نمایشنامه های خارجی دراماتورژی می خواهد

رهنمون با بیان اینکه احترام قایل شدن برای سلیقه مخاطب و درک نیازهای جاری جامعه باید مقدمه تولید تئاتر باشد، گفت: نمایشنامه های خارجی را باید طبق زمان، فرهنگ و شرایط امروز بومی کنیم.

هومن رهنمون، نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر که این شب ها نمایش "آنکه گفت آری، آنکه گفت نه" را در تماشخانه مهر حوزه هنری بر روی صحنه دارد، در مورد راه های افزایش مخاطبان تئاتر عنوان کرد: گاهی برای زیاد شدن تماشاچی به دنبال بخش تفاهم ساز تئاتر راه می افتیم و سلیقه عمومی را مبنا قرار می دهیم، چیزی شبیه تئاتر آزاد. شاید در این حالت با اقبال عمومی روبرو شویم ولی مساله این است که چنین نمایشی فقط تفنن صرف است، اثرگذاری و فرهنگسازی در آن نیست. فرهنگسازی، اثرگذاری و ایجاد تغییر در سلیقه مخاطب به عنوان رسالت هنرمند متعهد است که در تئاتر آزاد وجود خارجی ندارد.

 

رهنمون با بیان اینکه در ارتباط با مخاطب با سه حالت روبرو هستیم ،خاطرنشان کرد: اینکه به دنبال سلیقه عمومی برویم حالت اول است.‌ حالت سومی وجود دارد که آن بی اعتنایی کامل به سلیقه عمومی و فاصله گرفتن از مردمی است که مخاطبان جدی ما هستند. مسلما این تئاتر می تواند اثرگذار باشد اما اندک. در این حالت ارتباط نمایشنامه نویس و کارگردان با مردم قطع شده است. آنها در گوشه ای تولید تئاتر می کنند و برایشان تماشاچی مهم نیست. اینکه تماشاچی با نمایش ارتباط بگیرد یا نه، تئاتر را ببیند یا نه برای کارگردان مهم نیست.

 

وی ادامه داد: وضعیتی بین این دو حالت وجود دارد که آن احترام قایل شدن برای سلیقه مخاطب، درک نیازهای جاری مردم جامعه و سپس تولید تئاتر است. در این حالت دیدن مشکلات جامعه و در نظر گرفتن سلیقه عمومی در تولید نمایش در نظر گرفته می شود. در چنین حالتی به عنوان کارگردان نمایش، با ادبیاتی وارد نمی شوم که مردم با آن ادبیات بیگانه باشند. اول مردم را می شناسم، برای آنها احترام قایل هستم، می دانم چه چیزهایی آنها را به وجد می آورد، سپس اثرم را می سازم و بعد فرصت هایی را فراروی مخاطبان قرار می دهم و امکان سلیقه تازه را فراهم می کنم.

 

 

رهنمون بیان کرد: در مورد اثر فعلی ام با عنوان " آنکه گفت آری، آنکه گفت نه " که این شب ها به صحنه می برم، تلاش کردم سلیقه عمومی را به رسمیت بشناسم. سعی کردم در این اثر ادبیات حاکم بین مردم لحاظ شود، سپس در اثر نوری تابانده شود روی موضوع نمایش که مسئله من است.

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا اعتقادی به بومی سازی نمایشنامه های خارجی دارید، به شبستان اظهار داشت: بسیار این موضوع برایم جدی است برای همین نمایش " آنکه گفت آری، آنکه گفت نه " را بازنویسی کردم. این نمایش نوشته برتولت برشت، نمایشنامه نویس و کارگردان آلمانی است. رفتن به سوی متون کلاسیک باید با شجاعت صورت گیرد. نمایشنامه باید بومی شود و شرایط امروز در آن لحاظ شود(دراماتورژی). با تحلیل مشخص از شرایط مشخص اثر را باید در دست گیریم. مسلما نمایشنامه خارجی که سال ها پیش نوشته شده است در زمان نگارش در یک جغرافیای دیگر نگاشته شده و به مسایل آن زمان پرداخته شده است. هرچند بنیان ها امروز کارکرد دارد، تغییراتی که قابل فهم در این منطقه(کشور و شهری که نمایش در آن اجرا می شود) باشد باید لحاظ شود.

 

 

رهنمون بیان کرد: اصولا وفاداری به متن مطابق نعل به نعل اجرا کردن را اعتقاد ندارم. من وفاداری کامل به متن ندارم. این عدم وفاداری به متن به نظرم وفاداری به اصل است زیرا من جان کلام را گرفتم و آن را برای مخاطبم، در این زمان با این فرهنگ و شرایط روز، قابل فهم کردم نه اینکه بیایم مطلبی برای سال ها یا قرن ها پیش را تکرار کنم.

 

این کارگردان تئاتر در مورد نمایش " آنکه گفت آری ، آنکه گفت نه "  یادآور شد: این نمایش آموزشی است که شش دهه قبل توسط برتولت برشت، نمایشنامه نویس و شاعر آلمانی نوشته شده و به شکل آموزش با آموزشگاه های شهر برلین توسط ایشان اجرا شد. در زمان اجرای اول بخش " آنکه گفت آری " بر روی صحنه رفت. پس از انتقادات، برشت بخش دوم آن یعنی" آنکه گفت نه " را به کار اضافه کرد که بر اساس یک افسانه ژاپنی نوشته شد. نمایش " آنکه گفت آری، آنکه گفت نه " در کشورهای مختلف به زبان های مختلف بیش از صد بار اجرا شده است. این نمایش  به عنوان اثر کلاسیک تئاتر روایی است که یک اثر جذاب برای موضوع آموزش در زمینه فعالیت های تربیتی است. برای اجرای این نمایش با دو گروه مجزا از دو شهر متفاوت، دماوند و شهریار، تمرین شده است. علاوه بر اینکه با دو تیپ نوآموز کار کردم یعنی 70 درصد از 50 نفر بازیگر این نمایش برای اولین بار به صحنه می آیند. برای تولید این نمایش 12 ماه بین شهریار و دماوند در رفت و آمد بودم. این دو گروه 9 ماه جدا از هم کار کردند و سه ماه آخر تمرین ها را با هم انجام دادند.

 

گفتنی است، نمایش " آنکه گفت آری، آنکه گفت نه " نوشته برتولت برشت به کارگردانی هومن رهنمون اجراهای خود را از 7 تیر در تماشاخانه مهر حوزه هنری آغاز کرده است. این نمایش تا 31 تیر هرشب ساعت 19 در تماشاخانه مهر حوزه هنری به روی صحنه می رود.

 

گفتگو: مریم داوری

کد خبر 715737

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha