منظور قرآن از  «الْأَمَانَاتِ» چیست؟

خبرگزاری شبستان: امانت در فرهنگ قرآن مفهوم وسیعی دارد و تمام شئون زندگی سیاسی، اجتماعی و اخلاقی را شامل می شود. امانتداری و رفتار عادلانه و دور از تبعیض، از نشانه های مهم ایمان است.

به گزارش خبرگزاری شبستان: باز گرداندن رهبری امت به اهل بیت (ع) مصداق بارزی از عمل به آیات و روایات است و لذا شیعیان همواره در انتظار ظهور مهدی موعود(عج) هستند که بیایند و زمام امور را در دست گرفته و جهان را از تاریکی ها نجات دهد.

 

خداوند در آیه 58 سوره مبارکه نساء می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا»؛ «همانا خداوند فرمانتان می دهد که امانت ها را به صاحبانش بدهید و هرگاه میان مردم داوری کردید، به عدل حکم کنید. چه نیک است آنچه که خداوند شما را بدان پند می دهد، بی گمان خداوند شنوای بیناست».

 

در فرهنگ قرآن، امانت مفهوم وسیعی دارد و تمام شئون زندگی سیاسی، اجتماعی و اخلاقی را شامل می شود. امانتداری و رفتار عادلانه و دور از تبعیض، از نشانه های مهم ایمان است؛ چنانکه خیانت در امانت، از علائم نفاق محسوب می شود. در حدیث است: «به رکوع و سجود طولانی افراد نگاه نکنید؛ بلکه به راستگویی و امانتداری آنان بنگرید»(الکافی، ج2،ص105).

 

نافرمانی و ادا نکردن حقوق و وظایف خود در ارتباط با امانت، خیانت است؛ همان گونه که پیشی گرفتن ناصالحان بر صالحان در مسئولیت های اجتماعی، خیانت به خدا، رسول(ص) و مسلمانان است.

 

از امام رضا(ع) در مورد این آیه شریفه سوال شد، ایشان فرمود: «هُُمُ الائِمةُ مِن آلِ مُحمَّد ان یُودی الامامُ الامانَةَ الَی مَن بَعدَهُ وَلا یَخُصَّ بِهَا غَیرَهُ وَلا یَزویَهَا عَنهُ»(الکافی.ج1،ص276). «ایشان، ائمه از آل محمد(ص) هستند. هر امامی باید امانت امامت را به امام بعد از خود بسپارد، به دیگری ندهد و از امام هم دریغ نکند.»

 

امام باقر(ع) فرمود: «خداوند چهارده نور از نور عظمت خود را چهارده هزار سال قبل از آفرینش آدم(ع) آفرید که آنها ارواح ما هستند». عرض شد: «آن چهارده نور چه کسانی هستند؟» فرمود: «محمد و علی و فاطمه، حسن و حسین و نه نفر از فرزندان حسین که نهمین آنها قائم ایشان است». سپس یکایک امامان را نام برد و آنگاه فرمود: « به خدا قسم، ما اوصیا و جانشینان بعد از پیامبریم. ما هستیم آن مقامی که خداوند به پیامبر(ص) عنایت کرد. ما درخت نبوت، زادگاه رحمت، معدن حکمت، چراغ های دانش، پایگاه رسالت، محل رفت و آمد ملائکه، صاحب اسرار خدا و امانت او در میان بندگانش هستیم.» (بحارالانوار، ج25، ص4)

 

در روایات متعددی، منظور از امانت، رهبری جامعه معرفی شده است که اهل آن، اهل بیت(ع) هستند. باز گرداندن رهبری امت به اهل بیت(ع)، مصداق بارز عمل به این آیه است. آری! کلید خوشبختی جامعه، بر سر کار بودن افراد لایق و رفتار عادلانه است و منشا نابسامانی های اجتماعی، ریاست نااهلان و قضاوت های ظالمانه.

 

امیرالمومنین علی(ع) فرموده است: «من تقدم علی قوم و هو یری فهیم من هو افضل، فقد خان الله و رسوله و المومنین»(الحیاة، ج2،ص585) «هر کس خود را در جامعه بر دیگران مقدم بدارد و پیشوا شود، در حالی که بداند افراد لایق تر از او وجود دارند، قطعا به خدا و پیامبر(ص) و مومنان خیانت کرده است».

 

پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «من می روم و دو امانت در کنار شما می گذارم؛ قرآن و اهل بیتم». سپس فرمودند: «این دو هیچ وقت از هم جدا نمی شوند.» (الکافی، ج2، ص414) یعنی اهل بیت(ع) معصوم اند، زیرا حتی با انجام یک خلاف، انسان از قرآن جدا می شود.

 

در زیارت جامعه کبیره خطاب به اهل بیت می خوانیم: «انتم الامانة المحفوظة؛ شما آن امانت حفظ شده هستید». تشکیل حکومت لازم است، زیرا لازمه سپردن مسئولیت ها به اهلش و قضاوت عادلانه، برقراری نظام و حکومت الهی است.

 

*برگرفته از «پرتوی از آیه های مهدوی»، محسن قرائتی؛ به کوشش حسن ملّائی

کد خبر 680349

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha