به گزارش خبرگزاری شبستان: آیت الله جوادی آملی از مراجع عظام تقلید و مفسر برجسته قرآن در کتاب ارزشمند «امام مهدی علیه السلام، موجود موعود» می نویسد:
عناصر محوری رسالت آخرین ذخیره الهی، همان عناصری است که در رسالت تمام انبیا بوده است که شامل دو عنوان اساسی: افروختن و پاسداشت سراج وحی؛ حراست از سلامت مصباح عقل و دیده بصیر بشر است.
عقل و بصیرت در انسان ها در حکم چشم است و جامعه ای که چراغ روشنگری برای یافتن راه از چاه نداشته باشد، یا به سبب فقدان عقل سلیم و چشم بصیر راه و روشنایی را نبیند، سرانجام در پرتگاه هلاکت سقوط خواهد کرد.
عقل و وحی چنان درهم تنیده اند که نه وحی بی عقل می تواند جامعه را به مقصد برساند و نه عقل بدون وحی. نه عقل کار وحی را می کند و نه وحی کار عقل را، چون عقل، وحی درونی است و وحی، عقل بیرونی؛ یکی ظاهر است و دیگری باطن؛ یکی چشم قلب بشر و اجتماع است و دیگری چراغ روشنگر راه آن ها و این هردو باید به کار گرفته شود تا کشتی بشر را به ساحل مقصود برساند.
بنابراین روشن نگاه داشتن چراغ وحی و شکوفایی و محافظت از دیده عقل، عناصر عمده رسالت آن حضرت اند.
آن که می خواهد رسالات یاد شده را به انجام رساند، می بایست از پشتوانه ای عمیق و مبنایی برخوردار باشد، وگرنه نخواهد توانست بار عظیم این رسالت را به دوش کشد و چون ناگزیر کاروان بشر می بایست به منزلگاه مقصود برسد و این هدف جز با انجام دادن رسالات یاد شده شدنی نیست، باید کسی باشد تا رهنمای جامعه انسانی گردد و او را از ظلمات حیرانی به وادی نور هدایت کند.
این امر از عهده دیگران خارج است، چرا که دیگران یا در نصاب کمال تام نیستند؛ یا از اساس فاقد آن تکیه گاه محکم و اساس ثابت اند، همان طور که قرآن کریم به اهل کتاب چنین خطاب می کند و آن ها را برای به پا داشتن این رسالت و راهنمایی کاروان انسانی فاقد صلاحیت معرفی می کند: «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ لَسْتُمْ عَلى شَیْء حَتّى تُقیمُوا التَّوْراةَ وَ الإِنْجیلَ؛ بگو:«اى اهل کتاب! شما هیچ آئین صحیحى ندارید، مگر این که تورات و انجیل و آنچه را از طرف پروردگارتان بر شما نازل شده است، بر پا دارید.» (سوره مائده، آیه 68)
به آنان می فرماید که شما با کدام پایگاه و با تکیه بر کدام پشتوانه می خواهید معارف تورات و انجیل را اقامه کنید! اقامه معارف وحیانی و اناره دیده عقلانی، پایگاهی موحدانه و روحی والا و مقتدر و نفسی مطمئن می خواهد که شما ندارید، از این رو توان برپاداشتن این رسالت را نخواهید داشت.
بر همین اساس امام صادق علیه السلام رسالت امام عصر عجل الله تعالی فرجه را همسان با رسالت پیامبر اسلام صل الله علیه وآله و سایر انبیاء، انهدام رسوم جاهلی و احیا و نوسازی اسلام دانستند. (1)
تذکر: تعبیر مناسب آن است که عقل در مقابل نقل است نه وحی؛ زیرا عقل برهانی همانند نقل معتبر هر دو علم ذهنی و حصولی اند، هر دو خطاپذیرند، هر دو اختلاف پذیرند، ولی وحی علم قلبی و شهودی است، مصون از خطا است و اختلاف ناپذیر است.
عقل و نقل هر دو تحت اشراف و سیطره وحی معصوم به سر می برند و خود را نیازمند آن می دانند. دین خداوند صراط مستقیم است و عقل برهانی و نقل معتبر سراج آن صراط اند و هیچ کدام از خود قانونی ندارد. معنای قانون عقلی این است که عقل آن را کشف کرده است نه آن که آن را وضع و تاسیس نموده، همانند فهم طبیب حاذق که کاشف است نه قانونگذار.
1. الغیبة نعمانی، ص 230
نظر شما