حجت الاسلام «مجتبی جلیلی فر» در گفتگو با خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان که به مناسبت شهادت امام موسی کاظم (ع) انجام شد، با اشاره به فتنه ها و جریان های انحرافی زمان امام هفتم شیعیان(ع)، اظهار کرد: در زمان امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) بر اساس روایات پیامبر (ص) و ائمه پیشین(ع)، جریان مدعیان دروغین مهدویت گسترش یافته بود و به مرور زمان با توجه به فشارهایی که بر مردم وارد شده بود و افزایش انگیزه منجی گرایی آنان، سوء استفاده این جریان ها بیشتر شد و برخی خود را مهدی موعود نامیدند.
این کارشناس مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه حتی در زمان امیرالمومنین امام علی (ع) نیز افرادی خود را مهدی موعود می نامیدند، گفت: این جریان های انحرافی و دروغین در زمان امامت امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) بسیار پررنگ شد و از فرقه کیسانیه آغاز شد و تا زمان امام عسگری (ع) ادامه داشت و چندین گروه، فرقه و فرد خود را به عنوان مهدی موعود معرفی کردند.
جلیلی فر با اشاره به گروه ها و فرقه های انحرافی و دروغین مهدویت در زمان امام کاظم (ع)، تصریح کرد: یکی از آنها فرقه ناووسیه است که پیروان این فرقه مدعی بودند، امام صادق علیه‌السلام به شهادت نرسیده لذا هیچ فردی را به امامت پس از ایشان نپذیرفتند که این فرقه از طرفداران شخصی به نام مرجان بن ناووس بودند به همین جهت این فرقه ناووسیه نامیده می شد و یا در زمان امام کاظم (ع) فرقه فطحیه مطرح شد و پیروان آن عبدالله بن افطح را که فرزند بزرگ و در قید حیات امام صادق (ع) محسوب می شد، به عنوان امام قبول داشتند و حتی وی را مهدی موعود می‌نامیدند.
این کارشناس مرکز تخصصی مهدویت اضافه کرد: سومین فرقه، ثقفیه است که پیروان آن محمد فرزند امام صادق (ع) معروف به دیباج را به عنوان امام می دانستند و قائل به مهدویت وی شدند اما مهم ترین فرقه انحرافی در زمان امام کاظم (ع) فرقه اسماعیلیه بود که البته هنوز نیز در میان مردم ظهور و بروز دارد و در جهان دارای پیروانی است.
وی بیان کرد: طرفداران فرقه اسماعیلیه معتقد بودند که اسماعیل بزرگترین فرزند امام صادق (ع) از دنیا نرفته است بلکه امام از باب تقیه وی را مخفی کرده است تا به وی آسیب نرسد، این فرقه دارای رگه ها و شاخه های بسیاری است و اکنون نیز طرفدارانی در جهان دارد.
جلیلی فر در پاسخ به این سوال که امام کاظم (ع) برای مقابله و مبارزه با این جریان های انحرافی چه راهبردها و راهکارهایی را در دستور کار داشتند، ابراز کرد: ائمه اطهار (ع) همواره در مقابله با جریان های انحرافی و دروغین سیاست‌های یکسانی داشتند که یکی از آنها برجسته سازی آموزه های مهم مهدویت است به طور مثال ایشان اصل موضوع غیبت را برجسته سازی می کردند تا مردم بدانند در یک زمانی چنین اتفاقی رخ خواهد داد.
این قاضی دادگستری ادامه داد: دومین راهبرد گفتمان سازی برای جلوگیری از انحراف بود، ائمه اطهار (ع) برای آن که مردم بتوانند میان امام واقعی و امام دروغین قدرت تشخیص داشته باشند روی مسئله امام منصوص تأکید بسیاری داشتند و این موضوع را به شاگردان خود هم به صورت قول فعلی و هم قول عملی بیان می‌کردند تا در میان مردم این نکته نهادینه شود که امام منصوب از سوی خداوند است و حدیث اثنی عشر پیامبر (ص) را که هم مورد اتفاق شیعه و هم اهل تسنن است برای مردم بیان می کردند.
