خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: روزهایی که گذشت رسانه ها و شبکه های اجتماعی تحت تاثیر خبر رونمایی از کشتی مطلای قرآنی بود. کشتی ای که پرحاشیه ظاهر شد و افکار عمومی را تحت تاثیر قرار داد.
ماجرای کشتی مطلا چه بود؟
ماجرا از روز رونمایی از کشتی مطلا در موزه آستانه کریمه اهل بیت (س) آغاز شد. 27 دی ماه بود که رسانه ها از رونمایی کشتی ای نوشتند که آیات قرآن روی این کشتی طلایی کتابت شده و در ساخت آن از طلا استفاده شده است. متعاقب آن در رسانه ها و شبکه های اجتماعی عنوان شد که در ساخت این کشتی 70 کیلوگرم طلا به کار رفته است.
طولی نکشید که در همان روز و روزهای بعدی شبکه های اجتماعی به ویژه تلگرام و توئیتر پر شد از قیاس های معیشتی. آنچه در این توئیت ها و پست ها میان کاربران شبکه های اجتماعی دست به دست می شد این بود: در وضعیتی که مردم گاه درگیر فقر مهلکی شده اند و سفره ایرانی ها سال به سال به خاطر قدرت کم خرید کوچک تر می شود چه ضرورتی به کشتی طلا داریم؟ و چرا منابع کشور باید به این سمت سوق پیدا کند؟ بالا گرفتن موج اعتراض ها باعث شد که ترتیب دهندگان این مراسم و هنرمند این اثر به اعتراض ها و نقدها واکنش نشان دهند. از جمله این که آستان مقدس حضرت معصومه (س) با صدور بیانیه ای درباره کشتی مطلا خود را از آنچه این روزها درباره این کشتی پرحاشیه گفته می شود مبرا دانست و اعلام کرد: "این اثر، بدون هر گونه حمایت مادی از سوی آستانه مقدس، توسط هنرمند ارجمند جناب آقای موسویان و صرفا برای ابراز ارادت ایشان به ساحت مقدس اباعبدالله الحسین علیه‌السلام با طراحی و هزینه شخصی تولید شده که به درخواست سازنده آن و هماهنگی به‌عمل‌آمده از سوی استانداری قم برای بازدید عموم مردم برای مدتی کوتاه به موزه آستانه مقدس منتقل شده بود و طبق نیت شخصی مالک، این اثر به حرم امام حسین علیه‌السلام اهدا می‌شود."
اما از سوی دیگر سید علی اصغر موسویان، هنرمند و صاحب این اثر در گفتگویی با رسانه ها کشتی قرآنی خود را نه کشتی طلایی که کشتی مطلا دانست و گفت: "این کشتی بر روی الواح برنزی چهارده‌گانه که نشان و رمزی از چهارده معصوم(ع) است ساخته و با ۱۴۰ گرم طلای ۱۸ عیار به صورت آب طلا، تزیین گردیده که از اکسیداسیون (سیاه شدن) آن پیشگیری کند."
او در این مصاحبه به این موضوع اشاره کرد که کل هزینه ای که برای ساخت این اثر صورت گرفته نه هزینه میلیاردی منتشر شده در شبکه های اجتماعی که 40 میلیون تومان بیشتر نبوده است. این هنرمند در ادامه گلایه کرد که مشابه این کارها پیشتر از سوی برخی از مراجع عظام تقلید نیز رونمایی شده است.
قرآن کتاب زندگی است یا کتاب تزئینی؟
اما کارشناسان و اهالی فن این چند روزه واکنش های متعددی نسبت به این رونمایی داشتند. حجت‌الاسلام والمسلمین حسن پویا، عضو هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی، از جمله کارشناسانی بود که به این رخداد واکنش نشان داد و در مصاحبه با خبرگزاری ایکنا گفت: سوال اصلی این است: "آیا این‌گونه تعامل کردن و برخورد با قرآن، درست است یا نه؟ ضمن اینکه نمی‌خواهم مصداق آن آیه شریفه باشم که «وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ؛ و از ارزش اموال مردم مكاهيد و در زمين سر به فساد بر مداريد."
این کارشناس صریحا گفت "قرآن کتاب این چیزها نیست. نه این مورد و نه موارد دیگر، مانند اینکه قرآن را روی یک برنج نوشته‌اند. این گونه کارها به چه چیزی می‌خواهد برسد؟ قرآن کتاب زندگی و زندگی‌سازی است. ما روایتی از پیامبر اکرم(ص) داریم که می‌فرمایند: در آخرالزمان قرآن‌های زیبا نوشته می‌شود، مسجد‌های عظیم ساخته می‌شود، اما قاری قرآن عمل به قرآن نمی‌کند و نمازخوان واقعی کم است و نکند این کارها مصداق این روایت پر معنا و پر مغز پیامبر اکرم(ص) باشد."
نقد به دین نه، نقد به ترویج اشرافیگری در دین
احسان محمدی از جمله پژوهشگران و صاحبنظرانی بود که در شبکه های اجتماعی به حاشیه های این رونمایی واکنش نشان داد و گفت: نقدهایی که در این باره وارد شده، نقد به دین نیست بلکه به ترویج اشرافیگری در دین است. اینکه از محتوای و هسته دین که کمال روح انسان است به پوسته آن تنزل کنیم. اینکه در دین اسلام به کرات در مورد لزوم دستگیری از فقرا، یتیمان، همسایگان، پرهیز از اشرافیگری، اسراف و ... اشاره شده چندان با نفس این عمل جور در نمی آید. بحث بر سر گرم و کیلوگرم نیست که اگر هم باشد قابل سرزنش نیست. نکته در این است که چرا باید جانمایه قرآن فراموش شود اما جلد آن را طلا بگیریم؟ این موضوع در کدام آموزه دینی آمده که در یک جامعه که به اذعان خود مسئولانش بیش از 10 میلیون نفر در آن زیرخط فقر زندگی می کنند، این همه به طلا پردازیم؟ والله و بالله و تالله این رفتارها به باور مردم، به اعتماد مردم صدمه می زند.
