تحقق برنامه های ایمیدرو برای افزایش ذخایر زغالسنگ

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی دارای معادن بسیار و ذخایر فراوان از سنگ های معدنی است که این عامل باعث برتری کشورمان در حوزه معادن و صنایع معدنی در جهان شده است تا جایی که بخش عمده ای از صادرات غیرنفتی که در سال های اخیر برای دوری از اقتصاد تک محصولی مورد توجه قرار گرفته است به صادرات مواد معدنی کشور اختصاص یافته است.

زغالسنگ از جمله مواد معدنی است که جدا از قابلیت هایی که خود در عرصه صنعت دارد به عنوان یکی از زیرساخت های مهم در صنعت فولادسازی در کشور و سایر کشورها مورد استفاده قرار می گیرد. کشورمان از نظر میزان ذخایر زغال سنگ در رتبه 30 جهان قرار دارد اما از لحاظ میزان تولید در رتبه بعد از 42 قرار دارد.

بنا به گفته «محمد مجتهدزاده»، رئیس انجمن زغال سنگ ایران در حاشیه همایش چشم‌انداز صنعت زغال سنگ در بازار سرمایه «اکتشافاتی که تاکنون در این حوزه انجام شده است، نشان می‌دهد ایران یک میلیارد و 700 میلیون تن ذخایر احتمالی زغال سنگ دارد.» ذخاير زمین شناسی زغال سنگ در ايران حدود 14 - 11 میلیارد تن و ذخاير قطعی حدود 1 / 1 میلیارد تن است.

بر طبق گزارش «چشم انداز انرژی جهان» آژانس بین المللی انرژی متوسط میزان تولید جهانی از معادن زغال سنگ در حال حاضر 8/0 درصد ذخاير معدنی است که اين میزان در ايران در حدود 1/0 درصد يا به عبارتی يكه شتم تولید جهانی است. همچنین پیش بینی ها نشان می دهد تا سال 2020 میلادی، سهم زغال سنگ در تولید برق جهان 30 درصد، گاز 20 درصد، هیدرو 30 درصد، انرژی هسته ای 9 درصد، سایر انرژی ها 6 درصد و نفت خام 4 درصد است بر این اساس زغال سنگ نقش کلیدی در سبد انرژی جهانی دارد.

بر همین اساس و بر مبنای افق ترسیم شده برای سال 1404 درخصوص قرار گرفتن ایران به عنوان کشور برتر منطقه در تمامی حوزه ها نهادهای متولی برنامه ریزی های فراوانی برای افزایش میزان تولید این ماده معدنی را انجام داده اند تا جایی که شرکت های زغال سنگ طبس و البرز مرکزی از ابتدای فروردین تا پایان آذر، 522 هزار و 947 تن کنسانتره زغال سنگ تولید کردند. اما رقم تولید مدت مشابه سال گذشته، 510 هزار و 54 تن بود که حاکی از افزایش 3 درصدی تولید است. از این میزان، 453 هزار و 665 تن توسط «شرکت زغال سنگ طبس» و 69 هزار و 282 تن از سوی «شرکت زغال سنگ البرز مرکزی» تولید شد.

سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در این باره گزارش داده است که شرکت های زغال سنگ طبس و البرز مرکزی طی 9 ماهه امسال، یک میلیون و 315 هزار و 569 تن زغال سنگ استخراج کردند که نسبت به رقم استخراج مدت مشابه سال گذشته (یک میلیون و 113 هزار و 560 تن)، 18 درصد رشد نشان می دهد. در این میان، شرکت طبس یک میلیون و 192 هزار و 624 تن و شرکت البرز مرکزی 122 هزار و 945 تن ماده معدنی استخراج کرد.

میزان ارسال کنسانتره زغال سنگ این شرکت ها به مشتریان طی مدت یاد شده نیز با 11 درصد رشد، از 565 هزار و 437 تن مدت مشابه سال قبل به 509 هزار و 873 تن در 9 ماهه سال 97 رسید. میزان ارسال کنسانتره شرکت های طبس و البرز مرکزی به ترتیب 479 هزار و 534 تن و 85 هزار و 903 تن بود.

بنا به این گزارش، شرکت های زغال سنگ طبس و البرز مرکزی طی ماه آذر 63 هزار و 631 تن کنسانتره زغال سنگ «تولید»، 173 هزار و 257 تن ماده معدنی «استخراج» و 69 هزار و 958 تن کنسانتره «ارسال» کردند.

این گزارش می افزاید علاوه بر انجام طرح های افزایش تولید از شرکت های استخراجی زغالسنگ طرح جامع زغالسنگ تدوین شده است. طبق طرح جامع زغال، منابع زغال‌سنگ ایران شامل کرمان، نایبند، شمال شرق خراسان، کاشان، اصفهان، مراغه و آذربایجان است. در کشور میزان زغال‌سنگ قطعی حدود یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون تن و ذخایر احتمالی بین ۱۱ تا ۱۴ میلیارد تن برآورد شده است. همچنین بیشترین ذخایر اکتشاف شده مربوط به ۴ ناحیه طبس، کرمان، البرز مرکزی و البرز شرقی است و بیش از ۹۰ درصد تولید زغال‌سنگ کشور از نوع کک شو است.

در بانک اطلاعاتی این طرح، گردآوری اطلاعات همه معادن کشور، طبقه بندی آنها و نیز بانک اطلاعاتی در نرم افزار ArcGIS انجام شده است. در این بانک اطلاعاتی، شناسنامه معادن شامل مشخصات عمومی معدن، مشخصات لایه زغالسنگ، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، ذخیره معدن، میزان تولید و روش معدنکاری درج شده است.

 از سوی دیگر بر اساس طرح جامع فولاد کشور از ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تن فولاد، ۵/۱میلیون تن به روش کوره‌بلند و ۴۹/۹ میلیون تن به روش احیای مستقیم و سایر روش‌ها تولید می شود از همین رو برای تولید فولاد به روش کوره بلند، ۷/۳ میلیون تن کک (شامل ۸/۲ میلیون تن کک کلوخه و ۰/۹ میلیون تن کک ریزدانه) نیاز خواهد بود. همچنین به ۵/۳ میلیون تن کنسانتره زغال‌سنگ نیاز داریم.

یادآور می شود: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، توجه ویژه ای به صنعت زغال سنگ شد و شاهد اکتشافات بسیاری از معادن غنی در این حوزه بودیم تا جایی که طی ۴ دهه توانسته ایم به ذخیره یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تنی زغال سنگ برسیم./