بررسی CFT پشت درهای بسته/بوی خوبی از مجلس به مشام می رسد

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، پس از آن که رهبر معظم انقلاب اسلامی بررسی پیوستن ایران به FATF را به مجلس شورای اسلامی واگذار کردند برخی از مخالفان این مساله با ایجاد سدهایی بر سر راه بررسی مجلس در این موضوع سعی داشتند تا ایران را از عضویت در نهاد جهانی گروه ویژه اقدام مالی منصرف کنند.

اما در نهایت صبح امروز یکشنبه ۱۵ مهرماه ۹۷، پس از بازگشت «محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه کشورمان از نیویورک نمایندگان مجلس شورای اسلامی با حضور وی و وزیر اطلاعات در جلسه ای غیر علنی و بدون حضور خبرنگاران بررسی لایحه CFT که در آن پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با حمایت مالی تروریسم مطرح شده را آغاز کرده اند.

بنابراین گزارش، مجلس شورای اسلامی از هفته گذشته قرار بود که این مساله را در دستور کار خود قرار دهد اما گویا نبود وزیر امور خارجه می توانست اثر منفی در این جلسات مجلس داشته باشد به همین دلیل شب گذشته که ظریف وارد تهران شد قرار شد که امروز با حضور او این مساله مطرح شود.

وزیر امور خارجه که از یکم مهر راهی نیویورک شده بود شب گذشته پس از دو هفته به ایران بازگشت و در این سفر بیش از ۱۰۰ برنامه کاری اعم از دیدار و مذاکره با مقامات و شخصیت های خارجی به ویژه همتایان خود، سخنرانی در مجامع بین المللی و اندیشکده های آمریکایی، نشست های چند جانبه با موضوعات منطقه ای و بین المللی و نیز گفتگو با رسانه های معتبر بین المللی و آمریکایی برگزار کرد و حالا به تهران آمده تا شاید با دستی پر بتواند اثرات مثبت FATF را برای نمایندگان بهتر از گذشته مطرح کند.

اما براساس اعلام برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بوی خوبی از راهروهای بهارستان راجع به تصویب CFT به مشام می رسد. روز گذشته نمایندگان بسیاری در این خصوص اظهار نظر کردند و اکثر اظهارنظرها موافقت آن ها با این لایحه را به همراه داشت.

«غلامعلی جعفرزاده»، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی در توییتر خود نوشت: چه خوب حداقل یک دلیل از خطرناک بودن FATF برای منافع ملی و مردم ایران به جز عدم امکان کمک به حزب الله لبنان نام برده می شد چون لبنان با عضویت در FATF مشکل خودش را حل کرده است.

علاوه براین، «علی ابراهیمی» در گفتگو با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری شبستان در خصوص موضوع FATF‌ که در حال حاضر از جنبه های مختلف مورد توجه کارشناسان است گفت: کار مجلس انجام اقدامات کارشناسی است و در این زمینه باید شروطی را که احتمال می دهد بعدا به ما اعمال فشار بیشتری وارد شود را بررسی کرده و در لایحه CFT لحاظ کند و ما حق شرط را برای خودمان در نظر بگیریم، در واقع مسیر را به گونه ای دنبال کنیم که در آینده دچار مشکل نشویم و عزت ملی را هم حفظ کنیم ضمنا هشت شرط را که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی احتمال می‌رود بعدا به ما اعمال فشار شود در لایحه CFT لحاظ شده است.

عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: FATF سازمانی است که تقریبا 90 درصد کشورهای دنیا عضو آن هستند از طرف دیگر کشورهایی که عضو هستند برای ماندن در این سازمان آیین نامه و مقررات آن را رعایت می‌کنند و نپیوستن به این سازمان محدودیت‌هایی برای داد و ستدهای ما و سایر کشورهای جهان به دنبال دارد.

وی با ابراز امیدواری از اینکه مجلس در جلسه روز یکشنبه ۱۵ مهرماه خود با در نظر گرفتن منافع ملی و فرمایشات مقام معظم رهبری لایحه CFT را مورد بررسی قرار دهد، گفت: در حال حاضر عده ای با تصویب لایحه CFT و پیوستن ما به اف ای تی افFATF مخالف هستند، بخشی از این مخالفت ها از این باب هست که عده‌ای محدودیت های احتمالی آن را بیشتر از فواید آن می‌دانند و بخشی نیز به دلیل بدعهدی های آمریکا و رفتار غیرقابل اطمینان آنهاست و آنها احساس می کنند که آمریکایی ها از این ابزار علیه ما استفاده می کنند.

ابراهیمی ادامه داد: البته عده ای نیز به این دلیل مخالفت می کنند که فکر می کنند شفافیت داد و ستدها ممکن است آسیب هایی را برای آنها داشته باشد ولی عمده مخالفت ها از سابقه بدعهدی آمریکاست.