وی تصریح کرد: ائمه اطهار (ع) بر این نکته تأکید داشته‌اند که امام از سوی خداوند منصوب می‌شود زیرا گاهی برخی مردم به دلیل شباهت های اسمی دچار انحراف می شدند به طور مثال در روایت داریم که مهدی موعود (عج) از نسل حضرت زهرا (س) و امام حسین (ع) است که برخی مطرح می‌کردند ایشان از نسل حضرت زهرا (س) و امام حسن (ع) است که ائمه اطهار(ع) تلاش می‌کردند تا این نکته را نهادینه کنند که امام از سوی خدا منصوب می شود و ائمه نه با نظر خود بلکه به نظر خداوند امام پس از خود را معرفی می کنند.
حجت الاسلام جلیلی فر با بیان اینکه تبارشناسی مهدی موعود یکی دیگر از راهبردها و روش های ائمه اطهار (ع) برای جلوگیری از انحرافات مهدوی بود، گفت: بر اساس روایات و احادیث مطرح شده مهدی (عج) از نسل امام حسین (ع) و حضرت زهرا (س) است.
این کارشناس مرکز تخصصی مهدویت با اشاره به این که چهارمین راهبرد، زدودن دستاویزهای مدعیان دروغین مهدویت از سوی ائمه اطهار (ع) بود، تاکید کرد: ائمه اطهار (ع) تلاش می کردند بهانه هایی را که موجب می‌شد افرادی با سوء استفاده از آنها، ادعای دروغین پیرامون مهدی موعود (عج) داشته باشند، از میان بردارند به طور مثال در زمان امام صادق (ع) زمانی که اسماعیل فرزند ایشان از دنیا رفت خود امام در پیشاپیش تشییع کنندگان این فرزند حضور یافت و در این مراسم بارها کفن از روی صورت این فرزند کنار زد تا مردم به وضوح مشاهده کنند که وی از دنیا رفته است تا بهانه ای باقی نماند که بعدها بگویند اسماعیل از دنیا نرفته است و همان مهدی موعود است البته با وجود تمامی این تدابیر، فرقه اسماعیلیه با گذشت زمان شکل می گیرد.
وی با بیان اینکه پنجمین راهبرد ائمه اطهار (ع) ارائه معیارها و شاخص هایی برای شناخت مهدی موعود (عج) بود، گفت: یکی از این شاخصه‌ها برخورداری امام از علمی جامع و کامل بود که این ویژگی ائمه(ع) را متمایز با سایر افراد جامعه می کرد، به طور مثال در زمان امامت امام جواد (ع) با آن که ایشان در سنین کمی به امامت رسیده بودند، به جهت جایگاه بالای علمی حقانیت خود را به اثبات رساندند یا زمانی که امام زمان (عج) پاسخ نامه اسحاق بن محمد قمی پیرامون جعفر کذاب را ارائه کردند، جایگاه خود را به تثبیت رساندند.
جلیلی فر با بیان اینکه یکی دیگر از راهکارهای ائمه اطهار(ع) پرده‌برداری از توطئه‌های دشمنان است، افزود: در زمان امام صادق (ع) محمد بن عبدالله خود را به عنوان مهدی موعود معرفی کرد و پدرش نیز بر این روایت پیامبر(ع) که مهدی موعود همنام من و پدرش نیز همنام پدر من است استناد می کرد که امام صادق (ع) بارها وی را از این کار نهی می کرد.
این کارشناس مرکز تخصصی مهدویت اضافه کرد: در زمان امام کاظم (ع) نیز زمانی که زمزمه های فرقه واقفیه مطرح می‌شد و بعد از شهادت این امام بزرگوار ظهور و بروز بیشتری یافت که موسی بن جعفر(ع) در زمان حیات خود بارها فرزندشان امام رضا(ع) را به عنوان امام بعدی و منصوب شده از سوی خداوند معرفی کردند و حتی ایشان برخی از یاران و اصحاب را کنار می زدند و به مردم اعلام می‌کردند که رفتارهای آنان منحرفانه است لذا نباید از این افراد پیروی کنند که یکی از آنها علی بن أبی‌حمزه بطائنی بود که این فرد بعدها فرقه واقفیه را تاسیس کرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مدعیان دروغین مهدویت در آن زمان به یک گونه به پیکره اسلام و مهدویت آسیب می زدند و امروز نیز فعالیت های افرادی مشابه آنها به باورهای مهدویت آسیب می رساند، لذا با توجه به اهمیت موعودگرایی و منجی گرایی میان مردم جهان، لازم است سیاست های مبارزاتی ائمه اطهار (ع) در قبال این گروه ها امروز نیز با شدت دنبال شود.
نظر شما