاعی که از ویلچر استفاده می‌کنند به رمپ و معابر بدون مانع و آسانسورها و سرویس‌های بهداشتی مناسب احتیاج دارند.

 

این شهروند سمنانی ضمن تاکید بر توجه مدیران شهری بر نیازهای جامعه معلولین، گفت: متاسفانه نیازها و شرایط فیزیکی جامعه معلولین در سطح شهر مورد توجه جدی قرار نگرفته است.

 

وی، با تاکید بر اینکه مناسب سازی فضای شهری برای معلولان باید به یک فرهنگ تبدیل شود، اضافه کرد: باید توجه ها به این موضوع مهم جلب شود چراکه در این صورت انگیزه مضاعفی برای اقدامات بزرگ ایجاد خواهد شد.

 

به گفته دائیان برای معلولان و سالمندان دستیابی به حقوق اجتماعی باید با ایجاد زیرساخت‌های لازم محقق شود.

 

این جوان 36 ساله ضمن یادآوری این نکته وجود چاله ها، پله ها و شیب های نامناسب برای معلولان دردسرساز است و مشکلاتی زیادی برای آنها بوجود می آورد خاطر نشان کرد: عبور از پیاده روها و برخی اماکن عمومی سطح شهر برای افراد سالم نیز مشکل آفرین است چه برسد به یک نابینا یا معلول ویلچرنشین.

 

وی اضافه کرد: ما نمی خواهیم مسئولان و افراد دیگر از روی ترحم به ما نگاه کنند بلکه بستر مناسب محیط را در سطح شهر فراهم کنند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تمامی دستگاه های اجرایی در حیطه وظایف خود نسبت به موضوع مناسب سازی موظف هستند

کارشناس مناسب سازی سازمان بهزیستی استان سمنان، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در سمنان، معتقد است: مشارکت افراد معلول در سطح جامعه  نیاز به یکسری اقدامات دارد که مناسب سازی یکی از اصول فراهم سازی ایجاد یک محیط بدون مانع و قابل دسترس برای آنهاست.

 

مهدیه یحیایی ادامه داد: طبق ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان کلیه وزارتخانه ها ، سازمان ها و موسسات و شرکت های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی ، تولید و احداث ساختمان ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم شود.

 

وی با بیان اینکه تمامی دستگاه های عضو ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی شامل آموزش و پرورش ، بنیاد شهید و امور ایثارگران، سازمان مدیریت وبرنامه ریزی، تعاون کار و رفاه اجتماعی، دانشگاه سمنان، راه و ترابری، صنعت معدن و تجارت، صدا و سیما، نظام مهندسی و شهرداری هرکدام نقش ها و تکالیف قانونی جهت تسهیل دسترسی معلولان، سالمندان و جانبازان در استان دارند اضافه کرد: تاکنون ده جلسه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی در استانداری به ریاست معاونت هماهنگی امور عمرانی استاندار و با حضور دستگاه های عضو برگزارو نسبت به اجرای مصوبات آن اقدام شده است.

 

یحیایی ضمن تاکید بر اینکه باید تمامی دستگاه های اجرایی در حیطه وظایف خود نسبت به موضوع مناسب سازی اقدامات لازم را فراهم آورند بیان کرد:  شهرداری ها  در امر مناسب سازی محیط شهری بیشترین نقش را دارند که در طی سالهای اخیر اقدامات خوبی در این زمینه داشته اند و کماکان نیاز است این اقدامات مستمر و ادامه یابد.

 

30درصد از معابر شهری و معابر عمومی استان سمنان مناسب سازی شده اند

کارشناس مناسب سازی سازمان بهزیستی استان سمنان، با بیان اینکه تاکنون  30درصد از معابر شهری و معابر عمومی استان سمنان مناسب سازی شده اند اضافه کرد: نیاز است شهرداری ها ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری را رعایت و نسبت به آماده سازی معابر عمومی با اولویت معابر اصلی و نزدیک به تقاطع ها برای تردد معلولان اقدام کنند.

 

وی تصریح کرد: همچمنین شهرداری ها موظفند از صدور پروانه احداث و پایان کار برای ساختمانها و اماکن عمومی و معابر درصورت عدم رعایت استانداردهای تخصصی مربوط به معلولان از جمله عدم مطابقت با نقشه یا ضوابط و مقررات شورای عالی شهرسازی و معماری خودداری کنند.

