وقتی همه فلسطین حماس را ستود

شبستان_محمد حسنلو؛ چهارشنبه چهارده اکتبر روزی فراموش نشدنی برای نهضت مقاومت فلسطین و فلسطینی‌های مبارز بود. آزادی 1027 اسیر فلسطینی در مقابل گیلاد شالیت، سرباز اسراییلی نتیجه فرآیندی 5 ساله بود که البته این روند طولانی به دلیل عدم پذیرش شروط حماس از سوی اسراییل بود. لذا پذیرش این شروط، پیروزی بزرگی برای حماس رقم زد و در واقع افسانه ارتش شکست ناپذیر اسراییل با این اتفاق فرو ریخت و اسراییل مجبور شد به خواست حماس تن دهد. اعتراف و اذعان به این واقعیت نیز در اظهارات مقامات اسراییلی قابل رویت بود و خشم افراطیون اسراییلی نیز متعاقب این اقدام گواه بر این واقعیت بود. اهمیت این تبادل از نظر استراتژیک به این موضوع برمی‌گردد که تا قبل از این صهیونیستها بارها تلاش کردند از روشهای گوناگون شالیت را آزاد کنند که از شدیدترین آنها جنگ 22 روزه نوار غزه بود که در تمام آنها ناکام ماندند. اسراییل حتی پس از پذیرش مبادله، تصمیم داشت تا اسرای آزاد شده را به خارج از فلسطین تبعید کند، اما این امر با مقاومت حماس محقق نشد. همچنین اسراییل حاضر نبود فلسطینیان اراضی 1948 که دارای تابعیت اسراییلی هستند را در طرح آزادسازی قرار دهد و مدعی بود که این اسراء، شهروندان اسراییلی هستند و کسی نباید درباره آنها تصمیم بگیرد، اما پافشاری و ایستادگی فلسطینیان باعث شد که اسراییل این مسئله را بپذیرد.
حتما این تبادل دستاورد بسیار بزرگی برای جریان مقاومت در فلسطین به طور عام و جنبش حماس به طور خاص، محسوب می‌گردد. این امر نتیجه صبر و تحملی بود که حماس با مدیریت دقیق و غیر منفعلانه خود در برابر فشارهای خارجی به پایان رساند.
اینکه چرا این اتفاق در این مقطع فعلی رخ داد واقعیت آنست که تبادل زندانیان برآیند عوامل مختلفی است که سبب شد این روند در چنین زمانی به نتیجه برسد. از مهمترین عوامل می توان به جنبشهای بیداری اسلامی در کشورهای عربی اشاره کرد که معادله قدرت در منطقه را به نفع فلسطینیان تقویت کرده و عامل بعدی اینکه آشتی ملی میان فلسطینیان (فتح و حماس) گام مهمی بود که به تحقق این هدف کمک کرد. هر چند این آشتی با بهانه های مختلف صورت گرفت ولی به هر حال اتفاق نظر در این زمینه نقش مهمی در آزادی فلسطینی ها داشت. واقعیت اینست تا زمانی که وحدت لازم میان جریان های فلسطینی وجود نداشته باشد، هیچ ضمانت اجرایی در کار نیست. این مسئله می‌تواند امتیاز مثبتی برای فلسطینیان در روند مذاکرات صلح باشد. تبادل اخیر ثابت کرد که این مذاکره نیست که راه را باز می کند، بلکه تا زمانی که فلسطینیان قدرتمند نباشند، حتی مذاکره نیز کاری را از پیش نمی برد.
رسانه های غربی برای توجیه این تبادل، موضوع ارزش شهروندان اسرائیلی را مطرح کردند که هرچند این تبادل نابرابر بوده ولی این امر بیانگر اهمیتی است که مقامات اسراییلی برای زندگی و جان شهروندان خود قائل هستند. در جواب این رسانه ها باید گفت این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که اسراییل ناگزیر به پرداخت هزینه های اینچنینی برای شهروندان خود است. در واقع شایسته است این تبادل را برای اسراییل هزینه بنامیم تا ارزش زندگی؛ چرا که شهروند و یا سرباز اسراییلی برای ایستادن در مقابل مقاومت فلسطینی به انگیزه ای قوی نیاز دارد. اگر اسراییل چنین هزینه ای را نپردازد، سربازی وجود نخواهد داشت که به جنگ با فلسطین برود. خصوصاً اینکه در اکثر کشورهای جهان از جمله اسراییل، عصر ایدئولوژی به پایان رسیده و مقامات این رژیم دیگر پتانسیل تزریق ایدئولوژی به جامعه خود را ندارد تا به سربازان انگیزه فداکاری بدهند. در حالی که این معادله برای طرف فلسطینی کاملا بالعکس است. آنها انگیزه بسیار بالایی برای مقاومت و فداکاری داشته و ثابت کرده اند که از هیچ تلاشی برای حصول به هدف کوتاهی نمی کنند؛ لذا این نابرابری را نباید به اعتبار ارزش یک اسراییلی دانست، بلکه باید هزینه دولت برای یک اسراییلی تلقی کرد.
روزنامه واشنگتن پست پیروزی حماس را از نگاه دیگری بررسی کرد. این روزنامه در مقاله‌ای به تاثیر تبادل اسرا بر روند مقاومت مردم فلسطین و قدرت گرفتن حماس پرداخت و اعتراف کرد وقتی همزمان با ورود اسرای فلسطینی به کرانه باختری ساکنان این منطقه در اقدامی نادر پرچم های حماس را تکان می‌دادند. به طور سنتی در منطقه ای که همه طرفدار جنبش فتح هستند و از آن طرف اسرائیل به رسمیت می‌شناسند به اهتزاز درآمدن پرچم حماس نمی‌تواند زیاد به نفع جنبش فتح و دوستان اسرائیلی آنها باشد. گرچه آشتی بین فتح و حماس امضاء شده است ولی این حرکت، حماس را در مقابل محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان قدرتمندتر نشان داد. به نوشته این روزنامه حماس به مقاومت دربرابر صهیونیستها برای آزادی بیش از 4هزار اسیر فلسطینی ادامه خواهد داد و شاید همانطور که خبرنگار واشنگتن پست نیز اذعان می‌کند مهم‌ترین دستاورد این مبادله این است که راه غلبه بر رژیم غاصب و جنایت‌پیشه صهیونیستی، مقاومت و تهاجم است. این اتفاق می‌تواند درس خوب و صادقی باشد برای کسانی که می‌خواهند با خواهش و تمنا حق ملت فلسطین را بگیرند در حالی که هم تحقیر می‌شوند و هم چیزی نصیبشان نمی‌شود.