گفت وگوهای بین ادیان مانع از افزایش غرفه های جنگ در دنیا می شود

حجت الاسلام محمدمهدی تسخیری، رئیس مرکز گفت وگوی ادیانِ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان در مورد نهمین دور گفت‌وگوی دينی ايران با شورای جهاني كليساها و تاثیر برپایی این قبیل نشست ها در زمینه سازی شکل گیری جهانی عاری از خشونت، گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی سیاست نظام بر این بوده است که جامعه بشری را تا جای ممکن به سوی یک وحدت بکشاند و حتی اگر  جایی امکان ایجاد وحدت نبود حداقل باید یک زندگی مسالمت آمیز را برقرار کرد.

وی ادامه داد:  ما حلقه های مختلفی داریم مانند درون مذهبی، درون دینی و برون دینی و جهانی؛ حلقه های درون مذهبی مثل مجمع جهانی اهل بیت(ع) که در رابطه با دوستداران اهل بیت(ع) و نهادهای مدنی که در نقاط مختلف دنیا در حوزه علمای شیعه فعالیت دارند و بحث می کند. همچنین، حلقه های برون مذهبی و درون دینی که در فعالیت های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی جای می گیرد و مذاهب مختلف، رهبران و مشترکات مذهبی را در قالب کتاب ها، دیدگاه ها و نشست هایی که برگزار می کنند، ارایه می دهد.

تسخیری تصریح کرد: اما در رابطه با ادیان یکی از وظایف مهمی که بر عهده سازمان  فرهنگ و ارتباطات اسلامی گذاشته شده، موضوع گفت وگوی ادیان و مشترکاتی است که بین ادیان وجود دارد و بحثی که می تواند جامعه ادیان ابراهیمی و حتی ادیان غیرابراهیمی را در رابطه با مسایل مختلف و پذیرفته شده مشترک نظیر عدالت، صلح، کرامت انسانی، مبارزه با ظلم، حفظ ارزش های اخلاقی و محیط زیست به هم نزدیک کند.

وی گفت: لذا مرکز گفت وگوی ادیان از حلقه های مکملی است که نظام جمهوری اسلامی ایران در رابطه با آن تلاش می کند؛ لذا در طول مدت سی سال گذشته گفت وگوی های متعددی را با ادیان آسمانی و غیرآسمانی داشتیم، گفت وگو با ارتودکس ها، کاتولیک ها، پروتستان ها، یهودیان، بودا، هندو و این گفت وگو ها در حال تقویت شدن است به ویژه اخیرا با هندوها گفت وگویی را داشته ایم.

تسخیری اظهار کرد: شورای جهانی کلیساها که اکنون در نهمین دوره گفت‌وگوی دينی ايران با شورای جهانی كليساها شاهد حضورشان بودیم در واقع شامل چهارصد کلیسا می شوند. مهمانانی که امروز در اینجا حضور دارند از کشورهای آمریکا، انگلیس، سوییس،پاکستان، لبنان و ممالک مختلفی آمده اند. ما در گذشته در مورد صلح و عدالت و کرامت و تطبیق مباحث ادیانی در جامعه بحث داشتیم ولی این دوره بر مورد تفسیر متون دینی و تاثیرگذاری آن برای ایجاد جامعه عاری از خشونت  تمرکز داشتیم.

نافهمی گروه های تروریستی از اسلام اصیل

وی با اشاره به شعار نهمین دور گفت‌وگوی دينی ايران با شورای جهاني كليساها، اظهار کرد: توجه داشته باشیم که امروزه از سوی گروه های خشن و تروریستی که به نام اسلام فعالیت دارند اقدامات متعددی را شاهد هستیم، امثال گروه هایی نظیر داعش، النصره، بوکوحرام، القاعده و ... که رهبران شان نیز عناصری هستند که حتی فهم سطحی از دین اسلام ندارند و حتی مقدمات اسلامی را درست نخوانده اند، ممکن است بعضا دارای مدارک آکادمیک باشند ولی فهم درستی از اسلام طبق دیدگاه ما ندارند و با این حرکات شان مخالف اجماع مسلمین هستند و با بدیهیات اسلامی نظیر اخلاق حسنه، رحمت خداوندی، احترام به خون مسلمان، کرامت انسانی، همزیستی با دیگران و ... مخالف اند.

