کاوش های تپه ریوی، به شناخت امپراطوری های شمال شرق کمک می کند/ سایت موزه ریوی، ۱۰ سال آینده محقق می شود

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی؛ محوطه تاريخي ريوي در پنج کيلومتري غرب شهر آشخانه و در نزديکي روستاي نجف و قره مصلي واقع شده است. اين اثر تاريخي در سال 1346 با شماره 720 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيد و در سال 1391 فصل اول کاوش باستان شناسي اين اثر آغاز شد. محوطه تاريخی ريوي با وسعتي حدود 110 هکتار، در واقع بقاياي يک شهر دوران هخامنشي است که وي‍ژگي هاي باستان شناسي منحصر به فردي را داراست.

پژوهش های باستان شناسی محوطه تاریخی ریوی به صورت مشترک بین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی و موسسه باستان شناسی آلمان از سال 91 آغاز شده و با توجه به اهمیت علمی و گردشگری این اثر تاریخی، برنامه منظمی با عنوان «پروژه باستان شناسی ریوی» جهت کاوش و پژوهش در این محوطه تاریخی تدوین شده که در حال حاضر در فصل ششم کاوش قرار دارد.

محمدجواد جعفری، سرپرست هیئت باستان شناسی منطقه ریوی در جمع خبرنگارانی که به منظور بازدید از منطقه ریوی در آن محل حضور یافته بودند، گفت: منطقه ریوی در سال 1346 توسط دکتر نگهبان در فهرست آثار ملی ثبت و پس از آن تعیین حدود و عرصه شد.

وی با بیان اینکه بعد از انقلاب متاسفانه به دلیل برخی مشکلات و عدم نظارت دقیق با توجه به اینکه اداره میراث فرهنگی زیر نظر خراسان بزرگ بود، بخش های زیادی از سایت تخریب می شود و استقرار دو کوره آجرپزی بخشی از آثار باستانی را از بین می برد، افزود: اما از سال 91 نخستین فصل کاوش منطقه ریوی با همکاری موسسه باستان شناسی آلمان آغاز می شود و در حال حاضر در فصل ششم کاوش قرار داریم و برای تکمیل مطالعات باستان شناسی به احتمل قوی 6 فصل دیگر هم به آن اضافه می شود.

جعفری در خصوص آثار باستانی قسمت شمالی منطقه ریوی به کشف گورستان اشاره می کند و می گوید: مطالعات ما در این قسمت به دوره مفرغ یعنی 3500 تا 4هزار سال قبل می رسد که انسان هایی در این منطقه سکونت داشته اند که گورستان آنها باقی مانده است؛ حا اینکه آنها چه کسانی بوده اند و چه ارتباطاتی داشته اند با مطالعات تکمیلی باستان شناسی حاصل می شود.

وی با بیان اینکه تاکنون در این منطقه هفت گورستان پیدا شده که مطالعات ما نشان از تعامل آنان با آسیای میانه و فلات مرکزی را می دهد، افزود: بعد از دوره مفرغ در دوره آهن هم این مکان یک محوطه استقرار تاریخی بوده است که سفال ها و ساختمان های مربوط به دوره آهن که حدود سه هزار سال قبل می شود، گواه بر این مطلب است.

سرپرست هیئت باستان شناسی منطقه ریوی با بیان اینکه البته مهم ترین فاز استقراری ما مربوط به دوره هخامنشی است که از یک محوطه کوچک به محوطه بزرگ گسترش پیدا کرده است، اظهارداشت: مطالعات ما نشان از وجود یک شهر در این منطقه را دارد چرا که بناهای حکومتی همچون کاخ، بناهای بایگانی و ساختمان های بزرگ در کاوش ها مشاهده شده است.

وی ادامه داد: حتی بعد از دوره هخامنشی در دوره اشکانی و ساسانی این منطقه مرکز تجمع و استقرار بوده ولی بعد از دوره ساسانیان نمی دانیم چه اتفاقی رخ داده که تمرکز اصلی و عظیم در این نقطه کاملا از بین رفته و سایت های قوی دوره اسلامی به سمت تپه ملکان کشیده شده است.

جعفری با بیان اینکه حدودا سه هزارو 500 سال تاریخ تحولات جوامع انسانی دشت سملقان را می توانیم در تپه ریوی مطالعه کنیم، بیان کرد: ما در تاریخ کشورمان می دانیم مادها در غرب و هخامنشیان در شیراز بوده اند و همزمان با مادها و هخامنشیان در شمال شرق هم قطعا امپراطوری هایی بوده اند که ما آنها را نمی شناسیم که منطقه ریوی می تواند به شناخت ما از امپراطوری های شمال شرق، کمک کند.  

سرپرست هیئت باستان شناسی منطقه ریوی در خصوص شرایط این منطقه برای حضور گردشگر، گفت: سایت موزه ایده آلی که ما از منطقه ریوی انتظار داریم شاید تا 10 سال آینده محقق شود و ما در چشم انداز 10 ساله مطالعات ریوی، هم بحث مطالعاتی و هم بحث گردشگری را مدنظر داریم و از همین امسال سعی می کنیم دو ترانشه را حفظ کنیم که با حفظ این ترانشه ها شرایط کم کم برای حضور گردشگر فراهم می شود.

وی با بیان اینکه همکاری موسسه باستان شناسی آلمان تا پایان کاوش ها با میراث فرهنگی ادامه خواهد داشت، افزود: تلاش ما این است در فازهای بعدی راه های بیشتر و ترانشه های بیشتری را کار کنیم و فضای مورد نیاز گردشگر در مراحل بعدی طراحی و ساخته شود.