نماینده مردم شازند در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در حال حاضر کشور تحت فشار تحریم‌های ظالمانه اقتصادی از طرف آمریکا  است و اکثر کشورهای جهان به دلیل ترس از مجازات‌های آمریکا قادر به انجام معاملات تجاری با ما نیستندو عده ای نیز نظرشان این است که FATF به ما کمکی نمی کند و اگر این فشارها ادامه داشته باشد پیوستن و نپیوستن به آن تفاوتی ندارد.

پیش از این نیز، «علیرضا رحیمی»، عضو هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی نیز به شبستان گفته بود که: «FATF یک ضرورت برای کشور است البته باید در این موضوع منافع ملی حفظ شود. نکته قابل توجه این است که در لایحه الحاق به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم دولت تحفظات لازم را طی اعلامیه ای تفسیری که ضمیمه کنوانسیون کرد، پیش بینی کرده است و مراقبت های لازم برای حفظ حقوق جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. ما باید از شفافیت استقبال کنیم، ما باید از لوایح مبارزه با تامین مالی تروریسم و مبارزه با پولشویی استقبال کنیم و اینها مجموعه چهارچوبی است که در فضای کنوانسیون آمده است البته باید توجه داشته باشیم قبل از اینکه این کنوانسیون مطرح شده باشد ایران در خط مقدم مبارزه با تروریسم بوده است و نپیوستن به کنوانسیون های بین المللی شائبه مخفی کاری را بیشتر از طرف جمهوری اسلامی ایران دامن می زند. به نظر می رسد مجلس باید در مورد اف ای تی اف همانگونه که رهبری اختیار به مجلس داده است تصمیمی موثر در زمان لازم بگیرد.»

اما از طرفی دولت هم بر این مساله تاکید دارد و «بهرام قاسمی» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز به نمایندگی از دولت هفته گذشته در نشست خبری خود اعلام کرد: به تصویب لوایح FATF در مجلس خوشبین هستم.

در کنار مجلس شورای اسلامی علاوه بر دولت که بر رسیدن به FATF اصرار دارد برخی از سیاسیون دیگر نیز این مساله را به نفع کشور می دانند. در همین رابطه شب گذشته «کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی درباره لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم موسوم به CFT گفت: با شرایطی که برای تصویب این لایحه می گذاریم، جلوی سوءاستفاده های دیگران گرفته می شود.

مشکل FATF با ایران چیست؟

در زمان دولت نهم، گروه ویژه اقدام مالی از ایران خواست تا به منظور مشخص شدن وضعیت بانکی خود و نحوه عملکرد سیستم بانکی با این گروه به همکاری بپردازد که با مهم ندانستن این درخواست در دولت وقت در سال ۲۰۰۹ ایران در فهرست دول غیر همکار قرار گرفت و اقدامات تحریمی برای تهران وضع شد اما پس از حضور قوی ایران در مذاکرات هسته ای و مشخص شدن این موضوع که در صورت لغو تحریم های هسته ای تحریم های گروه ویژه اقدام مالی مانع از ارتباط بانکی ایران با جهانیان می شود، تیمی در سال ۹۵ شکل گرفت تا کشورمان را از این لیست خارج کند و FATF یک فرصت ۱۸ ماهه به ایران داد تا اقدامات لازم برای خروج از این لیست را انجام دهد.

پس از بررسی های انجام شده مشخص شد ایران برای رسیدن به این هدف نیاز به اصلاح قانون نظام بانکی دارد و در همین رابطه دولت یازدهم ۴ لایحه تحت عناوین لایحه مبارزه با پولشویی، لایحه مبارزه با تامین مالی تروریسم، کنوانسیون مبارزه با پولشویی و کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد اما با نفوذ سیاسیون مخالف خروج ایران از گروه سیاه FATF به این مساله مشکلات بسیاری بر سر راه تصویب این لوایح در مجلس ایجاد شد و علیرغم تلاش های فراوان دولت در بخش های مختلف به ویژه وزارت امور خارجه، این گروه توانستند این لوایح را به مدت ۲ ماه از دستور کار مجلس خارج کنند و در نهایت مهلت ۱۸ ماهه ایران به پایان رسید.

اما امروز نمایندگان برای این مساله جلسه را به بررسی لایحه  CFT اختصاص داده اند.

چرا ایران باید به FATF بپیوندد؟

پذیرفته شدن ایران از سوی گروه اقدام ویژه مالی یا همان FATF موجب می شود تا کانال های بانکی ایران برای همکاری های خارجی باز شود. از زمانی که ایران در فهرست سیاه این گروه قرار گرفته بانک های بزرگ دنیا از همکاری با بانک های کشورمان دچار ترس و وحشت شده اند و بر این باورند که به دلیل عدم مقابله ایران با تامین مالی تروریسم و پولشویی FATF از پذیرفتن کشورمان سر باز می زند.