چرا فرق ظریف طلا و مطلا نادیده گرفته شد؟
علی اصغر سیدآبادی، فعال فرهنگی هم در این باره در مطلبی با تیتر "نادیده گرفتن فرق طلا و مطلا هم‌چون نشانه" نوشت: ماجرای رونمایی از قرآن مطلا خبرساز و با واکنش‌های تند کاربران شبکه‌های اجتماعی و بخشی از مردم روبه‌رو شد. در خوانش مردمی از این ماجرا ، نکته ظریف فرق طلا و مطلا نادیده گرفته شد. برخی وزن کشتی مطلا را -که قرآن رویش نوشته شده است- در قیمت روز طلا ضرب کردند و دیدند هزینه‌ای که صرف این کار هنری شده است. سر به فلک می‌کشد. بلافاصله این پرسش به میان آمد که چرا باید نهادی دینی چنین هزینه‌ای کند؟ و بعد کاربران مختلف با ذکر نمونه‌های مختلفی از بی‌عدالتی‌ها و فقر در مناطق مختلف کشور، مقایسه کردند که با این مبلغ چه کارها که می‌شد کرد.
روش برخورد ساده و طبق معمول با این ماجرا یعنی «نادیده گرفتن فرق طلا و مطلا» نسبت دادن این خوانش به مغرضان و مخالفان قرآن است که به جای قیمت ۱۴۰ گرم طلا برای چنین اثری، قیمت ۷۰ کیلوگرم طلا را محاسبه کرده‌اند. در هر ماجرایی با چنین نگاهی حتی می‌توان سرنخ‌هایی از دست دشمن هم پیدا کرد. حتی می‌توان به دشمن هم کاری نداشت و تمام این ماجرا را به حساب موقع نشناسی برگزارکنندگان این رونمایی گذاشت.اما موضوع عمیق‌تر از این حرف‌هاست. چرا چنین خوانشی از این موضوع حتی میان بخش‌هایی از مذهبی‌های کشور رواج پیدا کرد؟ آیا اگر اعتماد جامعه به نهادهای دینی افول نکرده بود چنین خوانشی با این سرعت فراگیر می‌شد؟ آیا اگر احساس بی‌عدالتی در جامعه وجود نداشت، چنین خوانشی شکل می‌گرفت؟
وی در ادامه به زبان اعداد و ارقام و آمار توسل جست و نوشت: بر اساس پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان ۷\۴۷ درصد از مردم فکر می‌کنند، بیشتر ثروتمندان ایران از طریق غیرقانونی به ثروت دست یافته‌اند. ۸\۳۵درصد نظری ندارند و تنها ۶\۱۶ درصد خلاف این فکر می‌کنند.
بر همین اساس تنها ۲\۲۸ درصد از مردم فکر می‌کنند حکومت به همه به یک چشم نگاه می‌کند. ۹\۳۰ درصد بی‌نظرند و به نظر ۴\۴۰حکومت تبعیض روا می‌دارد. بر اساس همین پیمایش مهم‌ترین دغدغه‌های مردم ایران به ترتیب عبارتند از: بیکاری و اشتغال(۹\۲۷درصد نزدیک به یک سوم جمعیت کشور)، مسایل و مشکلات اقتصادی(۵\۱۷ درصد) آینده فرزندان (۸\۱۴ درصد)، فقر و نبود امکانات رفاهی(۸درصد) و.... هم چنین از نظر مردم مهم‌ترین مشکلات جامعه ایران عبارتند از: بیکاری و مسایل شغلی(۶\۴۲ درصد)، گرانی و تورم (۳\۱۴درصد)، فقر و کمبود امکانات(۴\۱۲) و .... این وضعیت در حالی است که همین پیمایش که در سال ۱۳۹۴ انجام شده است، از افول جایگاه گروه‌های مرجع حکایت دارد.
از مردم پرسیده شده است که در مسایل مهم سیاسی نظر چه فرد یا گروهی برای شما مهم‌تر است؟ تنها ۷\۱۲ درصد روحانیون و علما را ذکر کرده‌اند و ۱۱ درصد مراجع تقلید را. متاسفانه بقیه گروه‌های مرجع مانندخانواده، معلمان، استادان دانشگاه و .... هم جایگاه مناسبی ندارند. چنین اتفاقی در حالی رخ داده است که ۶\۸۹ درصد از مردم زیاد و خیلی زیاد به خدا توکل می کنند. ۸\۷۸ درصد به خدا احساس نزدیکی می‌کنند. ۹\۸۶ درصد اعتقادشان به آخرت زیاد و خیلی زیاد است. ۸۸ درصد به اهل بیت ارادت و محبت دارند. چنین رویدادی در فضایی که هنوز از اعتراضاتی که ریشه اجتماعی و اقتصادی داشت، فاصله نگرفته‌است، بسیار طبیعی است. در چنین خوانش‌هایی نشانه‌هایی است که برای اصلاح جامعه اهمیت دارد. این نشانه‌ها را دریابیم و اصلاح را از خودمان شروع کنیم.
نظر شما