به گزارش خبرنگار تئاتر شبستان از بجنورد، دوازدهمین جشنواره ی تئاتر رضوی که عصر روز یکشنبه هشتم مردادماه، با برگزاری آیین افتتاحیه در گلزار شهدای بجنورد آغاز شد، در نخستین روز برگزاری رسمی خود میزبان برگزاری کارگاه تخصصی حرکت در بازیگری با هدایت آرش دادگر بود.
آرش دادگر در این کارگاه با بیان اینکه تاثیر حرکت در جهان امروز از کلام پیشی گرفته، تاکید کرد: بیش از صد و پنجاه سال است که کلام اثر خود را از دست داده است. ما دیگر آنچنان که باید نمی توانیم با هم حرف بزنیم و اگر کلام همچنان موثر بود، جهان به این اندازه درگیر جنگ ها نمی شد و لزومی نداشت که گروهی، دیگران را تکه تکه کنند.
وی با اشاره به اینکه امروزه نشانه های رفتاری و حرکتی جای کلام را گرفته اند، یادآور شد: تکرار، آفت کلام و یکی از دلایل بی رونقی و کاهش تاثیر کلامی است. امروزه در زندگی روزمره ی ما، حرکات و نشانه های رفتاری نقش اثرگذاری یافته اند، به طوری که ما برای انجام بسیاری از امور روزانه از این نشانه ها بهره مند می شویم.
بازیگری، بازسازی وقایع گذشته است
مدرس و استاد دانشگاه رشته ی تئاتر، بازیگری را تجسم آنچه که در گذشته روی داده دانست و گفت: کارگردان با بداهه سازی و فضا سازی، یک گذشته ای را در برابر چشم تماشاگران می سازد. ما بابت گذشته مان رفتار می کنیم، چرا که بابت الان چیزی نیستیم و هرچه هست در گذشته است. زمانی که با همدیگر رو به رو می شویم، از تجربه های دیداری و داده های رفتاری بهره مند می شویم و بدون این تجربه ها نمی توانیم با کسی ارتباط برقرار کنیم.
دادگر توضیح داد: فاصله ی ماه تا خورشید سیصد هزار کیلومتر است، این یعنی که با محاسبه ی سرعت نور در می یابیم، تصویری که از ماه می بینیم متعلق به یک ثانیه ی پیش است. تصویری که از خورشید می بینیم متعلق به هشت دقیقه ی پیش است و بر همین اساس آنچه که از ستاره ها در آسمان مشاهده می کنیم، به هزاران سال قبل باز می گردد و ما تنها ردی از انفجاری که در گذشته روی داده را مشاهده می کنیم. نمایشنامه هم چیزی جز گذشته نیست و ما چیزی جز گذشته را بازسازی نمی کنیم.
کارگردان برجسته ی تئاتر ایران با تاکید بر اینکه ما بازخورد اتفاقات قبلی را در لحظه ی اکنون می بینیم، اضافه کرد: در جهان امروز، فاصله ها به شدت کم شده و سرعتِ همه چیز آن قدر زیاد شده که بر حرکات و رفتارهای انسان هم تاثیر می گذارد. در زمانی، نزدیک به سی سال پیش یک اشنایی ساده میان دو انسان ممکن بود سه سال طول بکشد تا به سرانجام برسد و امروز با اثر پذیری از سرعت پدیده ها، شاید در نخستین برخورد سرنوشت رابطه مشخص می شود.
وی در پاسخ به سئوال یکی از هنرجویان حاضر در این کارگاه که آیا برای تجسم گذشته نیاز به نوشتن گذشته ی شخصیت داریم، توضیح داد: نوشتن گذشته ی شخصیت کار غلطی است. شاید صد سال قبل نویسنده ها، گذشته ی شخصیت را می نوشتند تا از داده های رفتاری استفاده کنند اما امروز ما با شیوه ای تکام یافته سرو کار داریم و آن دریافت داده ها و پردازش آن هاست. ما از طریق داده ها، انسان را پردازش می کنیم. یاد می گیزیم که با حواس پنجگانه ی خود داده ها را دریافت کرده و پردازش کنیم. در حقیقت، حس برتر ما آنالیز کردن و پردازش کردن است.
