به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از ستاد خبری سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، در دومین روز از برگزاری جشنواره، سومین نشست تخصصی با عنوان «مینیمالیسم در فیلم کوتاه» با سخنرانی مجید برزگر و حضور احمد الستی به عنوان دبیر پنل برگزار شد.
در ابتدای این نشست، احمد الستی با طرح این سوال که اساسا یک فیلمنامه مینیمالیستی برای فیلم کوتاه، شامل چه چیزهایی است؟ مبحث را آغاز کرد.
مجید برزگر نیز در پاسخ به این سوال، گفت: متاسفانه امروز بسیاری از فیلم‌های کوتاه، ویژگی فیلم کوتاه را ندارند زیرا این فضا در حال تغییر است که البته خود نیازمند آسیب شناسی است. مساله اینجاست که ما در حال دور شدن از تجربه گرایی هستیم این در حالی است که یک فیلم کوتاه در ذات خود باید کوتاه و مینی مالیستی باشد.
او معنای مینیمالیست را متفاوت از موجز و کوتاه بودن دانست و تصریح کرد: به نظر من فیلمنامه یک اثر مستقل نیست زیرا تنها یک دستورالعمل برای اجرای فیلم به شمار می‌رود بنابراین هر آنچه که اهمیت دارد، با ظاهر شدن بر پرده سینما، مطرح و دیده می‌شود. در واقع این فرم و تکنیک است که به فیلمنامه هویت و جان می‌بخشد.
این فیلمساز در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان به یک سوژه مینیمالیستی رسید؟، گفت: در طراحی یک فیلمنامه قطعا سه مرحله را باید مد نظر قرار داد. مرحله نخست سوژه به معنای این است که چیزی در جهان ذهن ما را درگیر می‌کند تا درباره آن کار کنیم. طرح، قسمت دومی است که بر اساس سوژه به آن دست می‌یابیم. به عنوان مثال تحریم های کنونی، می‌تواند به عنوان سوژه مطرح شود. در این حالت کمبود داروهای ضروری، طرح را شکل می‌دهد. در مرحله سوم، پرداخت مطرح می‌شود که به نظر من مهمترین مرحله در ساخت یک فیلم است.
برزگر، چگونگی پرداختن به طرح را مهم خواند و افزود: طرح می‌تواند در ساخت یک فیلم همه چیز باشد. در این مرحله جای دوربین، لنز، موقعیت و… اهمیت می‌یابد و در پرداخت یک طرح، فرم و تکنیک مهم می‌شود.
او ادامه داد: به نظر من مینیمالیسم از درون هنرمند نشات می‌گیرد و اساسا کسی برای مینیمالیست بودن تصمیم نمی‌گیرد. برای شخص من همواره این سوال مطرح بوده که آیا تصویرسازی فیلم، نوعی فیلمسازی به شمار می‌رود یا به چالش کشیدن فیلمنامه است که فیلمسازی شمرده می‌شود؟ و پاسخ من به چالش کشیدن فیلمنامه است.
کارگردان فیلم «پرویز»، تصریح کرد: به نظر من سوژه و موضوع مبتذل اساسا وجود ندارد اما به طور حتم فرم مبتذل وجود دارد. در واقع این فرم است که می‌تواند داستان یک عشق را مبتذل نشان دهد یا بالعکس روندی باشکوه از این عشق تصویر کند.
برزگر تاکید کرد: در یک اثر مینیمالیستی کارگردان، اولویت‌های خود را مشخص می‌کند و بر مبنای آن پیش می‌رود، بر همین مبنا وقتی در یک فیلم شخص اول دارای اهمیت است، لزومی ندارد که به دیالوگ‌های فرد دوم بپردازیم. در واقع توجه به این جمله معروف که «کم، زیاد است»، فیلمساز در سبک مینیمالیست، سعی می‌کند که حواشی را حذف و از طریق حداقل و کمینه گرایی نگاه و جهان خود را تعریف کند.
او تعریف مینیمالیست در سینما را متفاوت از سایر هنرها خواند و گفت: به نظر من مینیمالیسم در سینما با هنرهایی نظیر: نقاشی، مجسمه سازی و … متفاوت است البته در هنر ادبیات، نویسندگانی چون: کارور و بعدها موراکامی تا حدودی به این فضا نزدیک شدند.
این کارگردان فیلم کوتاه خاطر نشان کرد: به نظر من هر کسی بر مبنای دلمشغولی‌هایش می‌تواند، سبک مختص خود را بیابد و اتفاقا در این مسیر تقلید از دیگران خطرناک است. در واقع فکر کردن به اینکه چه چیزی در ما وجود دارد و تبدیل این نگاهی درونی، سبب یافتن سبک شخصی یک هنرمند می‌شود. در غیر اینصورت صرفا خواندن یا گوش دادن به موسیقی، فیلم دیدن و …. نمی‌تواند راهگشا باشد.
برزگر تصریح کرد: تجربه‌های زیستی ما باعث ایجاد آثار یک هنرمند می‌شود بنابراین از خلال آثار یک هنرمند می‌توان دریافت که او چه ویژگی‌هایی دارد.
او ادامه داد: جمله‌ای در مینیمالیسم با عنوان «هر آنچه می‌بینید، همان چیزی است که می‌بینید» وجود دارد. این جمله در ابتدای مکتب مینیمالیسم سعی داشت صرفا به تصویر همان چیزی بپردازد که دیده می‌شود اما بعدها با همان سادگی و وضوح حقیقتی عریان را به تصویر کشید. در واقع مینیمالیست سعی دارد که تمام حواس بیننده را معطوف به اصل ماجرا کند به همین خاطر حواشی را از او می‌گیرد.
در ادامه این نشست، بخشی از فیلم «یک اتفاق ساده»، اثر سهراب شهید ثالث و «رزیتا» برای حضار پخش شد و مجید برزگر به بیان ویژگی‌های مینیمالیستی در این دو اثر پرداخت.
بخش پایانی این نشست به طرح پرسش‌های حضار و پاسخگویی از سوی مجید برزگر اختصاص یافت.
بر اساس این گزارش، سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران تا ۲۳ آبان ماه در پردیس ملت ادامه دارد.
نظر شما