به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، تناسب و هماهنگی در جانمایی مجسمه های شهری و تزئینات محیطی امری بدیهی است، اگر اثر هنری بدون توجه با محیط پیرامون در جایی نصب شود که با آن محیط تناسب و هماهنگی نداشته باشد موجب آلودگی بصری برای مخاطب می شود؛ همین موضوع را با «بهداد لاهوتی»، هنرمند مجسمه ساز به گفتگو نشسته ایم که ماحصل آن در زیر می آید:
چه تعداد اثر از شما در شهر تهران جانمایی شده است؟
سه کار شهری من در طول بیست سال فعالیت ام در شهر تهران جانمایی شده است؛ یک کار سنگی 2 متری که 18 سال پیش ساخته شده و در پارک خاوران نصب شده است؛ «سه دانه انگشتر»که کار مذهبی سفارشی بود و فونداسیون نداشت و یکی از این انگشترها در پارکی در «هنگام» و یکی هم در باقری و آن دیگری را ه نمی دانم کجا نصب کردند، اثری از من با عنوان« خانه ام ابری است» که مربوط به چهارمین بینال شهری بود که این اثر را در اتوبان چمران روبروی آتی ساز نصب کردند این کار شهری بود؛ همین کار را دوستان جابجا کردند و رنگ اش را هم عوض کردند و در نیایش کج نصب اش کردند. من سال ها عضو کارشناسی سازمان زیبا سازی بودم چندین دوره داورجشنواره ها بودم و دبیر اجرایی بودم نباید حداقل با کار من این برخوردرا می کردند.
آیا نظارت بر جانمایی و حتی جابجایی آثار لازم است؟
من معتقدم یک نظارتی باید بر آثار باشد؛ من بالای 20 کار برای دوستان هنرمند در کارگاهم ساختم، البته الان دو سه سال است کار شهری را بسته ام و به کار گالری می پردازم، حداقل در این بخش برای آدم احترامی قائل هستند ولی در اینجا می دیدم تایید می شد که اثر را فلان جا نصب کنند و شبانه می خواستند کار را نصب کنند می ریختند بر سر هنرمند و با یک شرایط بدی اثر هنرمند را پرت می کردند که به جایش گلدانی یا سبد میوه ای بگذارند یا یک درخت بگذارند درخت هم خوب است اما باید جای اش منطقی باشد، هیچ اشکالی نداد در یک ردیف درختی کاشته شود و چهار درخت را نگذارند مجسمه را بگذارند هیچ تقابلی بین این نیست ما اصرار نداریم مجسمه ساخته شود و در شهر نصب شود ولی اگر شهردای دوست دارد این کار را بکند مجسمه را جلوی درخت درخت را جلوی مجسمه نگذارند .
مضمون اثر در جایی که نصب می شود چقدر با محیط باید هماهنگ باشد تا مخاطب سردرگم نشود و آلودگی بصری ایجا نکند؟
صدرصد باید هماهنگ باشد، این خیلی مسئله مهی است؛ این یک تجربه بصری است که به مرور شکل می گیرد، الان به جایی رسیدیم که در بینال شهری مان از هنرمند می خواهیم اگر کاری ارایه می دهد با جانمایی ارایه بدهد این اتفاق دو دوره است که می افتد خیلی اتفاق مهمی است.
آیا هنرمند متناسب با محیط طراحی می کند؟
قطعا هنرمند برای جایی که طراحی می کند فکر می کند که آیا اثر به این محیط می آید، اگر بازار است آیا این کار ربطی به این منطقه دارد رنگ محیط به این کار می خورد؛ هنرمندها باز از مسئولان در همه زمینه ها جلوتر هستند هنرمندان تلاش می کنند اما الان باید مسئولان این معضلات را حل کنند، اگر هنرمند کاری را برای این منطقه طراحی کرده است شما باید چانه اش را با شهردار بزنید که این کار برای اینجا طراحی شده است و باید اینجا نصب شود نه اینکه بگویند شما یک کیلومتر آن طرف تر نصب کنید این کار مال آنجا نیست.
در فراخوان ها باید مشخصا بر اساس هویت محله ها اثر سفارش داده و ساخته شود؟
بله، قطعا خیلی مهم است فراخوان های ما به این شکل است می گوید برای فلان میدان کار می خواهم هنرمندان میدان را می شناسند بررسی می کند و برای آنجا ارایه می دهند ولی یک مسئله مهم زمان است ما همیشه در کارهایمان به جای اینکه به پروسه زمانی اهمیت بدهیم یک هنرمند چند ماه درباره کار فکر کند اینطور فراخوان می دهیم که برای فلان میدان کار می خواهیم در 2 ماه یک نفر فکر می کند طراحی می کند و اجرا می کد و امکان ندارد در این مدت کم کار درست دربیاید این باید حداقل یک پروسه یکساله و دو ساله وقت بگذارد و فرصت بدهیم به هنرمند که بارها به آن محیط سر بزند کار دلی هم هست باید با آن ارتباط برقرار کند .
یعنی در طراحی و اجرای پروژه های شهری اثر زمان مقوله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد؟
ما به زمان بندی دقت نمی کنیم، دلیل هم دارد و آن هم مدیریت های مقطعی است؛ هیچ مدیری نمی داند سال آینده هست یا نیست میخواهد در دوره کاری اش کار را تمام کند و بگوید در دوره کاری ام 50 تا مجسمه نصب کردم، برایش مهم نیست که بگوید این یک مجسمه را با فکر نصب کردم انچه برایش مهم است این است که این تعداد هنرمند در فراخوان ام بودند، این ها مسایل مهمی بودند که در فراخوان های ما رعایت نشدند و هنرمندان همیشه مظلوم واقع می شدند یک کار عجله ای انجام می دهند قطعا یکسری کار بهترهستند انتخاب می شوند کارها می بینیم سنخیتی با محیط ندارد.
شرایط بینال های شهری الان به گونه ای شده که هنرمند فرصت و زمان کافی برای ایده پردازی و خلق اثر دارد؟
الان بینال شهری کمک بزرگی می کند چون هر دو سال برگزار می شود خیلی از هنرمندان می دانند که زمان دارند ایده های خود را پخته می کنند؛ قطعا مدیران شهری می دانند اگر از بینال های شهری اثری برای جانمایی در شهر انتخاب کنند خیلی بهتر است چون پشت این کار فکر بوده و این اثر به سرعت ساخته نشده است.
نظر شما