دادگر با اشاره به اینکه بازیگری که بخواهد فکر کند را نمی خواهد و بازیگری را می خواهد که عمل کند، اضافه کرد: بازیگری یک طناب بند بازی است. احساس نیست، با حال حرف زدن نیست، فکر کردن به اینکه چه باید بکنم نیست. بازیگری جسم است. وقتی یک فیلم به زبان انگلیسی می بینید و داستان را متوجه می شوید به دلیل بازی خوب بازیگران با بدن شان است. آنها زبان بدن و نشانه های رفتاری را می شناسند و از آن طریق کاراکترهای شان را به ما معرفی می کنند. گویی که حتا نیازی به کلام نداشته باشند.
کارگردان نمایش های «هملت» ، «کالون و قیام کاستلیون» و «شاه لیر» تاکید کرد: تئاتر ابتدا به حرکت دراماتیک نیاز دارد و بعد اگر لازم بود به کلام دراماتیک. بازیگری، بازی کردن است اگر از بازی لذت نبرید، بدرد نمی خورید. شما می دانید که هر شب باید دروغ بگویید و به کسی تظاهر کنید که نیستید، اما هر بار باید بهتر از شب پیش باشد و دروغ تان را باور پذیرتر ارائه کنید.
وقت قربانی «اسماعیل»
نمایش «اسماعیل» به کارگردانی سینا شفیعی و نمایش «این ابر بارانی است» به کارگردانی اصغر گروسی، نخستین اجراهای دوازدهمین جشنواره ی سراسری تئاتر رضوی بودند که در دو نوبت ۹ و ۱۱ دوشنبه نهم مرداد ماه و به ترتیب در تالارهای شمس و گلشن، روی صحنه رفتند.
اسماعیل با بازی حمیدرضا معدن کن، سحرناز عباس زاده، مهناز میرزایی، هانیه بحیاتی فرد و نورانگیز فخیم زاده، روایت تردیدهای یک خادم حرم امام رضا (ع) است. مردی که در پی شفا گرفتن خود از یک بیماری مهلک، خود را وقف حرم امام هشتم کرده و هفت سال خادم حرم بوده است. اینک، پسرش اسماعیل در موقعیتی مشابه است و مرد باور دارد که یک بار دیگر مرحمت نصیب او خواهد شد که نمی شود. وفات اسماعیل، باعث بروز تردیدهایی در خادم می شود تا جایی که او قصد می کند، حرم را برای همیشه ترک کرده و به دیار دیگری برود.
از نکات جالب توجه این اجرا، فضای احساسی لحظات پایان اجرا بود که اشک بر چشمان تماشاگران نشاند. اسماعیل را فعالان تئاتر کرج به جشنواره ی رضوی آورده اند که توانست رضایت نسبی تماشاگران را به همراه داشته باشد.
با شیطان بجنگ...
در نوبت عصر روز نخست اجراهای جشنواره نیز تالارهای شمس و گلشن میزبان نمابش های «چنار لاله» به نویسندگی و کارگردانی مهدی آشوغ از اندیمشک و «باطل السحر» به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا شاهمردی از قم بودند. آثاری که در دو نوبت ۱۸:۳۰ و ۲۰:۳۰ روی صحنه رفتند.
مهدی آشوغ که نمایش «آسا» را در دهمین دوره ی جشنواره ی تئاتر رضوی روی صحنه برده بود، «چنار لاله» را با تمرکز بر گویش و موسیقی محلی و در حال و هوای شبیه به اثر پیشین خود به بجنورد آورده بود. نمایشی که روایتی از مرد جوانی است که خود را وقف خدمت به امامزاده احمد (ع) برادر امام رضا (ع) کرده و سی سال چوپانی گله های متعلق به صحن را بر عهده داشته است.
چنار لاله، آزمون صبر و توکل چوپان که با مشکلاتی در زندگی خود روبه روست در برابر معیشت الهی است. جایی که او در معرض فریب زنی قرار می گیرد که قصد دارد از طریق چوپان چنار نظر کرده ی حریم امامزاده را قطع کرده و آشوبی به راه بیندازد.
گفتنی است، اجرای پرده خوانی استاد حسین مداح نیا از پیشکسوتان این عرصه از دیگر برنامه های روز نخست بود که از ساعت ۲۰ در فضا باز مجتمع تئاتر گلشن برگزار شد. همچنین مهندس علی نیا معاون استاندار خراسان شمالی نیز در این روز با حضور مجتمع گلشن از روند برگزاری این رویداد بازدید کردند.
گزارش از علی یزدان دوست
نظر شما