به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، صنعت کشتی‌سازی و دریانوردی در ایران به دلایل زیادی صنعتی «استراتژیک» هستند. نخست اینکه این صنعت در ارتباط مستقیم با صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است که بخش اصلی اقتصاد ما راشکل می‌دهند. دومین دلیل طولانی بودن مرزهای آبی کشورمان در شمال و جنوب است وسومین مورد این که به دلیل وابسته بودن صنایع جانبی بسیاری به صنعت کشتی‌سازی، ظرفیت اشتغال‌زایی این صنعت بسیار بالاست.
صنعت کشتی‌سازی در ایران سابقه‌ای بسیار طولانی دارد. قدیمی‌ترین سند کشف شده دریانوردی در ایران، مهری است که در چغامیش خوزستان به دست آمده است. تاریخ تمدن این ناحیه به شش هزار سال پیش از میلاد باز می‌گردد. در این مهر تصویر یک کشتی با سرنشینان آن نقش بسته است. هرچند سندهای دیگری نیز که نشان از دانش بالای ایرانیان در این صنعت دارد به دست آمده است. مهم‌ترین این اسناد در هنگام حفر کانال جدیدسوئز در سال ۱۸۶۶ کشف شد. در این کتیبه کشف شده به حفر کانال قدیمی سوئز به دستور داریوش، پادشاه ایرانی پس از پیروزی بر مصریان، اشاره شده است.
کشورمان در سال‌های اخیربه ویژه پس از شروع به ساخت اقیانوس پیماها، در صنعت کشتی‌سازی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. هم اکنون نیز شرکت‌های زیادی در حوزه ساخت کشتی، سازه‌های دریایی وقطعات مشغول به فعالیت هستند که از جمله می‌توان به شرکت مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران(ایزوایکو)، شرکت صنایع دریایی ایران(صدرا)، کشتی‌سازی اروندان، مجتمع شهید درویشی، مجتمع شهید جولایی، کشتی‌سازی ایلکا، کشتی‌سازی بحرامن و کشتی‌سازی ناخدای جزیره اشاره کرد.
در حال حاضر کره جنوبی جایگاه نخست کشتی‌سازی جهان را در اختیار دارد. این کشور با دریافت سفارش ساخت ۲۲۴ فروند کشتی معادل نزدیک به ۹ میلیون تن تا پایان سال ۲۰۱۱ توانست جایگاه نخست کشتی‌سازان جهان را از آن خود کند. در مجموع بیش از ۵۰ درصد از مجموع سفارش‌های ساخت کشتی جهان در شش ماه نخست این سال دراختیار کشتی‌سازان کره‌ای بوده است. در این مدت معادل ساخت بیش از ۱۶ میلیون تن کشتی در جهان سفارش داده شده است این در حالی است که شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در سال ۹۴ رتبه بیست و سوم دنیا را داشت و امروز به رتبه سیزدهم دنیا رسیده و امروز به جایگاهی رسیده ایم که با استفاده از نیرو‌های متخصص داخلی قادر به ساخت شناورها و کشتی‌های زیر ۱۰ هزار تن در داخل ایران هستیم.
«محمد سعیدی»، مدیرعامل شرکت کشتیرانی در این باره به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است: «توانسته‌ایم قدرت تعمیرات شناور و کشتی‌ها را در ایران تقویت کنیم. در بخش تعمیرات کشتی در خلیج فارس توافق‌نامه‌ای با ایدرو (سازمان گسترش صنایع) جهت تأسیس شرکت برای تعمیرات کشتی منعقد کرده‌ایم.»
وی ادامه داده است: «با راه‌اندازی این شرکت تعمیرات شناورهای بزرگ و کوچک از ابتدا تا انتها در داخل کشور تا چند سال آینده به صورت کامل راه‌اندازی می‌شود. برای ساخت کشتی‌های بزرگ و شناورها نیازمند ورود تکنولوژی‌های جدید به کشور هستیم. متأسفانه به دلیل تحریم‌ها مشکلاتی برای ورود تکنولوژی‌های جدید ایجاد شده و هم اکنون برای ساخت شناورها و کشتی‌های بزرگ از همکاری کشورهای دیگر استفاده می‌شود. هم اکنون ایران توانایی ساخت کشتی‌های زیر دو هزار تن را دارد و برای ساخت کشتی‌های بالای ۱۰ هزار تن از شرکت‌های خارجی استفاده می‌کنیم.»
