ذکری که غم منتظران را رفع می کند

ازجمله اذکار توصیه شده و دارای آثار و برکات فراوان ذکر مشهور به «یونسیه» «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» است؛ در توضیح این ذکر آمده: حضرت یونس (علیه السلام) مدت ها در میان قومش به ارشاد مردم پرداخت ولی در مدت سی و سه سال فقط دو نفر به او ایمان آوردند او هم قوم خود را نفرین کرد و خداوند به او وعده داد که در تاریخی مشخص عذاب خود را بر آنان خواهد فرستاد.

یونس از شهر خارج شد اما یکی از دوستانش در شهر ماند و مردم را از عذاب خدا ترساند و از آنها خواست توبه کنند و آنها که نشانه های عذاب وعده داده شده را دیدند از ترس عذاب توبه و ناله کردند تا خدا عذابش را از آنان بر گرداند یونس به امید اینکه مردم نابود شده اند به شهر بازگشت و وقتی دید همه چیز عادی است و مردم به کارشان مشغولند، عصبانی شد و شهر را بدون اجازه خداوند ترک کرد و با یک کشتی راهی دریا شد.

در بین راه ماهی غول پیکری به کشتی حمله کرد و به خواست خداوند متعال حضرت یونس(ع) را بدون اینکه به او آسیب برساند، بلعید.

حضرت یونس(ع) وقتی به هوش آمد متوجه اشتباه خود شد و با ناله و تضرع به درگاه خداوند توبه کرد که توبه او در قرآن آمده است و بخشی از آیه به عنوان «ذکر یونسیه» مشهور شده است که علما و عرفا خواص بیشماری را برای آن نقل می کنند، قرآن می فرماید: «وَذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَک إِنِّی کنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ؛ و ذاالنون ( يونس) را (به ياد آور) در آن هنگام كه خشمگين (از ميان قوم خود) رفت؛ و چنين مى‏پنداشت كه ما بر او تنگ نخواهيم گرفت؛ (اما موقعى كه در كام نهنگ فرو رفت،) در آن ظلمت ها(ى متراكم) صدا زد: «(خداوندا) جز تو معبودى نيست! منزهى تو! من از ستمكاران بودم! » (سوره الانبياء ، آيه 87)(1)

خواص ذکر یونسیه

ذکر یونسیه در رکعت اول نماز غفیله خوانده می‌شود. از پیامبر(ص) نقل شده است که این دعا، اسم اعظم خداوند است که اگر خدا را به آن بخوانند، اجابت می‌کند. استادان اخلاق و عرفان نیز درباره مداومت بر گفتن این ذکر بویژه در حال سجده تاکید دارند.

همچنین در حدیثی از پیامبر(ص) تاکید شده هر مسلمانی برای حاجت خود، این ذکر را بخواند، خداوند خواسته او را برآورده می‌کند.(2) از امام صادق(ع) نیز روایت است که: «در شگفتم از کسی که‌ اندوه دارد چگونه به این آیه قرآن «لا إِلهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحانَک إِنِّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» پناه نمی‌برد در حالی که خداوند در ادامه آیه فرموده است: ما دعای او را پذیرفتیم و او را از اندوه نجات دادیم و مومنان را این گونه نجات می‌بخشیم»(3) «فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ نَجَّیْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ».

مرحوم «علامه طباطبائي(ره)» فرمودند كه مرحوم قاضي (استاد آن عارف عظيم و سالك مستقيم حضرت آيت الله حاج سيد علي قاضي تبريزي) اول دستوري كه مي دادند ذكر يونسيه بود «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ» كه در مدت يك سال در وقت خاص به حالت سجده ات بازخوانده شود.(4)

حضرت آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی می فرمود: «من از بعضى أجلّاء مشايخ خودم كه همانند او حكيم عارفى، و معلّم حاذقى را در راه خير، و طبيب كاملى را نديده‏ ام پرسيدم: كداميك از أعمال جوارح را كه شما تجربه نموده ‏ايد اثرش در قلب بيشتر است؟!(5)

فرمود: «سجده طويله در هر روزى كه آن را ادامه دهد، و طول بدهد جدّاً تا اينكه يك ساعت و يا سه ربع ساعت به طول انجامد و در آن بگويد: «لآ إِلَهَ إِلاّ أَنتَ سُبْحَنَكَ إِنِّى كُنتُ مِنَ الظَّلِمِينَ». به طوري كه نفس خود را گرفتار و محبوس در حبس عالم طبيعت مشاهده نمايد و مقيَد و مغلول به قيدها و غل هاى اخلاق رذيله بنگرد، و خداوند را تنزيه كند كه: تو اين كار را از روى ظلم و ستم به من ننمودى! و من بودم كه به نفس خودم ستم نمودم و آن را در اين مهلكه عظيمه وارد ساختم.»(6)

ختم های ذكر يونسيه

برای ختم اين ذكر شريف اعدادی همچون «400» «700» «1001» «3000» «4000» «7000» بیان شده که به تناسب دستور استاد و قابليت انجام می شود، عدد 400 براي همه، آن هم شب ها بعد از نماز عشاء تا هر وقت شب در سجده نافع و معمول است.

این ذکر در تقويت نفس و قلب و مكاشفات بسيار موثر و در رفع حجب و نورانيت مفیدفایده است؛ اجابت  دعا و نجات مؤمنين، از طرف خدا شامل گوينده آن مي شود.(6)

وقتي از مرحوم آيت الله كشميري پرسيدند بهترين كار براي سالك در كدام يك از اعمال عبادي است؟ فرمودند: «بهترين آن سجده است كه ذكر يونسيه در آن گفته شود. و فرمودند: امان ذكر يونسيه موجب اتصال به ارواح و باز شدن چشم برزخي می شود.» (7)

اين ذكر شريف اثر بسيار عجيبي در رفع غم و اندوه دارد.

پی نوشت ها:

1-پایگاه عتبه حسینیه؛

2- مصباح کفعمی، ۱۴۰۵ق، ص۲۹۸؛

3-شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۹۳؛

4-پایگاه حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان؛

5-«أسرار الصّلوة» صفحه ۴۶؛

6-تبیان.

7- آفتاب خوبان.