این مساله در زمان اجرای برجام نیز موجب شد تا ایران نتواند آنگونه که باید از فرصت همکاری با بانک های جهانی بهره ببرد و حالا هم که تحریم های آمریکا علیه ایران وضع شده و در حال گسترش است بودن در لیست سیاه FATF نیز کمک می کند تا دست آمریکا برای جلب رضایت بانک های بزرگ جهانی به منظور نداشتن همکاری با ایران باز باشد.

در حالیکه خروج از لیست سیاه FATF و پیوستن به این گروه موجب تقویت اعتبار ایران در عرصه مالی جهانی خواهد شد و از آن پس همکاری های بانکی کشورمان با بانک های بزرگ افزایش یافته و باعث می شود تا آمریکا نیز در اجرای تحریم های یک جانبه خود علیه تهران دچار مشکل و انزوا شود.

در خصوص این موضوع، «ابراهیم نکو» در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان عضویت ایران در FATF را گام مثبتی دانست و گفت: با توجه به اینکه عضویت ایران در نهادهای مالی بین المللی گامی تاثیرگذار در روند تعاملات مالی ما با جهان است این مسئله یک ضرورت محسوب می شود.

عضو سابق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نگرانی عده ای از این مسئله که عضویت در FATF موجب از دست رفتن برخی چیزها در اقتصاد ایران می شود را نگرانی غیرمهمی ارزیابی کرد و افزود: برخلاف این مسئله که آنها عنوان می کنند عضویت در نهادهای بین المللی مالی موجب تحکیم ریشه های اقتصادی ما می شود زیرا ایران از هیچ گروهک تروریستی حمایت نمی کند و بحث های حمایت ایران از گروه های مقاومت مشمول حمایت از تروریست ها نمی شود.

نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این نکته که تصویب لایحه FATF مجلس شورای اسلامی مانعی برای اهداف ما نمی شود، خاطرنشان کرد: این مسئله در نهایت منجر می شود بهانه ها از دست مخالفان ما گرفته شود و تاییدی بر حقانیت ما و قربانی شدن ما در برابر تروریست ها باشد لذا تصویب آن موانعی برای ما ندارد.

وی در پایان عنوان کرد: این مسئله بهانه را از دست دشمنان ما می گیرد و در کنار آن ما می توانیم برای مقابله با آمریکا در دور زدن تحریم ها نیز بر FATF تکیه کنیم.

همچنین، «حسین وکیلی» در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان در خصوص نقش عضویت ایران در FATF در اقتصاد کشور گفت: مدت طولانی است که کشورهای دنیا به منظور شفاف سازی نقل و انتقالات مالی خود با نهادها و سازمان های معتبر بین المللی در ارتباط هستند و هدف این نهادها و سازمان های بین المللی پیدا کردن مسیرهایی است که از طریق آن به تروریست ها کمک های مالی انجام می دهند.

معاون اسبق وزیر اقتصاد و دارایی با بیان اینکه کشورهایی که متعهد به اجرای مفاد نهادهای اقتصادی بین المللی همچون گروه اقدام ویژه مالی هستند متعهد به شفاف سازی روابط مالی خود در داخل و خارج از کشورشان می شوند، افزود: این مسئله هیچ مشکلی برای اقتصاد کشورها به وجود نمی آورد و همچنین نشان می دهد یک کشور چگونه به صورت قانونی به مبادلات مالی می پردازد و عضویت در FATF برای هیچ کشوری تاکنون مضر نبوده است.

وکیلی به ابهامات موجود بر سر راه عضویت ایران در FATF اشاره کرد و اظهار داشت: کشور ما از آنجایی که در تعامل با اقتصاد جهانی است اگر به عضویت گروه اقدام ویژه مالی دربیاید قطعا شفاف سازی موجود در این تعاملات اقتصادی آن موجب می شود جهانیان بدانند ایران هیچ حمایتی از تروریست ها انجام نمی دهد.

معاون اسبق وزیر اقتصاد و دارایی با تاکید بر این نکته که FATF کمک می کند که اتهاماتی که به جمهوری اسلامی ایران در این رابطه وارد شده رد شود، خاطرنشان کرد: این عضویت به شفاف سازی می پردازد و باعث می شود بهانه گیری از سوی دشمنان ایران که می خواهند ایران هراسی را در دنیا گسترش دهند به پایان برسد.

این کارشناس مالی تصریح کرد: اگر بخواهیم به دنیا اثبات کنیم فعل و انفعالات مالی ما از هیچ شائبه ای برخوردار نیست باید به عضویت نهادهای معتبر جهانی مالی دربیایم و اگر لایحه FATF در مجلس شورای اسلامی تصویب شود به نشان دادن حسن نیت ایران به جهانیان کمک می کند و در نهایت گام مثبتی در راستای مقابله با تحریم های آمریکا است تا توطئه های ایالات متحده علیه ایران را خنثی کند.

حال باید منتظر ماند و دید آیا منافع ملی و اقتصادی کشور بار دیگر بر منافع شخصی عده ای ترجیح داده می شود یا آن عده می توانند با سیاسی بازی مانع از گشایش جدیدی در تعاملات تجاری ایران شوند؟/