به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، اولین تلاش های ایران برای دستیابی به فناوری هسته ای به دهه 50 میلادی باز می گردد. کشورمان در سال 1958 به عضویت آژانس بین المللی انرژی اتمی (I.A.E.A) درآمد و از این زمان به بعد نمایندگان ایران در نشست های آژانس حضور داشتند. در سال 1965، پس از طرح الحاق ایران به کنوانسیون آژانس بین المللی، این مسئله در اداره حقوقی وزارت امور خارجه وقت ایران توسط هرمیداس باوند، پرویز مهدوی و عضدالدین کاظمی که اولین تیم حقوقی هسته ای ایران را تشکیل می دادند، بررسی شد و ایران در همان سال، این قرارداد را با آژانس به امضاء رساند.
در سال 1967، امریکا اولین رآکتور تحقیقاتی 5 مگاواتی آب سبک را به ایران فروخت و شرکت امریکایی (AMF)، این رآکتور را در دانشگاه تهران نصب و راه اندازی کرد. این رآکتور از اورانیوم غنی شده با خلوص 93 درصد استفاده می کرد و امریکا پیش از وقوع انقلاب اسلامی، حدود 5 کیلوگرم سوخت اورانیوم غنی شده سطح بالا به ایران داد که تحت نظارت و تدابیر حفاظتی آژانس بین المللی انرژی اتمی در انبار سوخت مصرف شده در محل رآکتور تهران نگهداری می شود.
در سال 1968، ایران پیمان عدم تکثیر سلاحهای هسته ای (N.P.T) را پذیرفت و در سال 1970، آن را در مجلس شورای ملی به تصویب رساند و پس از آن در سال 1974 سازمان انرژی اتمی ایران (A.F.O.I) تأسیس شد. این سازمان با گسترش سریع، عهده دار تعهدات سنگین ساخت 4 نیروگاه در (بوشهر و دارخوین)، ایجاد تأسیسات آب شیرین کن در بوشهر، تأمین سوخت و پشتیبانی تکنولوژیکی از نیروگاه ها و قرارداد ساخت 4 نیروگاه دیگر در اصفهان و استان مرکزی شد. این مرکز از آن پس مرکز تحقیقات هسته ای (NRC) نام گرفت.
در این زمان دانشگاه تهران در زمینه فناوری هسته ای فعال شد و تربیت دانشجو در این رابطه را آغاز کرد. دانشگاه شیراز نیز رشته مهندسی هسته ای را ارائه کرد و در این راستا دانشجویانی نیز برای تحصیل در رشته های مرتبط با انرژی هسته ای به خارج اعزام شدند.
جنگ تحمیلی 8 ساله باعث تخریب برخی تأسیسات نیمه کاره هسته ای و همچنین عدم فعالیت چشمگیر در زمینه تحقیقات هسته ای شد. پس از پایان جنگ تحمیلی دولت برنامه های مختلفی را برای دستیابی به تکنولوژی هسته ای و تولید سوخت و انرژی هسته ای در دستور کار خود قرار داد.
انعقاد قرارداد میان ایران و روسیه برای تکلمیل و راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، توسعه و تکمیل تاسیسات سوخت هسته ای اصفهان و ایجاد تاسیسات غنی سازی اورانیوم در نطنز از جمله فعالیت های ایران در راستای دستیابی به انرژی هسته ای و چرخه سوخت هسته ای در طی این سال ها بود.
با روی کار آمدن دولت جورج دبلیو بوش در ایالات متحده آمریکا، این کشور تلاش های گسترده ای را برای به تعطیلی کشیدن فعالیت های هسته ای ایران آغاز کرد اما با وجود همه فشارها که برای به تعلیق درآمدن فعالیت های هسته ای ایران صورت گرفت مجموعه دیپلماسی کشور تلاش کرد تا صلح آمیز بودن این فعالیت ها را اثبات کند. «برجام» دستاوررد ایران در این بخش بود که حتی علی رغم کارشکنی های آمریکا در سال جاری و خارج شدن این کشور از آن اما باز هم فعالیت صلح آمیز هسته ای ایران به اثبات جهانی رسیده است تا جایی که در چهاردهمین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به صلح آمیز بودن این فعالیت ها اشاره شده است.
