اکبر صحرایی از نویسندگان دفاع مقدس درباره استفاده از ژانر معمایی در داستان های دفاع مقدس و تاثیرات آن، به خبرنگار شبستان گفت: متاسفانه ما کتاب هایی با ژانر معمایی در حوزه دفاع مقدس نداریم. حوزه دفاع مقدس یک حوزه تخصصی است و نویسندگان به دلیل محدودیت های نوشتاری کمتر جسارت این را پیدا می کنند که از ژانرهای مختلف در آن استفاده کنند. به بیان دیگر نویسندگان به خود اجازه نمی دهند در حوزه دفاع مقدس وارد ژانرهایی همچون معمایی شوند.
صحرایی با بیان اینکه دفاع مقدس یک حوزه تعریف شده است، عنوان کرد: یک ژانری برای دفاع مقدس تعریف شده است که اکثریت نویسندگان مجبورند در آن مسیر حرکت کنند. نویسندگان دستشان بسته است که آیتم های دیگر را وارد این حوزه کنند، به عنوان مثال ما در حوزه دفاع مقدس به ژانر عشق، وحشت و طنز بسیار کم پرداختیم. محدودیت چهارچوب و قالب یکی از دلایل این مسئله است.
ریزش مخاطبان کتابهای دفاع مقدس
وی که کتابهایی همچون " کانال مهتاب" ،"ورود ممنوع "، "پرونده 312" و " آرزوی چهارم " را به رشته تحریر در آورده است، خاطرنشان کرد: نویسنده ای که در حوزه دفاع مقدس قلم می زند، جرات نمی کند و یا به عبارت بهتر به خود اجازه نمی دهد که به سراغ ژانرهای متفاوت برود زیرا می ترسد تقدس زدایی شود. حتی ما در زمینه عشق زمینی در حوزه دفاع مقدس کارهای بسیار بسیار اندکی داریم. نویسندگان در محدوده و در قالب مشخص حرکت می کنند که تعریف شده است، همین مسئله باعث می شود که موضوع کتاب های دفاع مقدس به مرور تبدیل به کلیشه شده است و مخاطبان آن ریزش پیدا کنند.
این نویسنده دفاع مقدس اظهار داشت: قطعا بعد از 2-3 دهه بعد از جنگ نویسندگان می توانند در ژانرهای مختلف قلم بزنند. داود امیریان کتابی با ژانر وحشت در حوزه دفاع مقدس نوشته است که کار خوب و جذابی برای نوجوانان درآمده است. پرداختن به ژانرهای مختلف در حوزه دفاع مقدس به نوعی یک نوآوری است. ما چهارچوب را حفظ می کنیم اما در کنارش نوآوری نیز ایجاد می شود.
ترویج فرهنگ دفاع مقدس بین نوجوانان با ژانرهای معمایی و طنز
صحرایی تصریح کرد: نوجوانان و جوانان ما امروزه به شدت دنبال هیجان هستند و اخیرا بسیار از کتاب هایی با ژانر وحشت استقبال می کنند. اگر از انتشارات مختلف پرس و جو کنیم متوجه می شویم که امروزه استقبال بچه های نوجوان از ژانر وحشت زیاد است. ما می توانیم از این ژانر در حوزه دفاع مقدس برای نوجوانان استفاده کنیم که ضمن معرفی آن دوران، جذابیت هم برای نوجوانان ایجاد کرده باشیم.
صحرایی اظهار داشت: ژانر معمایی فقط بحث پلیسی نیست بلکه دربردارنده مباحث دیگر نیز هست. وقتی وارد ژانر معمایی می شویم قطعا می توانیم از ابزار طنز هم استفاده کنیم. وقتی معما می آید بحث طنز کمک خوبی است، بحث های سرگرمی و معمایی در قالب طنز شکل می گیرد. یک پایه طنز سرگرمی است. معما هم ویژگی سرگرمی دارد. بحث سرگرمی بحث کلی خوانش رمان هاست و ما از ژانرهای دیگر هم می توانیم در حوزه دفاع مقدس استفاده کنیم تا کتاب هایمان خواندنی تر شود. با استفاده از این ژانرها می توانیم فرهنگ دفاع مقدس را برای نسل جدید ترویج و تبلیغ کنیم.
ادبیات دفاع مقدس با ژانرهای مختلف پربارتر می شود
این نویسنده اذعان کرد: پرداختن به ژانرهای جدید باعث به روز کردن و نوآوری در حوزه دفاع مقدس می شود. کتاب های دفاع مقدس مخاطب خود را دارد اما مخاطبان حرفه ای ادبیات به دلیل تکراری بودن کتاب های دفاع مقدس کمتر سراغ این حوزه می روند. " دا "یک کار مستند است تا یک رمان اما در زمان خودش یک نوآوری بود، حتی تا حوزه های روشنفکری رفت و نویسندگان تخصصی هم آن را تهیه کردند، خواندند و در کتابخانه ها گذاشتند. بعد از آن " دا " در قالب کتاب های دیگر تکرار شد. متاسفانه ما به جای نوآوری روی یک موضوع تکرار می کنیم و همین باعث تبدیل شدن موضوع به کلیشه می شود. چه اشکالی دارد از ژانر معمایی و کارآگاهی و پلیسی در دفاع مقدس استفاده کنیم. چه اشکال دارد داستانی در مورد یک اتفاق پلیسی در جبهه های جنگ بنویسیم. ما در آن زمان حفاظت و اطلاعات داشتیم از این مباحث می توانیم استفاده کنیم و کتاب های حوزه دفاع مقدس را پربارتر و برای مخاطب حرفه ای ادبیات جذاب تر کنیم.
گفتگو از مریم داوری
نظر شما