اجرای پانزدهمین موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف در بهار ۹۸

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، مالیات مضاعف مالیات وضع شده از سوی دو یا چند کشور مختلف بر یک درآمد، یک دارایی و یا یک معامله واحد می باشد و چون اخذ مالیات مضاعف عملی ناعادلانه به شمار می رود اغلب کشورها با عقد قراردادهایی تحت عنوان موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف از دریافت مالیات مجدد صرف نظر می کنند یا از میزان آن می کاهند.

در واقع کشورها بر اساس دو اصل کلی «سرزمینی بودن قوانین مالیاتی» و «مالیات بر اشخاص مقیم» قواعدی را برای اخذ مالیات از منابع یا اشخاص وضع می کنند در این میان اجرای همزمان این دو اصل از سوی یک کشو در خصوص افراد یا شرکت های سرمایه گذار کشور خارجی دیگر، امکان دریافت مالیات مضاعف را نسبت به اتباع آن کشور خارجی به وجود می آورد.

مطابق اصل سرزمینی بودن مالیات ها، کلیه درآمدهای حاصله در محدوده سرزمینی یک کشور، مشمول اخذ مالیات می شود همچنین اصل مالیات بر اشخاص مقیم نیز بیان می دارد کلیه افرادی که مقیم یک کشور محسوب می شوند نسبت به درآمدهای خود در داخل یا خارج آن کشور مشمول پرداخت مالیات می شوند اما در برخی مواقع تداخل ناشی از اجرای همزمان این دو اصل در خصوص برخی از فعالیت های اقتصادی در کشور از سوی اتباع کشور خارجی دیگر، مشکلاتی از جمله اخذ مالیات مضاعف به وجود می آورد از این رو معاهدات جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف راه حلی است برای پیشگیری از بروز مشکلات این چنینی در روابط اقتصادی میان کشورها.

این موافقتنامه ها شامل مالیات بر درآمد و مالیات بر سرمایه است که صرفنظر از ‌نحوه اخذ آنها از سوی هر دولت متعاهد، تقسیمات سیاسی یا مقامات محلی آن وضع‌می‌ شود.

مالیات بر درآمد و سرمایه عبارت است از مالیات بر کل درآمد و کل سرمایه یا ‌اجزای درآمد و سرمایه از جمله مالیات درآمدهای حاصل از نقل و انتقال اموال منقول یا‌غیرمنقول، مالیات بر کل مبالغ دستمزد یا حقوق پرداختی توسط موسسات و همچنین‌مالیات بر افزایش ارزش سرمایه. بدین ترتیب که اشخاص حقیقی و حقوقی که در کشور ثالث سرمایه گذاری می کنند از پرداخت مضاعف مالیاتهای مذکور معاف شوند و تنها به یکی از دول طرفین مالیات پرداخت کنند.

در همین راستا تاکنون کشورمان بیش از ۱۴ موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف با کشورهای مختلف امضا کرده است. از جمله این موارد می توان به لایحه «موافقت‌نامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری مجارستان به‌منظور اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار مالیاتی در مورد مالیات‌های بر درآمد و سرمایه به‌انضمام تشریفات (پروتکل) الحاقی» اشاره داشت.

در همین راستا نیز به تازگی قرار است «موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار مالیاتی در مورد مالیات های بر درآمد» بین دولت جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلواک در آینده ای نزدیک اجرا شود. این موافقتنامه که در 29 دی ماه 1394 در تهران به امضا رسید، بعد از پیگیری ها از سوی دو طرف، تمامی مراحل قانونی مورد نیاز در مراجع داخلی دو کشور را طی کرده و از 11 دی ماه 1397 (اول ژانویه 2019) در جمهوری اسلواک و از اول فروردین 1398 در ایران به اجرا درمی آید.

قانون موافقتنامه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری اسلواک به منظور اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و جلوگیری از فرار مالیاتی در مورد مالیات‌های بر درآمد در جلسه دوم آذرماه 1395 مجلس شورای اسلامی تصویب شد و یکم دیماه ۱۳۹۵ نیز به تأیید شورای نگهبان رسید. این قانون که مشتمل بر ماده‌واحده و دو تبصره منضم به متن موافقتنامه، شامل مقدمه و بیست و هشت ماده است در 25 بهمن ماه سال 1395 از سوی رئیس جمهوری برای اجرا به وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ شد.

یادآور می شود: پیش از انقلاب اسلامی، ایران تنها با کشورهای فرانسه و آلمان موافقتنامه اجتناب از أخذ مالیات مضاعف امضا کرده بود، اما در سالهای بعد از انقلاب اسلامی و در سال های اخیر(از سال ۱۳۷۶ تا به حال) چندین مورد موافقتنامه از این نوع با دیگر کشورها از جمله اسپانيا، اندونزي، ايتاليا، بحرين، بلغارستان، تاجيكستان، زيمبابوه، عمان، لهستان، ونزوئلا، كره، روماني ،سودان و کویت در مجلس مورد بررسی و تصویب قرار گرفته است./