در خلال این سال ها اقدامات فراوانی در حوزه فناوری های هسته ای در کشور انجام شد به طوری که ابتدای سال جاری در دوازدهمین مراسم روز ملی فناوری هسته ای با حضور رئیس جمهوری و جمعی از وزرا، دانشمندان صنعت هسته ای و سفرای مقیم تهران از 83 طرح صنعت هسته ای کشورمان رونمایی شد.
این طرح ها طیف گسترده ای از حوزه های مختلف صنعت، کشاورزی،گمرک،تامین آب، درمانی و پزشکی، نفت و انرژی را پوشش می دهد.دستگاه تولید آب از رطوبت هوا،شتابگرهای خطی الکترون،راه اندازی مرکزایزوتوپهای پایدار،باتری هسته ای، سانتریفیوژ دکانتر از جمله دستاوردهای متخصصان صنعت هسته ای کشورمان بودند که رونمایی شدند.
با وجود راستی آزمایی اقدامات هسته ای کشورمان از سوی بالاترین مقام بین الملی در این بخش باز هم برخی کشورهای غربی در راستیا تضعیف قدرت ایران در منطقه و جهان به دنبال سیاه نمایی در این حوزه هستند تا جایی که برخی رسانه های غربی از سرمایه گذاری های هنگفت از سوی ایران و تلاش کشورمان برای دستیابی به بمب اتمی در اخبار و گزارش های خود خبر داده اند اما رییس سازمان انرزی اتمی کشورمان با ارائه آماری بر ادعاهای آنها خط بطان کشید.
«علی‌اکبر صالحی» به عنوان یکی از سخنرانان در همایش سرآمدان فناوری و صنعت اعلام کرده است: «بسیاری از رسانه‌های معاند، با بزرگ نمایی هزینه ایران در صنعت هسته‌ای قصد سیاه نمایی و پیوند زدن مشکلات اقتصادی ایران به صنعت هسته‌ای را دارند در حالی که طی ۳۰ سال اخیر بنا بر آمارهای موجود میزان سرمایه‌گذاری در صنعت هسته‌ای حدود ۶ میلیارد دلار بوده است.»
وی اضافه کرده است: «تنها ارزش نیروگاه هسته‌ای بوشهر ۵ میلیارد دلار است و توانایی تولید ۷ میلیارد کیلووات برق در سال را دارد که با احتساب خرید هر کیلووات به قیمت نیم سنت و فروش آن به قیمت ۹ سنت به کشورهای همسایه، ۶۳۰ میلیون دلار معادل حدود ۶ هزار میلیارد تومان درآمد زایی دارد. بودجه سالیانه انرژی هسته‌ای سالیانه حدود ۲۰۰ میلیون دلار است.»
ابن در حالی است که «کاظم غریب آبادی» همزمان با انتشار چهاردهمین گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص راستی‌آزمایی اجرای برجام، آن را بار دیگر دلیلی محکم برای اثبات پایبندی ایران به تعهداتش عنوان کرده و گفته بود: «در این گزارش، همانند سیزده گزارش قبلی مدیرکل، تصریح شده است که از روز اجرای برجام، آژانس به نظارت و راستی آزمایی اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام ادامه داده است.»
سفیر و نماینده دائم کشورمان همچنین اظهار داشت که علیرغم تلاشهای فراوان برخی بدخواهان و دشمنان جمهوری اسلامی ایران برای منحرف کردن توجه آژانس و جامعه بین المللی، همکاری های بین ایران و آژانس در مسیری سازنده قرار دارد و این گزارش بار دیگر تصریح می‌کند که آژانس دسترسی های لازم را داشته است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی از زمان اجرای برجام به طور مرتب هر سه ماه یک بار از روند اجرای برجام و تعهدات مرتبط با فعالیت‌های و تاسیسات هسته‌ای ایران، گزارشی را ارایه می‌کند./
نظر شما