به گزارش خبرگزاری شبستان، شاه عباس از سال 996- 1038 ه.ق پادشاه ایران بود که بر اثرکودتایی نظامی حکومت را از پدرش گرفت و تا زمان مرگش بر اریکه سلطنت تکیه زد. مردم ایران شاه عباس را به عنوان قهرمان مورد احترام قرار میدادند. او جنگاور زیرکی بود که برای کشورش افتخار آفرید و توانست تمامیت ارضی ایران را توسط جنگهایی که با نیروهای متخاصم خارجی انجام داد، حفظ کند. وی فرمانروایی عادل و در عین حال بیرحم بود که به رقیبانش ذرهای ترحم نکرد و اقتصاد رو به زوال ایران را با ایجاد رونق تجاری شکوفا کرد. این اثر به بررسی حیات سیاسی-فکری شاه عباس و پیامد اقدامات او در ایران، خاورمیانه و اروپا میپردازد.
شاه عباس سلطانی خودرای و باذکاوت در سرمین ایران بود. او توانست بر نیروهای خانخانی یا قبیلهای که کشور را قطعهقطعه کرده بودند پیروز شود و دولت مرکزی مقتدری بهوجود آورد. وی اقتصاد در حال نابودی صفویه را با تامین امنیت، پول در گردش پایدار و پایهگذاری اقتصاد بیاندازه مترقی مجددا بنا کرد. با توجه به علل استراتژیکی و بازرگانی، و همچنین به دلیل آنکه دیدگاهش روی به سوی جهان بیرون و بدون تعصب مذهبی بود؛ وی ارتباط وسیع با سرزمین مسیحی اروپا را ترغیب کرد. وی حامی هنرهای دیداری بود و به طرز بایستهای، جایگاهی عظیم برای حکومتش در پایتخت تازه خویش اصفهان ایجاد کرد. او همچنین با بزرگترین ارتش نیرومند دوران خود، امپراتوری عثمانی جنگید و این ارتش را شکست داد.
دیوید بلو میگوید: «این کتاب درمورد شخصیتی کلیدی و دوران بحرانی از تاریخ ایران مطالبی در برابر خواننده قرار میدهد، کشوری با اهمیت زیان در جهان که تاکنون نیز ادامه دارد. این کتاب مرهون تحقیقات گستردهای است که در سه یا چهار دهه گذشته به سرعت صورت گرفته است. این قضایا نه تنها اطلاع ما را از دوره شاه عباس بلکه از کل دوره صفویه بسیار گسترش داده است منبع اصلی ایرانی من، تاریخ عالم آرای عباسی یا با عنوان «تاریخ جهان در خلال حکومت شاه عباس» بود که توسط مورخ رسمی وی، اسکندر بیگ منشی نوشته شده است و کل دوره سلطنت وی را تحت پوشش قرار میدهد.
اسکندربیگ کاتب دفترخانه سلطنتی بود و آنچنان که از عنوانش، منشی، مشخص است اکثرا با شاه بوده، تاریخ وی مشتمل بر زمانهایی است که شاه در حال جنگ بود و بنابراین بیشتر حوادثی را که بیان میدارد، به چشم دیده است. تاریخنامه وزین وی علیرغم هویت «رسمی»اش تا کنون نیز از همه جهت بااهمیتترین منبع ایرانی این دوره به حساب میآید. یکی از خصوصیتهای اصلی اسکندبیگ به عنوان مورخ، شرافت وی است، به این دلیل که سعی میکند تا علل وقایع و رفتار مردم را بفهمد.»
خسرو خواجه نوری نیز دانشآموخته رشته تاریخ و مدرس تاریخ در دانشگاههای تهران است. همچنین مصحح نسخههای خطی و پژوهشگر اسناد فارسی است. همکاری با مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی و مرکز پژوهش کتابخانه مجلس شورای اسلامی در کارنامه وی جای دارد.
وی نیز بر مقدمهای که بر کتاب نوشته بر این باور است که: «بدون هیچ تردیدی شاه عباس صفوی یکی از شاخصترین چهرههای تاریخی ایران پس از اسلام است. پژوهشگران، دوران حکومت وی را به علت اصلاحات بنیادینش در زمینه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی و تحکیم روابط تجاری و سیاسی با دولتهای اروپایی و همچنین مطرح شدن ایران در عرصه منطقهای و جهانی، عصر شکوفایی ایران میدانند. نوشتن در مورد حیات سیاسی-فکری این پادشاه بزرگ با توجه به پیچیدگیهای زندگی و زمانه وی کار بسیار دشواری است. دیوید بلو با تحریر این اثر نه تنها آگاهی ما را از دوران شاه عباس بلکه از تمامی عصر صفویه افزایش میدهد.
بلو برای نگارش این اثر، کتاب تاریخ «عالم آرای عباسی» را اساس کار خود قرار داده است، ولی با این حال رجوع و تکیهگاه وی در تحریر این اثر بیشتر گزارشهای اروپاییانی است که از ایران دیدن کردهاند. مولف با برگزیدن عنوان فرعی «پاشاده بیرحمی که به افسانه مبدل گشت» درصدد است تا شاه عباس را فردی با ویژگیهای متضاد توصیف کند. اگر او را پادشاهی خودرای خوانده، اما سپس وی را با ذکاوت معرفی کرده است.
چاپ سوم «شاه عباس، پادشاه بیرحمی که به اسطوره مبدل گشت» در 405 صفحه، شمارگان 500 نسخه و بهای 30 هزار تومان از سوی موسسه انتشارات امیرکبیر منتشر شد.
نظر شما