رئیس مرکز گفت وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: رعایت مصالح مسلمین و عدم کشتن بی گناهان، از مسلمات اسلام است ولی این گروه ها اصلا به این مسائل پایبند نیستند. این جلسات بسیار موثر است چرا که رو در رو صحبت می شود و این گفت وگوی متقابل بسیاری از مشکلات را حل می کند چون دوری به تنهایی دشمنی آفرین است، همان طور که جهل دشمنی آفرین است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر در سیر این قبیل گفت وگوها بسیاری از واژه ها، نهادهای علمی- دینی تفسیر می شود هرچند که ممکن است ما موافق برخی تفاسیر نباشیم ولی همین که مسایل و مباحث حلاجی می شود خوب است. ما موافق بسیاری از مباحث که از سوی دوستان خارجی و حتی مطرح داخلی می شود، نیستیم ولی با این وجود معتقدیم مباحث باید بیان شود تا به آن مشترکاتی که بتوانیم بر اساس آن زندگی مسالمت آمیز و هدفمند بشری داشته باشیم، دست یابیم.

زندگی با مخالفان هنر است

تسخیری اظهار کرد: باید به آنجایی برسیم که حتی بتوانیم با دشمنان خود صحبت کنیم، شهید آیت الله دکتر بهشتی می گفت: اینکه انسان بتواند با کسانی که با او موافق هستند و در رای و منش و سلوک او هستند، زندگی کند هنر نیست، هنر آن است که بتوان با مخالفان خود زندگی کرد. چنان که روایت است حضرت امیر(ع) در مسجد خطبه می خواندند که یکی از خوارج بعد از شنیدن سخنان حکیمانه حضرت(ع) فریاد زد: خداوند این کافر را بکشد که چه قدر فقیهانه سخن می گوید. مردم برای کشتن او برخاستند اما حضرت(ع) فرمود: آرام باشید، به او مهلت دهید.

رئیس مرکز گفت وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: این روش گفت گو نشان می دهد که باید بدون پیش فرض صحبت کنیم، در این سیر گفت وگوها سر و کار ما با اهل علم و دانشمندان اعم از حوزه های علمی شیعه و سنی است. همچنین، مسیحیانی که در این سیر گفت وگوها حضور دارند از اساتید حوزه های علمی مسیحیت اند و نیز اساتیدی از دانشگاه هایی نظیر آکسفورد و اندیشمندان و محققانی از شورای عالی کلیسا.

وی در پاسخ به پرسشی بر این مبنا که مشکلات موجود و آتشی که در جهان اسلام برافروخته شده است چه قدر ناشی از تفسیر به رای و تفسیر شخصی از متون دینی و خاصتاً قرآن کریم است، اظهار کرد: ما نمی گوییم که همه آنها ناشی از تفسیر به رای است. ما با چالش های درون دینی و برون دینی مواجهیم و نیز چالش هایی که اصلا ربطی به متن ندارد؛ یعنی سلطه ها و قدرت هایی داریم که برای رسیدن به منافع خودشان نه به متن دین احترام می گذارند و نه ایمان دارند چنان که جوامع سکولار و ضد دین اصلا دین را کنار گذاشتند چه رسد به اینکه بخواهند آن را تفسیر کنند.

ساخت تمدن اسلامی بازه ای ۳۰۰ ساله می خواهد

تسخیری با بیان اینکه جامعه معاصر ما متمدن و رو به پیشرفت است، گفت: چالشی که ما می توانیم در برابرش بایستیم چالش های فرهنگی است. نظام جمهوری اسلامی ایران بدون شک هرگز نمی تواست صرفا با سلاح و قدرت اقتصادی و دیپلماسی در این چهل سال مقاومت کند، آنچه که سبب این پایداری شد قدرت علمی و نظامی بود که با نرمش در شرایط مختلف تصیورهای زیبایی را از نظام اسلامی ارایه کرد. البته ما ادعا نمی کنیم که نظام ما معصوم است، ما بر این باور هستیم که تمدن اسلامی مان نیازمند زمانی سیصد ساله است تا بتواند شاکله خود را نشان دهد. کسانی که فکر می کنند با 10 سال و بیست سال این اتفاق می افتد، در اشتباه اند، کمااینکه تمدن غرب نیز ساخته و پرداخته امروز و دیروز نیست بلکه از ششصد سال پیش یعنی از دوره رنسانس تا بدین سو فلسفه ها و دیدگاه های مختلفی در این تمدن ایجاد شده که اتفاقا منجر به جنگ های جهانی دوم و سوم شد.