بنابراین گزارش، بزرگترین دستاورد صنعت کشتیرانی طی ۴۰ سال گذشته افزایش تعداد شناورها از ۲۱ فروند به ۱۵۱ فروند بوده است. در سال های گذشته در کشور ما تلاش‌های بسیاری برای گسترش این صنعت و به روز کردن دانش فنی و علمی آن شده است. در سال‌های پس از انقلاب اینکار بر دوش سازمان‌های مختلفی از جمله سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(ایدرو)گذاشته شده است. از فعالیت‌های این سازمان در صنایع کشتی‌سازی در چند سال اخیر می‌توانبه تدوین پیش‌نویس سند توسعه دریایی، ساخت کشتی‌های اقیانوس پیما(کانتینر بر وگاز بر)، ساخت حوض‌های خشک تعمیر و ساخت کشتی‌های ۳۰۰ هزار تنی و سوپرتانکرها، ساخت سازه‌های دریایی(به ویژه جکت‌های پارس جنوبی) و طراحی و ساخت موتور دیزل ملی طرح «د-۸۷» برای به کارگیری درشناورها، اشاره کرد.
ایزوایکو که زیر‌مجموعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران(ایدرو) است در سطح منطقه و جهان اززیرساخت‌های منحصر به فردی برای ساخت و تعمیر انواع شناور برخوردار است. این شرکت همچنین به عنوان سازمان مسئول، مدیریت منطقه ویژه اقتصادی کشتی‌سازی خلیج فارس را بر عهده دارد. این منطقه ویژه در سال ۱۳۸۰ در محدوده شرکت ایزوایکو در بندرعباس ایجاد شده و ابزارها و زیرساخت‌های ساخت و تعمیر کشتی و سازه‌های دریایی را برای چندین شرکت فعال در این صنعت، فراهم آورده است. ایزوایکو خود زیرمجموعه‌های دیگری در صنعت کشتی‌سازی دارد که هر کداماز آنها فعالیت‌های تخصصی از جمله ساخت شناورهای متوسط، ساخت و تعمیر شناورهای کوچک و طراحی، ساخت و نصب سازه‌های دریایی و مواردی دیگر را بر عهده دارند
.
همچنین کشتی ایران- اراک به عنوان نخستین اقیانوس‌پیمای ایرانی در دهم خردادماه ۱۳۸۸ تحویل کشتیرانی ومردادماه همان سال نیز به آب انداخته شد. این کشتی که در ایزوایکو ساخته شده، ۳۰ متر عرض، ۱۸۵ متر طول و ۱۸ متر ارتفاع دارد. ایران- اراک با ۷ هزار تن وزن می‌تواند ۳۰ هزار تن بار را حمل کند. این کشتی که برای ساختآن ۵۰ میلیارد تومان هزینه شده است می‌تواند ۲۵ روز بدون توقف دراقیانوس سفر کند.
انتقال دانش فنی ساخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما به واسطه ساخت«ایران- اراک» یک نقطه عطف در تاریخ صنایع دریایی کشور است. هم اکنون نیز نخستین اقیانوس‌پیمای مسافری کشور در حال ساخت است. این کشتی با ظرفیت ۳۵۰ تا ۴۰۰ مسافر در شرکت «فولتون یاتز قشم» ساخته می‌شود. اقیانوس پیمای مسافری را یک شرکت هلندی به ایران سفارش داده بود که به خاطر تحریم‌ها، با پرداخت خسارت از دریافت آن انصراف داد. خوشبختانه یک سرمایه‌گذار خصوصی با قبول بخشی ازسرمایه، هزینه ساخت آن را پذیرفته است./
نظر شما