حجت‌الاسلام حسن ملائی، مدیر گروه اخلاق مرکز تخصصی مهدویت در گفت‌وگو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان در رابطه با جنبه‌های الگویی شخصیت حضرت زهرا (س) برای منتظران و زندگی جهادی آن حضرت(س)، اظهار کرد: برای ورود به این بحث باید دو نکته مقدماتی را عرض کنم. نکته اول اینکه ابتدا باید در این رابطه به یک سوال مهم پاسخ دهیم و آن اینکه آیا می شود کسی را که از دنیا رفته و شهید شده است به عنوان الگو قرار داد؟ چرا که گاهی این شبهه مطرح می شود که رفتارهای این بزرگواران(ع) مخصوص زمان خودشان بوده است.
وی تصریح کرد: پاسخ این سوال را قرآن کریم در آیه شریفه: «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» داده است. همه انسان ها در همه زمان ها بعد از رسول خدا (ص) به الگوبرداری از ایشان فرا خوانده شده اند. آیا الگوبرداری از پیامبر اسلام(ص)، نیازمند حیات فیزیکی ایشان است، قطعا اینگونه نیست. ما در الگوبرداری از اسوه ها باید اصول و قواعدی را که آنها داشته اند، استخراج کرده و مدنظر قرار دهیم.
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت بیان کرد: درباره حضرت زهرا (س) نیز وقتی از الگوبرداری منتظران امام زمان(عج) از ایشان سخن می گوییم، مقصود قواعد و اصول کلی است که حضرت(س) در زندگی داشته اند که قالب های آن ممکن است بنا بر مقتضیات زمان و مکان قالب ها تغییر کند اما اصول زندگی در همه زمان ها، ثابت هستند به عنوان مثال اگر در زندگی آن حضرت(س) می بینیم که ایشان در خانه ای گلی و با وسایل کم زندگی می کنند ما اصل ساده زیستی را برداشت می کنیم نه اینکه امروز نیز ما باید خانه گلی داشته باشیم. اگر این شبهه برطرف شود جنبه الگویی ایشان برای امروز ما بسیار مهم خواهد بود.
حجت الاسلام ملائی ادامه داد: مسئله دیگر این است که در کلام شخص حضرت امام مهدی (ع)، حضرت زهرا (س) به عنوان الگوی ایشان در جهاتی، معرفی شده اند، آنجا که ایشان می فرمایند: دختر رسول خدا (ص) برای من الگو و اسوه ای بسیار خوب است. وقتی امام زمان(عج) الگوی خود را مادر گرامی و معصوم خود انتخاب و معرفی می کنند ما نیز باید چنین باشیم.
انتظار یعنی داشتن روحیه و زندگی جهادی
محقق و پژوهشگر مهدوی ادامه داد: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که ما باید جنس انتظار را بدانیم، انتظار روحیه و رفتاری ملازم با جهاد دارد. روایت رسول الله (ص) را همواره مدنظر داشته باشیم که فرمودند: «أفضل جهاد امّتی انتظار الفرج» است. معلوم می شود که انتظار علاوه بر اینکه روحیه صرف نیست، تنها یک عمل و رفتار هم نیست بلکه یک عمل جهادی است و پیامبر(ص) با فضیلت‌ترین جهاد امت خود را انتظار می دانند.
کارشناس مرکز تخصصی مهدویت تصریح کرد: حال با این سه نکته وارد فضای سیره و زندگی حضرت فاطمه (س) می شویم تا از ایشان الگو بگیریم. منتظران با این فضا باید به دنبال هدفی که خود دارند یعنی حاکمیت دین خدا به وسیله حکومت حجت خدا باشند. با این رویکرد تمام تلاش های حضرت فاطمه صدیقه (س) را باید در مسیر دستیابی به حاکمیت دین توسط ولی خدا و امام دوران خودشان تلقی کرد.
ملائی تاکید کرد: با این نگاه که ما انتظار را جهاد تا تحقق دستورات دین به وسیله ولی خدا می دانیم می توان زندگی حضرت زهرا(س) را از این جهت تحلیل و بررسی کرد. به عبارت دیگر، برش هایی از زندگی سراسر جهادی ایشان را می توان با این رویکرد به نظاره نشست.