 

یحیایی با اشاره به اینکه سازمان نظام مهندسی نیز در امر نظارت بر ساختمانهای درحال احداث نیز نقش موثری در زمینه رعایت اصول مناسب سازی دارند اظهارداشت:  طی برگزاری جلسات و حضور نماینده آن دستگاه در ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی استان شاهد اقدامات مطلوبی از آن دستگاه بودیم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

وضعیت مناسب سازی در استان سمنان مطلوب نیست

کارشناس مناسب سازی سازمان بهزیستی استان سمنان، نبود توانائي استفاده از مبلمان ها و اثاثيه شهري مانند تلفن هاي عمومي، خودپردازهاي الكترونيكي، آبخوري ها ،نبوددسترسي به امكانات و خدمات شهري بدليل وجود موانع فيزيكي گوناگون شامل پله ها، نرده ها، جوي هاي روباز، ورودي هاي نامناسب و....،غيرقابل استفاده بودن وسايل نقليه عمومي همچون اتوبوس، تاكسي ،نبود وجود امكانات و خدمات مناسب شهري جهت عبور از خيابان ها و تقاطع ها وغير استاندارد بودن معابر شهري به لحاظ رعايت ابعاد مناسب پياده روها، شيب مناسب، مصالح به كار رفته در كف و.... را از جمله مشكلات معلولين در استفاده از امكانات و خدمات شهري عنوان کرد.

 

وی وضعیت مناسب سازی در استان سمنان را مطلوب ندانست وگفت: براساس مطالعه سالیانه وضعیت موجود مناسب سازی دستگاههای اجرایی مرکزی استانها در سال 94،در بین استانها ( 31 استان ) یازدهمین استان از نظر رعایت اصول مناسب سازی هستیم.

 

یحیایی از پرداخت کمک هزینه ای  جهت خدمات مناسب سازی محیط زندگی و وسیله نقلیه افراد معلول و تسهیل دسترسی آنان به امکانات زندگی مستقل  توسط سازمان بهزیستی به معلولین نیازمند و واجد شرایط خبردادوگفت: در سال گذشته تعداد 276 نفر از معلولین تحت پوشش استان سمنان از کمک هزینه مناسب سازی مسکن و خودرو بهره مند شده اند که انشالله در سال جدید نیز با توجه به نیازسنجی و ارزیابی های صورت گرفته این روند خدمت رسانی ادامه خواهد یافت.

 

کارشناس مناسب سازی سازمان بهزیستی استان سمنان، به ارزیابی دستگاه های اجرایی شرکت کننده در طرح شهید رجائی در سال جاری اشاره داشت وافزود: چهارشاخص مربوط به مناسب سازی ورودی ساختمان ، سطح شیبدار (رمپ)، سرویس بهداشتی و آسانسور دربین 61 دستگاه اجرایی استانی شرکت کننده در جشنواره شهید رجائی استان بررسی و ارزیابی شده است که 36 دستگاه بالای 60 درصد امتیاز شاخص مذکور را دریافت کرده اند که باتوجه به ارزیابی صورت گرفته  کاستی ها در این راستا به آن ها جهت رفع اعلام شده است.

 

وی برگزاری 10 جلسه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی با حضور دستگاه های عضو در استانداری تاکنون (دهمین جلسه در خرداد 96) و پیگیری مصوبات،برگزاری اولین همایش آگاه سازی مناسب سازی جهت افراد کلیدی دستگاه های اجرایی در تیرماه سال گذشته ،برگزاری جمعا 18 جلسه ستادهماهنگی و پیگیری در فرمانداری شهرستانهای تابعه در سال 95، برگزاری جلسات مشورتی با  شهرداری ها و نظام مهندسی استان درخصوص رعایت اصول مناسب سازی وبرگزاری جلسات آموزشی مصوب  درخصوص مناسب سازی طی سالهای گذشته جهت مدیران و کارشناسان ادارات را از اقدامات دبیرخانه مناسب سازی استان اعلام کردوافزود: خریداری کتاب با موضوع مناسب سازی وارسال به تمامی ادارات استان ،اجرای پروژه های کشوری مناسب سازی در سال 92 و 94 وارزیابی دستگاه های اجرایی شرکت کننده در طرح شهید رجائی نیز انجام شده است.