گردشی در مجتمع غنی سازی نطنز/افزایش قدرت سانتریفیوژها با برجام/داستان دوربین های آژانس

به گزارش خبرنگار اعزامی خبرگزاری شبستان به تور بازدید خبرنگاران از تاسیسات هسته ای کشور، نمایندگان رسانه های داخلی ایران از صبح شنبه راهی نطنز شدند تا از مجتمع غنی سازی اورانیوم شهید احمدی روشن بازدید داشته باشند.

بنابراین گزارش، در این بازدید که با همراهی بهروز کمالوندی، سخنگو و معاون امور بین الملل، حقوقی و مجلس، مهندس رحمت، معاون حفاظت و امنیت و مدیرکل دیپلماسی عمومی و اطلاع رسانی سازمان انرژی اتمی ایران صورت گرفت، خبرنگاران و دبیران خبری از بخش های مختلف تأسیسات دو مرکز هسته ای کشور بازدید کرده و مدیران این مراکز توضیحات لازم را در خصوص فعالیت ها و اقدامات ارزشمند این واحدها ارائه کردند.

این گزارش می افزاید: در اولین گام از این برنامه دو روزه خبرنگاران به نمایشگاه صنعت غنی سازی ایران هدایت شدند و پس از ارایه توضیحاتی در خصوص مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن از این دستاوردهای غنی سازی در نمایشگاه دائمی بازدید کنند.

تاریخچه غنی سازی اورانیوم در ایران

غنی‌سازی در ایران با بهره‌گیری از معدن گچسر و ساغند و بهره‌گیری از مواد اولیه در کارخانه UCF اصفهان کلید می‌خورد و پس از آن مواد اولیه در اختیار مجتمع غنی‌سازی قرار گرفته و با انجام مراحل تزریق گاز و غنی‌سازی اورانیوم غنی‌شده با خلوص سه و نیم تا پنج درصد باز به کارخانه UCF‌ اصفهان به منظور استفاده صنعتی بازمی‌گردد.

در سال 1330 ایران برای اولین بار بحث انرژی هسته‌ای را مطرح کرد و در سال 1336 به عضویت آژانس انرژی اتمی درآمد و در سال 1346 پادمان آژانس را پذیرفت و از سال 1353 سازمان انرژی اتمی در ایران تأسیس شد و از سال 1370 تحقیقات بر روی غنی‌سازی آغاز شد. در سال 1379 تکنولوژی غنی‌سازی در ایران راه‌اندازی و زنجیره مورد نظر به دست آمد و اولین فعالیت‌های اجرایی مجتمع غنی‌سازی نطنز آغاز شد. در سال 1381 مراحل اول نصب سانتیفیوژ و زنجیره‌ها شروع شد و از 82 تا 84 که ایران بیانیه سعادت آباد را امضا کرد سانتیفیوژها به تعلیق درآمد و از 84 فعالیت ها دوباره شروع شد.

جمهوری اسلامی ایران در سال 1389 به غنی سازی 20 درصد اورانیوم دست یافت و از سال 1390 مجتمع سوخت راه اندازی شد و از سال 1394 با سازوکار جدیدی غنی‌سازی ادامه یافت که برجام به تثبیت مراحل دست‌یابی از نظر فنی کمک بیشتری کرد و قبل از برجام مجتمع غنی‌سازی نطنز دارای 3 یونیت بود که بعد از برجام دو سوم آن یعنی 5 هزار و 60 ماشین در 30 زنجیره به کار خود ادامه دادند.

در این مجتمع هر کدام از زنجیره‌ها به نام شهدا متبرک شده‌اند و زنجیره‌ها به صورت 164 تا 174 سانتیفیوژ در مجتمع غنی‌سازی شهید احمدی‌روشن فعالیت دارند که طبق برجام میزان اورانیوم ذخیره شده سه و نیم درصد نباید بیش از 300 کیلوگرم باشد اما هر میزان که تولید می‌شود در مصرف محدودیتی وجود ندارد.

افزایش قدرت سانتریفیوژها بعد از برجام

نکته زمانی مدنظر در سانتیفیوژهای فعلی این است که اگر غنای سه و نیم درصد اورانیوم مدنظر باشد هر دو ماشین که به اندازه یک سال کار کنند نهایتا یک کیلوگرم اورانیوم، غنی می‌شود. محدودیت ایجاد شده در مجتمع غنی‌سازی یعنی بکارگیری دو سوم سانتیفیوژهای قبلی به صورت داوطلبانه از سوی ایران در برجام اعلام شده و در حال حاضر نیز دو سوم این سانتیفیوژها به صورت فعال در حال انجام کار هستند و مشکلی در تامین اورانیوم غنی‌شده در صنایع مختلف وجود ندارد.

در حال حاضر ماشین های IR8 از دی ماه 95 با تزریق گاز تست شده و سازمان انرژی اتمی در تلاش است که به زودی این ماشین ها را جایگزین سانتریفیوژ های فعلی کند تا با افزایش ظرفیت تولید بتواند حجم بیشتری از نیاز سوخت هسته ای نیروگاه بوشهر را تامین کند.

داستان دوربین های آژانس

پس از برجام نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن با چارچوب های خاص افزایش یافت اما عده ای تلاش کردند این نظارت را منوط بر محدودیت غنی سازی ایران جلوه دهند که در اصل ماجرا این گونه نبوده است.

آژانس بین المللی انرژی اتمی در مجتمع غنی سازی اورانیوم شهید احمدی روشن دوربین هایی نصب کرده که به صورت آفلاین در مبادی ورودی ساختمان از رفت و آمدها عکاسی می کند و اگر موادی که وارد ساختمان شده یا از آن خارج شده بیش از حد معمول باشد به صورت غیر مجاز تلقی خواهد شد.

بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی همچون دیگر کشورهای عضو پادمان هسته ای از ایران هم بازدید به عمل می آورند و در هر بازدید از عکس های این دوربین ها به صورت آفلاین دیدن می کنند و در زمان دیدن آن ها نماینده ای از سازمان انرژی اتمی نیز حضور دارد و بازرسان نمی توانند ابزاری که در آن فیلم های دوربین های آژانس ذخیره شده (هارد دیسک دوربین ها) را با خود جابه جا کنند.

گزارش از پریسا رهنما