زندگی جهادی حضرت فاطمه سلام الله علیها در سه عرصه
وی در ادامه با اشاره به عرصه های جهادی سه‌گانه در این رابطه گفت: ما سه عرصه جهادی داریم، شامل جهاد اکبر (مبارزه با نفس)، جهاد اصغر (جهاد فیزیکی با دشمنان) و جهاد کبیر که صحنه مبارزات علمی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را نشان می دهد و اقسام این سه نوع جهاد را عینا در زندگی حضرت زهرای مرضیه(س) می توان ملاحظه کرد.
مولف آثار مهدوی در همین رابطه ابراز کرد: بسیاری از رفتارهای آن حضرت(س) که می تواند برای زنان و مردان منتظر الگو باشد در بحث جهاد اکبر ایشان جا می گیرد. دعاها، زیارات، اشک ها و نمازهای آن حضرت(س) را که در منابع مختلف ذکر شده می توان در این بخش (جهاد اکبر) جانمایی کرد، یعنی رفتارهای جهادی که مربوط به حوزه جهاد اکبر حضرت زهرا (س) است.
مدیر گروه اخلاق مرکز تخصصی مهدویت یادآور شد: حضرت فاطمه (س) در صحنه جهاد اصغر که مبارزه فیزیکی با دشمن است، مستقیماً حضور نداشتند بلکه حضور ایشان به صورت غیرمستقیم بود که همسر و فرزندان خود را به جهاد اصغر تشویق می کردند.
وی ادامه داد: در حوزه جهاد کبیر عمده حضور ایشان را می توان مشاهده کرد و شما بسیاری از مقاطع زندگی این بانوی یگانه بانوی عالم را می توانید در این راستا ببینید. البته سمت و سوی جهاد کبیر مقدس آن حضرت(س) را در این عرصه و در راستای حمایت، نصرت و دفاع از امام زمان خود می‌تواند رصد نمود.
جهاد علمی حضرت فاطمه(س)
حجت الاسلام ملائی در ادامه بیان کرد: بخشی از این جهاد، جهاد علمی است، روشنگری هایی که حضرت(س) برای دفاع از دین و دفاع از امامت و ولایت دارند، خطبه های ایشان بخصوص خطبه فدکیه را می توان در این راستا ارزیابی کرد. بخش دیگری از مبارزات فرهنگی آن حضرت(س) در این راستا، گریه ها و اشک های ایشان در بیت الاحزان است.
وی تاکید کرد: گریه های حضرت زهرا (س) صرفا گریه های عاطفی و برای فراق از پدرشان(ص) نبوده است. شما می بینید اشک ها و گریه های ایشان ابتدا در خانه بود و به دلیل تاثیراتی که داشت و با توجه به اینکه برخی تمایل نداشتند که این عمل بُرد فرهنگی و سیاسی خود را داشته باشد، بعدها به بیت الاحزان منتقل شد.
مولف و پژوهشگر مهدوی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع جهاد اقتصادی حضرت زهرا (س) اشاره کرد و گفت: در بحث جهاد اقتصادی ایشان نیز می توان نمونه‌هایی را در زندگی آن حضرت(س) ملاحظه کرد، از جمله شأن نزول سوره مبارکه انسان و روزه داری سه روزه و ایثار و مقدم کردن دیگران بر خود و خانواده.
لزوم مطالعه مجدد زندگی حضرت فاطمه با نگاه زندگی جهادی ایشان
ملائی در پایان خاطرنشان کرد: سرفصل هایی که ما در اینجا ارایه کردیم می تواند نگاه جدیدی را به همه محققان و پژوهشگران و کسانی که به تاریخ اهل بیت (ع) بخصوص حضرت زهرا (س) علاقه مند هستند، منتقل کند تا ما یک بار دیگر زندگی پر از برکت و جهاد و مبارزه آن حضرت(س) را در مسیر احیاء و حاکمیت دین توسط ولی خدا مرور کنیم و به عنوان کسانی که منتظر حکومت ولی خدا(عج) هستیم آرمان و آرزوی خود را با بازخوانی زندگی ایشان دنبال نماییم و به اندازه توانایی و ابزارهای رسانه ای که در اختیار داریم آن را در بین جامعه منتظر امام زمان (عج) منتشر کنیم.
نظر شما