وی افزود: چندی قبل در کنفرانسی در مورد «اسلام فوبیا» صحبت می کردند، من گفتم: صبر کنید! در صد سال اخیر بیش از صد و چهل و نه جنگ با بیش از صد و سه میلیون کشته در جهان به وقوع پیوست. سهم مسلمین در این جریان شاید به دو میلیون نفر هم نرسد و باقی این آتش افروزی ها منتسب به ادیان دیگر است. بنابراین، این یک واقعیت است که اگر بخواهید نظامی را به جهان معرفی کنید به زمان نیاز دارد.

رئیس مرکز گفت وگوی ادیان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تصریح کرد: امروز مراکز تحقیقاتی در دنیا که هزینه بسیار بالایی هم دارند برای مقابله با اصل دین به ویژه دین اسلام فعالیت می کنند. اگر نظریات فوکویاما را ببینیم وقتی تمدن ها را تقسیم می کند می گوید دشمن اصلی ما در آخرالزمان با اسلام است و پایتخت هایی را معرفی کرده و می گوید: پایتخت هایی نظیر ریاض امکانات دارد، ولی از عقل بی بهره است، قاهره عقل و علم دارد ولی امکانات ندارد اما تهران هم امکانات دارد و هم اندیشمندان متبحر.

قبل از عراق و افغانستان، درصدد حمله به ایران بودند

وی تاکید کرد: لذا وقتی جنگ های معاصر را بررسی می کنیم، می بینیم که قبل از حمله به افغانستان و عراق، دنبال حمله به تهران بودند. اما اینگونه نیست که هر چه آنها بخواهند بشود. خواسته خدا این است که در این درگیری ها خانه های خدا و بندگان صالح خدا حفظ شود؛ وگرنه وجود صدام و حزب بعث در غرب و طالبان در شرق کشور ما به اندازه کافی برایمان زجرآور بود، ضمن اینکه از سوی دشمنان سیاسی ما نیز حمایت می شدند. با این وجود به این مسایل کمتر توجه می کنیم.

تسخیری در ادامه گفت: وظیفه ما این است که بتوانیم اسلام را در زمینه علمی و فرهنگی و نیز فقهی و متن تبیین کنیم. از جمله آثار این تبیین ها این است که طرف مقابل شما را خواهد شناخت و تصویری که شما از اسلام ارائه می کنید، جز تصویری است که دشمنان اسلام ارایه می کنند. بنابراین، بحث فقط متون دینی نیست، بلکه متون دینی یکی از عوامل مهمی است که باید درست تفسیر شود تا جامعه ای مورد بیگاری مستکبران قرار نگیرد.

وی در مورد دستاوردها و آینده گفت وگوهای بین ادیانی برای شکل گیری جهانی عاری از خشونت، ابراز کرد: اگر بخواهیم جلوی افزایش غرفه های جنگ در دنیا را بگیریم باید اجلاس های گفت وگو افزایش یابد. امروزه آنچه که هزینه اتاق های عملیاتی جنگی می شود، هزینه ای چندین برابر اجلاس هایی است که در کل کشورها برگزار و برایشان هزینه می شود.

تسخیری در پایان خاطرنشان کرد: ترامپ در تبلیغات انتخاباتی اش مدعی بود که شش هزار میلیارد دلار در سال های اخیر در سطح خاورمیانه ضرر کرده ایم. چند درصد این شش هزار میلیارد را جامعه مستکبر برای گفت وگوها صرف می کرد دنیا به چه شکلی در می آمد؟ غرفه های عملیات و جنگ مخرب است. البته بسیاری از جنگ هایی که رخ می دهد برای دفاع از حق است. ما هر خشونتی را نفی نمی کنیم، خشونتی که علیه طبع فطری انسان و علیه صلح جهانی حرکت می کند را خشونت می دانیم. حرکت و گفت وگو برای نجات انسان است برخلاف حرکت های جنگ  طلبانه که برای نابودی بشر است.